Chaja Polak

Brief in de nacht : gedachten over Israël en Gaza
Cossee 2024, 92 pagina's  - € 14,99

Wikipedia: Chaja Polak (1941)

Korte beschrijving
Een diepgravend essay over strijd en het conflict tussen Israël en Palestina. Chaja Polak biedt een genuanceerde blik op het complexe conflict tussen Israël en Gaza. Het boek benadrukt de noodzaak van empathie en begrip bij het lezen van de talloze verhalen van beide kanten. Polak erkent de pijn en radeloosheid van alle betrokken partijen en pleit voor oplossingen die verder gaan dan geweld. Aangrijpend, gelaagd en verhalend geschreven. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep. Chaja Polak (Den Haag, 1941) is een bekende Nederlandse schrijver. Ze schreef vele boeken. Haar werk wordt in meerdere landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
In tijden van politieke aardbevingen en oorlog waarin we naar oriëntatie zoeken, blijft er bitter weinig ruimte over voor nuance. Het complexe conflict, en de overweldigende hoeveelheid historische feiten, maken het bijkans onmogelijk een eenduidige morele houding te bepalen. Al snel worden redenaties zwart of wit, ook om de ja-maar-valkuil te omzeilen. Goed te begrijpen, vindt Chaja Polak, maar voor het slepende conflict tussen Israël en Gaza moet er naar andere oplossingen worden gezocht dan die van geweld. We hebben de talloze verhalen van vriend en vijand. Verhalen die gelezen zouden moeten worden met empathie en begrip. Verdriet bevindt zich immers aan beide kanten van de grens. Slachtoffers en daders bevinden zich eveneens aan beide kanten van de grens. Chaja Polak herkent pijn en radeloosheid van alle partijen en zoekt de nuance. Ook en vooral wanneer ze ziet dat haar familie in Israël daartoe nauwelijks meer in staat is. Dit essay is een humanistische, noodzakelijke toevoeging aan een verhard debat.

Chaja Polak (1941) is schrijver en beeldend kunstenaar. Als kind van een slachtoffer en een overlevende van Auschwitz is haar leven in hoge mate bepaald door wat haar ouders is aangedaan. Ze doorliep de Rietveld Academie en debuteerde in de literatuur in 1989. Ze schreef romans, verhalen en poëzie. Een aantal van haar boeken was genomineerd door de Libris Literatuurprijs en werd vertaald in het Engels, Deens en Italiaans. Op bol.com vind je alle boeken van Chaja Polak, waaronder het nieuwste boek van Chaja Polak.

Fragment uit V
Auteur Benjamin Moser gaat nog een stap verder. Hij verwoordt in Trouw op 16 december 2023 mijn diepste gevoel. Zijn uitspraak staat in de serie 'De tien geboden' van Arjan Visser, onder het kopje Gij zult niet doodslaan, en luidt: 'Joden, júíst Joden, zouden empathie moeten voelen met het Palestijnse volk.'
  Vervolgens veroordeelt Moser Israëls politiek zo genadeloos dat het mij pijn doet met zijn uitspraken te lezen. Omdat ze waar zijn. Daar heb je het weer, denk ik, die ongewenst maar blijkbaar onontkoombare verknoping van Joods zijn in de galoet - de Joodse diaspora - en Joods-zijn in Israël. Een verknoping die me verantwoordelijk doet voelen voor wat daar gebeurt, een onredelijke, onterechte gedachte, ik weet het. Maar weten helpt niet om me uit die verknoping te bevrijden.
  De onontkoombare verknoping een Jood te zijn buiten Israël zorgt er ook voor dat wandaden - ja, wandaden - van Israëlische, Joodse kolonisten op de Westbank, van Israëlische, Joodse bewakers van Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen - waarover regelmatig wordt bericht in Ha'aretz - dat die bij mij een gevoel van ontzetting veroorzaken, van bijna niet kunnen lezen wat er geschreven staat.
  Moser's kritiek doet pijn, ook omdat niet alleen Israël schuldig is. Hamas koos bewust níét voor het opbouwen en tot bloei laten komen van Gaza, koos bewust níét voor het welzijn van z'n burgers, en onderdrukt hen. Hamas koos voor een fanatiek religieus-politieke strijd om Israël van de kaart te vegen.
  Een religieuze strijd. Zou je inmiddels niet kunnen stellen dat de regering Netanyahu met z'n ministers die een Groot Bijbels Israël voorstaan en honderdduizenden kolonisten de hand boven het hoofd houden zodat die hun verwerpelijke en gevaarlijke gang kunnen gaan, eveneens een religieuze oorlog voert?

De Israëlische historicus Moshe Zimmerman zegt hierover, ik parafraseer: Het verhaal van een Groot Israël met zijn nederzettingen is het verhaal van een samenleving die gegijzeld wordt dor Bijbelse romantiek waardoor de hele gemeenschap in de afgrond wordt gestort. (pagina 25-27)

Terug naar Overzicht alle titels

Tim 'S Jongers 2

Armoede uitgelegd aan mensen met geld
De Correspondent 2024, 192 pagina's  - € 22,--

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Tim 'S Jongers (1981)

Korte beschrijving
Een relaas waarin de misvattingen over armoede worden ontkracht. Het boek is een spoedcursus over armoede, geschreven door Tim ’S Jongers die zelf in armoede is opgegroeid, uiteindelijk ging studeren, onderzoek deed naar armoede en nu beleidsvoorstellen doet om het tegen te gaan. Het boek daagt de gangbare opvattingen over armoede uit en stelt dat deze vaak onjuist zijn. Het doel is om mensen met geld anders te laten kijken naar armoede, als eerste stap in de bestrijding ervan. In heldere en onderhoudende stijl geschreven. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Tim 'S Jongers (1981) is een Nederlandse politicoloog, bestuurskundige en directeur van de Wiardi Beckman Stichting. Voor De Correspondent schrijft hij over armoede.

Tekst op website uitgever
In een land geregeerd door welvarende, hogeropgeleide mensen wordt op een beperkte en soms zelfs schadelijke manier naar armoede gekeken.

Tim ’S Jongers groeide op in armoede, ging uiteindelijk studeren, deed onderzoek naar armoede en doet nu beleidsvoorstellen om het tegen te gaan. Hoe de meeste mensen denken over armoede, ontdekte hij, klopt van geen kant.

In deze spoedcursus bedoeld voor mensen met geld laat Tim ’S Jongers zien: armoede bestrijden kan pas als zij anders leren kijken.

Fragment uit 8. De potentie van ervaringskennis
Wat als we de vragen omdraaien?
Nu armoede is herontdekt als maatschappelijk thema, valt er bijna niet meer te ontsnappen aan de aandacht van politici, beleidsmakers en onderzoekers. Hoe meer aandacht, hoe beter zou je kunnen denken. De grote vraag is wat voor aandacht het betreft. Bewoners van achterstandswijken worden tegenwoordig overspoeld door ambtenaren die een wijksafari gaan houden, armoedetayloristen die het gezonde en gelukkige leven komen belijden of onderzoekers die hongerig zijn naar data.
  Ik vraag me af: hoe zou het omgekeerd werken?
  Stel dat ik met mensen uit een achterstandswijk een wijksafari houd in een rijke wijk. Dat we vervolgens mensen gaan bevragen om te snappen hoe het kan dat in een welvarend land als Nederland dat zij zo rijk zijn geworden terwijl anderen zo arm zijn. En dat we vervolgens aanbevelingen gaan oden om hen anders te laten leven.
  Hoeveel aanbevelingen zullen opgevolgd worden, denk je? Inderdaad: nul. Het zou daarom geen verrassing mogen zijn dat bewoners van achterstandswijken zich regelmatig klein gehouden voelen door onderzoekers en beleidsmakers.
  Marieke Breed en Fenna van Marle deden onderzoek naar de effecten van studies in achterstandswijken. Breed en Van Marle stellen dat er bij bewoners sprake is van participatiemoeheid en wantrouwen richting onderzoekers en professionals en dat er een gevoel heerst dat men alleen maar komt 'halen'.  Een van de jonge bewoners zei: 'Het is dat Den Haag geen dierentuin heeft zeker, dus nemen ze ons maar.'
  Bewoners voelen volgens Breed en Van Marle perfect aan wat de bedoelingen zijn. In al dat onderzoek schuilt de boodschap dat bewoners niet aan de normen van het goede leven voldoen. In de zin van: 'Ik ben nooit arm geweest, maar zou ik arm zijn, dan zou ik het tien keer beter doen dan jij.' Veel succes.
  En daarbij: zit je in de shit, dan komen mensen je niet helpen, maar onderzoeken. Met overheidsgeld uiteraard, in de vorm van subsidies. Van oprechte interesse gesproken. (pagina 153-154)

Lees ook: Beledigende broccoli 2.0 : over de kloof tussen hoopvollen en hooplozen (2022/2023)

Artikel: Starry night aan het eind van de Shifttalks 2023 (november 2023)

Terug naar Overzicht alle titels 

Anton Jäger

Hyperpolitiek : extreme politisering zonder politieke gevolgen
Athenaeum, Polak & Van Gennep 2024, 143 pagina's -  € 16,--

Wikipedia: Anton Jäger (1994)

Korte beschrijving
Een verzameling politiek filosofische opstellen over het huidige maatschappelijke klimaat waarin bijna alles onder politieke hoogspanning staat. De auteur introduceert de term 'hyperpolitiek' om deze situatie te beschrijven. Jäger merkt op dat golven van opwinding zich zelden vertalen in collectieve daden: politisering resulteert niet in politieke actie. Dit wijt hij aan digitale eenzaamheid, waardoor mensen niet langer via traditionele instituties zoals politieke partijen en vakbonden betrokken zijn bij het politieke proces. Helder en met diepgang geschreven. Met een zwart-witfoto. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep. Anton Jäger (Brussel, 1994) is historicus met een bijzondere interesse in de geschiedenis van het politieke denken. Hij promoveerde in Cambridge en werkt momenteel zowel als onderzoeker en lector aan de KU Leuven als aan de Universiteit van Oxford. Jäger schrijft voor kranten en tijdschriften als De Morgen, New Left Review en Jacobin. Eerder verscheen van hem 'Kleine anti-geschiedenis van het populisme'

Tekst op website uitgever
Iedereen die wel eens aan verhitte discussies deelneemt, kan bevestigen dat de politiek terug is in het dagelijks leven en dat debatten over corona, ‘wokeness’ en identiteit al lang buiten de oevers van X (Twitter) zijn getreden. Na een tijdperk van postpolitiek, waarin technocratisch bestuur plaatsvond terwijl burgers hooguit vanaf de bank commentaar konden leverden, staat inmiddels bijna álles onder politieke hoogspanning.

Anton Jäger muntte hiervoor de term ‘hyperpolitiek’. Hij merkt op dat golven van opwinding zich zelden vertalen in collectieve daden: politisering resulteert niet in politieke actie. Volgens Jäger is dit het gevolg van digitale eenzaamheid, waardoor mensen niet langer via de klassieke instituties zoals partijen en vakbonden betrokken zijn bij het politieke proces.

Fragment uit 3. Het antipolitieke decennium
2010 was een goed jaar voor Michel Houellebecq. Zijn roman De kaart en het gebied stond maandenlang boven aan de bestsellerlijst en werd vervolgens bekroond met de meest prestigieuze van alle Franse literaire prijzen. 'In 2010 won ik de Prix Goncourt, Frankrijk deed het niet zo goed op het wereldkampioenschap voetbal en Apple bracht zijn iPad op de markt,' zei de auteur, terugkijkend op een nogal onbewogen agenda.
  Houellebecq verdween echter weer snel naar de achtergrond, en niet lang erna stond het boek van een nogal onwaarschijnlijke concurrent centraal: in oktober 2010 publiceerde de drieënnegentigjarige verzetsveteraan en voormalig VN-diplomaat Stéphane Hessel een klein pamflet getiteld Indignez-vous! (Neem het niet!). Daarvan werden er binnen een paar weken een miljoen exemplaren verkocht en ook in veel andere landen werd het een bestseller. Daarin sloeg Hessel een uiterst onhoullebecqiaanse toon aan: hij riep de burgers van het Westen op om in opstand te komen tegen hun politieke elites en de dramatische toename van sociale ongelijkheid in het westen een halt toe te roepen. 'De ergste van alle houdingen is onverschilligheid,' schreef Hessel, het 'ik kan er niets aan doen, en red mezelf wel': 'Als jullie je zo gedragen, verliezen jullie een van de meest wezenlijke eigenschappen waardoor de mensheid zich kenmerkt. Een van de onmisbare eigenschappen: het vermogen om in opstand te komen en het engagement dat daaruit voortvloeit.'
  Waarnemers waren verbijsterd: 'Op het moment dat het sinistere orakel Michel Houellebecq naar de top van de literaire hitlijsten stormt met zijn zenuwzwakke, gemusealiseerde Frankrijk,' merkte een journalist op, 'staat een verbazingwekkend boekje van slechts 30 pagina's, een soort Asterix in het land van de Goncourt, al weken op nummer één in de non-fictiebestsellerlijst.'
  Hessel had zijn boek gelanceerd in een politiek landschap dat met horten en stoten aan het veranderen was. In februari 2009 had verslaggever Rick Santelli live vanaf een beursvloer opgeroepen tot een zogenaamde 'Chicago Tea Party', uit verontwaardiging over de reddingsplannen van de regering-Obama. Vervolgens had de de Tea Party-beweging Republikeinse parlementsleden ertoe aangezet om, tegen Obama's plannen in, een verlaging van het begrotingstekort af te dwingen, waardoor de Verenigde Staten in de zomer van 2011 aan de rand van de financiële afgrond kwamen te staan. (pagina 73-74)

Terug naar Overzicht alle titels