Martijn Aslander & Erwin Witteveen

Nooit af [permanent beta] : een nieuwe kijk op de fundamenten van ons leven: werk, school, zorg, overheid en management
Business Contact 2015, 362 pagina's - € 24,99

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Website Easycratie

Korte beschrijving
In 'Easycratie' (2010) beschreven de auteurs het ontstaan/groei van de netwerk- en informatiesamenleving. Wat dat betekent voor de komende maatschappelijke ontwikkelingen komt aan de orde in dit boek. De theorie van het Nooit Af-principe is gebaseerd op de aanname dat de veranderingen elkaar steeds sneller zullen opvolgen waardoor de levenscycli van producten, diensten en organisaties steeds korter worden. Deze aanname wordt geïllustreerd met treffende voorbeelden. De (mogelijke) ontwikkelingen op de arbeidsmarkt maken innovatie van onderwijssystemen noodzakelijk: permanente educatie in plaats van de illusie dat je, na het volgen van een hoge opleiding 'af' bent. Van ‘lifetime employment’ naar employability. De zorgsector en de financiële sector krijgen speciale aandacht. De spanning tussen de aanstormende ontwikkelingen en de vertragende krachten (bureaucratie, gevestigde belangen) wordt grondig besproken. Het boek stimuleert tot meedenken over wat op ons afkomt; belangrijk voor beleidsmensen en wetenschappers. Het kreeg van gezaghebbende mensen lovende recensies.

Tekst op website uitgever
Nieuwe technologieën, vormen van samenwerken en verdienmodellen: de kranten staan er bol van. De veranderingen gaan nu zo snel dat onze organisaties en werkvormen, die nog gericht zijn op het vinden van langdurig werkende oplossingen, steeds vaker vastlopen. In Easycratie, het vorige boek van Martijn Aslander en Erwin Witteveen, beschreven ze wat deze nieuwe netwerk- en informatiesamenleving inhoudt en hoe deze is ontstaan, nu ligt de focus op de gevolgen ervan.

'Nooit Af' gaat over wat er gebeurt nu iedereen vrij kan publiceren, dupliceren en produceren en wat de impact is op de maatschappij en economie als mensen dit niet alleen om financiële redenen doen, maar ook om een steentje bij te dragen aan een betere wereld. Dit levert ongekende mogelijkheden op die bovendien voortdurend groter en beter worden. Er is helemaal geen tijd meer voor blijvende oplossingen.

Burgers, bedrijven en organisaties moeten leren het Nooit Af-principe te omarmen. We moeten onze zaken regelen met oplossingen die juist tijdelijk zijn, zodat we ons voortdurend kunnen aanpassen en verbeteren. Dit vereist een totaal nieuwe kijk op de fundamenten van ons leven: werk, school, wonen, relaties, overheidstaken, management en wetgeving. Nooit Af zet de eerste stap.

Fragment uit hoofdstuk 1. Inleiding
De oplossing van problemen wordt vermangeld door bestaande structuren
Dit probleem zien we overal in de samenleving. Er is geen schaarste. Er is geld genoeg. Er zijn producten genoeg. Er zijn klanten genoeg. Er zijn producenten genoeg. Wat wringt zijn d eoude structuren. De luchtbellen die overal in de markt verstopt zitten. Luchtbellen die mensen jarenlang onwetend of machteloos betaald hebben. Luchtbellen die konden ontstaan in een maatschappij die onwetend was. Informatie was immers afgesloten. Het afsluiten van kennis en het creëren van schaarste, daar werd heel veel geld mee verdiend in de twintigste eeuw.
  Nu, in de netwerk- en informatiesamenleving, komt al die kennis naar buiten. Hij ligt op straat, voor het grijpen. Internet is cutting out the middle man. Mensen en organisaties die geld verdienden zonder waarde te leveren, die gaan eruit.

 Crisis, wat crisis? Er is helemaal geen crisis. De oude systemen zijn verrot. Kunnen ook niet meer gerepareerd worden. Elk systeem heeft zo zijn eigen levenscyclus. Bij veranderende omstandigheden komt er altijd een moment waarop het oude systeem niet meer voldoet. We hebben toch ook geen kolenmijnen meer, of paardentrammen? Ooit waren dat zeer goede oplossingen voor mobiliteits-- en energievraagstukken. Totdat het achterhaalde oplossingen waren. Maar het duurt soms even voordat iedereen dat doorheeft. Nu wil niemand meer terug naar de kolenmijnen en de paardentram, maar voordat het zover was, waren er luide protesten te horen. Mensen gingen staken om de mijnen open te houden. En overheden probeerden met wetgeving en met staatssteun de mijnen te redden.
  Das war einmal? Nee, dat gaat nog steeds zo. Anno 2013 gingen er in Amerika bijvoorbeeld stemmen op om betasting te heffen op e-mail. Want door de uitvinding van de e-mail is het ooit zo rijke postbedrijf noodlijdend geworden. Met belasting op die vermaledijde e-mails kunnen we de posterijen redden, aldus sommige 'eigentijdse' politici. Anno 2015 zijn er politici in Amerika die ijveren voor een verbod om online een nieuwe auto te kopen, want daar hebben autobedrijven met een showroom zo'n last van. (pagina 17-18)

Fragment uit 6. De grote vertragers
Machthebbers die bestaande belangen verdedigen
Het zit in de mens om zijn verworvenheden te verdedigen. Zelfs een fietsendief beschouwt een gestolen fiets al binnen een halve dag als een verworvenheid en zal heel boos worden als vervolgens iemand anders 'zijn' fiets pikt. Wanneer mensen niet alleen verworvenheden hebben, maar ook de macht en de mogelijkheden om deze verworvenheden te verdedigen, zullen ze dat niet nalaten. Dat klinkt wat cynisch, maar misschien is het eerder naïef om het tegendeel te verwachten. De geschiedenis leert ook niet anders dan dat dit een vast terugkerend patroon is. Veel oorlogen gaan over landjepik. De oorspronkelijke eigenaar wil zijn land terug, maar de nieuwe eigenaar wil het niet teruggeven. Binnen organisaties is dat niet anders. De manager die verantwoordelijk is gesteld voor een afdeling, is maar zelden blij als een deel van zijn afdeling wordt overgeheveld. En zo verdedigen ook complete beroepsgroepen, bedrijven en bedrijfstakken 'hun' territorium. Waarbij het niet uitmaakt of die bedrijven commercieel zijn, of het maatschappelijk nut dienen. Denk bijvoorbeeld aan de Openbare Bibliotheken. Een prachtige, zéér nuttige uitvinding, die is ontstaan in een tijd dat er grote schaarste was aan boeken. Zonder bibliotheken konden kinderen en arme mensen geen boeken lezen. Dát was het legitieme argument om die bibliotheken neer te zetten en daar miljarden belastinggeld aan uit te geven.
Nu boeken digitaal zijn geworden, en kosteloos eindeloos gereproduceerd kunnen worden, is er geen schaarste meer. Er is geen enkele noodzaak meer om een geleend e-boek terug te brengen en weer in de kast te zetten. Een landelijke bibliotheeksite, waar alle boeken zijn te downloaden, zou ook volstaan. Begrijp ons goed, wij zijn bibliofielen en bibliotheekfans, en we zouden het vreselijk jammer vinden als de bibliotheken moesten verdwijnen. En bibliotheken hebben ook nog een andere grote maatschappelijke waarde. Maar het oude argument van schaarste is gewoon niet langer een valide argument.

  De pointe is dat bibliotheekmedewerkers nooit zullen voorstellen om de tent te sluiten. Zij zullen al het mogelijke in het werk stellen om hun organisatie, hun inkomsten en hun werkgelegenheid te behouden. Zij verschillen daarin niet van andere bedrijven die hun verworvenheden trachten te behouden, zoals taxibedrijven die Uber willen dwarszitten, zoals telecomproviders die hebben getracht Whatsapp onmogelijk te maken, en zoals de Amerikaanse posterijen die, om het hoofd boven water te houden, lobbyen voor een belastingheffing op iedere verzonden e-mail. (pagina 185-186)

Artikelen over Martijn Aslander: Go - The power to create (september 2014), We moeten gaan klooien, uitproberen, dat is de enige manier (maart 2015) en Neem bijvoorbeeld boeken. Er verschijnen een heleboel interessante boeken, maar ik heb de tijd niet om ze allemaal te lezen (juli 2015)

En hier voor een uitvoerig artikel over Nick Davies' Gebakken lucht (een boek dat Aslander & Witteveen regelmatig in 'Nooit af' voorbij laten komen; én terecht)

Klik hier voor boeken die opgenomen zijn in De Easycratische bibliotheek en voorkomen in de collectie van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken. En hier voor alle boeken uit De Easycratische bibliotheek (in Nooit af wordt in hoofdstuk 2 - 'Op de schouders van anderen - op deze boeken ingegaan)

Terug naar Overzicht alle titels