woensdag 21 augustus 2019

Hannah Arendt

De vrijheid om te zijn
Met een nawoord van Thomas Meyer
Atlas Contact 2019, 54 pagina's -  € 10,00

Oorspronkelijke titel: The freedom to be free

Wikipedia: Hannah Arendt (1906-1975)

Korte beschrijving
Dit inmiddels enorm populaire boek bevat de Nederlands vertaling van een lezing die Hannah Arendt (1906-1975) in 1969 heeft uitgesproken voor een ultra-conservatieve denktank in Chicago. Het gaat om een voordracht in het kader van haar in 1963 gepubliceerde boek 'On Revolution'. Ze legt een geschiedfilosofische band tussen vrijheid en revolutie. In de titel is een citaat verwerkt dat deels op Rousseau en deels op Thoreau teruggaat. Er is een voorgevoel van de sociale en culturele revoluties die zich weldra zullen voltrekken. Arendt beweert dat een revolutie niet hoeft om te slaan in terreur of alleen vrijheid voor een bevoorrechte klasse, religie of ethnische groep. Revolutie en democratie zijn geen vijanden van elkaar. Ondanks de vele raakpunten met haar algemene ideeën over de drie fundamentele bezigheden van de mens, te weten arbeid, werken en handelen, is de tekst toch niet gemakkelijk te lezen. Dat ligt zeker niet aan de prima vertaling van Wil Hansen. Het informatieve nawoord is van Arendts 'officiële' biograaf Thomas Meyer. Pocketuitgave.

Tekst op website uitgever
Hannah Arendt gaat in het essay ‘De vrijheid om vrij te zijn’ nader in op het begrip dat onze cultuur al meer dan tweehonderd jaar hoog in het vaandel draagt: vrijheid. Ze vergelijkt de twee revoluties in de tweede helft van de achttiende eeuw die bepalend waren voor onze opvatting over vrijheid: de geslaagde Amerikaanse (1776) en de mislukte Franse (1789). De Franse Revolutie bleef steken in de bevrijding, de Amerikaanse daarentegen richtte een staatsvorm in waarin de publieke zaak de hoogste prioriteit was Arendts essay is een voortdurende oproep om ook nu na te denken over vrijheid, en over de gevaren die de vrijheid bedreigen. ‘De vrijheid om vrij te zijn’ werd pas onlangs voor het eerst in Amerika en daarna in Duitsland werd gepubliceerd. 

Fragment
Vrijheden in de zin van burgerrechten zijn het resultaat van een bevrijding, maar ze zijn bepaald niet de werkelijke inhoud van de vrijheid, waarvan de essentie is de toegang tot de publieke ruimte en de deelname aan publieke aangelegenheden. Als het er de revoluties alleen om te doen was geweest de burgerrechten te garanderen, dan was een bevrijding van de regimes die hun bevoegdheden hadden overschreden en bestaande rechten hadden geschonden, voldoende geweest.
En het is juist dat de revoluties in de achttiende eeuw zijn begonnen met het opeisen van die oude rechten. Het wordt gecompliceerd als de revolutie zich richt op bevrijding én vrijheid, en omdat bevrijding in feite een voorwaarde voor vrijheid is - al is de vrijheid bepaald niet noodzakelijkerwijs het resultaat van bevrijding - is het moeilijk de grens te zien en te bepalen tussen waar het verlangen naar bevrijding, het vrij zijn van onderdrukking, eindigt en het verlangen naar vrijheid, het leiden van een politiek leven, begint. De kern van de zaak is dat bevrijding van onderdrukking ook had kunnen worden bereikt onder een monarchistische (maar niet tirannieke) regering, terwijl de vrijheid van een politieke manier van leven een nieuwe, of liever gezegd een herontdekte regeringsvorm vereiste. Die vroeg om de grondwet van een republiek. (pagina 14-15)

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen