Nuccio Ordine

Het nut van het nutteloze : een manifest
Bijleveld 2017, 191 pagina's - € 19,50

Oorspronkelijke titel: L'utilité de l'inutile : un manifest (2013)

Wikipedia: Nuccio Ondine (1958)

Korte beschrijving
De Italiaanse filosoof en literatuurwetenschapper Nuccio Ordine (1958) maakt zich grote zorgen over de naar zijn mening rampzalige invloed van het rendementsdenken op wat van waarde is, maar niet in geld valt uit te drukken: zaken als literatuur, onderwijs, kunst, waardigheid en liefde. Hij heeft steun voor zijn visie gevonden in de geschriften van tal van denkers en schrijvers uit heden en verleden, van Plato en Ovidius tot Dante, Shakespeare en Kant. Het resultaat lijkt nog het meest op een optocht: een spandoek voorop en een lange rij sympathisanten erachter. De boodschap is duidelijk en indringend, maar de fragmenten worden niet tot een geheel. Met literatuurverwijzingen in eindnoten. Als appendix is een essay uit 1937 van de Amerikaanse onderwijsdeskundige Abraham Flexner (1866-1959) opgenomen: 'Het nut van nutteloze kennis'.

Fragment uit deel 1 - De nuttige nutteloosheid van literatuur
3 - Wat is water? - Een anekdote van David Foster Wallace
Aan het begin van het academische jaar lees ik mijn studenten altijd graag een fragment voor uit een toespraak die de Amerikaanse schrijver en essayist David Foster Wallace op 21 mei 2005 hield voor ene groep afstudeerders aan Kenyon College in de Verenigde Staten. De auteur, die in 2008 helaas op zesenveertige leeftijd een einde aan zijn leven maakte, vertelde zijn studenten een verhaaltje dat de rol en functie van cultuur uitstekend illustreert:

Twee jonge vissen zijn aan het zwemmen en op een goed moment komt hen een oudere vis tegemoet die hen groet met de woorden: 'Dag jongens. Hoe is het water?' De twee jonge vissen zwemmen door, kijken elkaar aan en zeggen: 'Wat is in godsnaam water?'

De auteur gaf zelf de sleutel tot zijn vertelsel: 'De kern van het verhaaltje over de vissen is simpelweg dat de meest voor de hand liggende, overal aanwezige en belangrijkste werkelijkheden vaak het moeilijkst te begrijpen en te bespreken zijn.'
  Net als deze twee jonge vissen geven ook wij ons geen rekenschap van de leefwereld waarin  we ons hele bestaan doorbrengen. We beseffen veel te weinig dat de literatuur en de humaniora, de cultuur en het het onderwijs het vruchtwater zijn waarin onze denkbeelden over democratie, over vrijheid, over rechtvaardigheid, over gelijkheid, over tolerantie, over vrijheid van meningsuiting, ja over het algemeen welzijn, kunnen groeien en bloeien. (pagina 37)

Artikel waarin het o.a. gaat over David Foster Wallace en 'zijn' water: Bernie Sanders - Wat is in 's hemelnaam water? (januari 2016)

Terug naar Overzicht alle titels