Filosofisch veldwerk: grote filosofen van nu over leven in barre tijden
Klement 2018, 127 pagina's - € 17,99
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Website Filosofie Magazine: Florentijn van Rootselaar (1971)
Korte beschrijving
De titel van deze vijftien gebundelde interviews, die eerder in Filosofie Magazine en dagblad Trouw verschenen, is raak gekozen. Het betreft namelijk niet alleen veldwerk van de auteur, eindredacteur van Filosofie Magazine en jurylid van de Socrateswisselbeker, maar ook van de geïnterviewde filosofen, die stuk voor stuk komen met een nieuw perspectief of opvatting over de klimaat- en andere problemen van onze Aarde en onze tijd, zoals fake news. Dat geeft de interviews een gemene deler, hoe uiteenlopend de denkers, dertien mannen en slechts twee vrouwen, ook zijn. Onder hen Zygmunt Bauman en Martha Nussbaum (onder de noemer 'Vloeibare wereld'), Bruno Latour en Peter Sloterdijk ('Wereldcrisis'), Roger Scruton en Michael Puett ('Betoverde wereld'). Voor een lezerspubliek dat ook inziet dat we er – opvallend uit de mond van filosofen – met louter rationeel denken niet komen; we hebben ook verbeelding en verhalen nodig. Aan dit boek is een website gelinkt: www.filosofie.nl/veldwerk. Een belangwekkend boek voor iedereen die het beste voor heeft met de alleszins bedreigde Aarde en de problemen die daarmee samenhangen.
Fragment uit (het) Nawoord
Natuurlijk, we weten het al, maar het is soms alsof we lijden aan een massadissocatie. Die dreigende klimaatramp, zei Irena Bauman - dochter van Zygmunt - ooit tegen me, is te groot om te bevatten. We weten het wel, maar we laten het niet tot ons doordringen. Wat mij betreft is filosofie bijna mindfullness, intellectuele mindfullness. We zien de wereld onder ogen zoals die is.
Maar bij dat inzicht hield het niet op. Dat is op zich niet voldoende om een nieuwe verhouding met die wereld te krijgen, laat staan dat het aanzet tot handelen. De nieuwe wereld moet ook een gezicht krijgen, verbeeld worden, tastbaar gemaakt worden - zoals Bruna Latour zei. Zolang dat niet gebeurt, kunnen we die te makkelijk naast ons neerleggen. Latour gaf de wereld een stem in zijn theater. De vraag is: wie plaatsen we voor het voetlicht van het nieuwe wereldtheater? Misschien niet alleen de mens, maar ook de aap en de dolfijn? Of de bomen en de zeeën?
In die zoektocht naar een nieuwe verhouding met de wereld werd ik in het bijzonder aangesproken door Tu Weimings krachttoer. Hij liet zien hoe we enerzijds de Weg van de natuur moeten volgen, maar anderzijds die Weg ook moeten scheppen. Alleen zo, zei hij, kan die wereld van ons betekenisvol zijn. Ik vond daarmee bij hem een aanzet tot een antwoord op de vraag hoe we in onze individualistische tijd toch ook kunnen luisteren naar de stem van de wereld. Hoe we recht kunnen doen aan ons verlangen zelf alles te bepalen, en het volgens mij even sterke verlangen om ons aan te laten spreken door de wereld.
Wat dat precies oplevert, is ongewis. Want de natuur spreekt niet met één stem, liet ook Latour zien. De wereld schrijft niet voor wat we moeten doen. Ook de betere luisteraars moeten uiteindelijk zelf hun koers bepalen. Maar dat ze daarbij meer dan nu kunnen varen op de wereld, moeten varen op de wereld - dat staat wel vast.
Het onderzoek naar vervreemding houdt niet op met dit boek. Volg het en doe er zelf aan mee via www.filosofie.nl/veldwerk
Geïnterviewde filosofen
Florentijn van Rootselaar sprak de afgelopen jaren voor Filosofie Magazine met verschillende filosofen. Van sommige filosofen zijn voor dit blog enkele boeken geselecteerd. Hij sprak met:
Zygmunt Bauman, Martha Nussbaum, Alain Finkelkraut, Jacques Rancière, Michael Sandel, Susan Neiman, Hartmut Rosa, Bernard Stiegler, Bruno Latour, Peter Sloterdijk, Charles Foster, Roger Scruton, Terry Eagleton, Michael Puett en Tu Weiming.
Terug naar Overzicht alle titels
Korte beschrijving
De titel van deze vijftien gebundelde interviews, die eerder in Filosofie Magazine en dagblad Trouw verschenen, is raak gekozen. Het betreft namelijk niet alleen veldwerk van de auteur, eindredacteur van Filosofie Magazine en jurylid van de Socrateswisselbeker, maar ook van de geïnterviewde filosofen, die stuk voor stuk komen met een nieuw perspectief of opvatting over de klimaat- en andere problemen van onze Aarde en onze tijd, zoals fake news. Dat geeft de interviews een gemene deler, hoe uiteenlopend de denkers, dertien mannen en slechts twee vrouwen, ook zijn. Onder hen Zygmunt Bauman en Martha Nussbaum (onder de noemer 'Vloeibare wereld'), Bruno Latour en Peter Sloterdijk ('Wereldcrisis'), Roger Scruton en Michael Puett ('Betoverde wereld'). Voor een lezerspubliek dat ook inziet dat we er – opvallend uit de mond van filosofen – met louter rationeel denken niet komen; we hebben ook verbeelding en verhalen nodig. Aan dit boek is een website gelinkt: www.filosofie.nl/veldwerk. Een belangwekkend boek voor iedereen die het beste voor heeft met de alleszins bedreigde Aarde en de problemen die daarmee samenhangen.
Fragment uit (het) Nawoord
Natuurlijk, we weten het al, maar het is soms alsof we lijden aan een massadissocatie. Die dreigende klimaatramp, zei Irena Bauman - dochter van Zygmunt - ooit tegen me, is te groot om te bevatten. We weten het wel, maar we laten het niet tot ons doordringen. Wat mij betreft is filosofie bijna mindfullness, intellectuele mindfullness. We zien de wereld onder ogen zoals die is.
Maar bij dat inzicht hield het niet op. Dat is op zich niet voldoende om een nieuwe verhouding met die wereld te krijgen, laat staan dat het aanzet tot handelen. De nieuwe wereld moet ook een gezicht krijgen, verbeeld worden, tastbaar gemaakt worden - zoals Bruna Latour zei. Zolang dat niet gebeurt, kunnen we die te makkelijk naast ons neerleggen. Latour gaf de wereld een stem in zijn theater. De vraag is: wie plaatsen we voor het voetlicht van het nieuwe wereldtheater? Misschien niet alleen de mens, maar ook de aap en de dolfijn? Of de bomen en de zeeën?
In die zoektocht naar een nieuwe verhouding met de wereld werd ik in het bijzonder aangesproken door Tu Weimings krachttoer. Hij liet zien hoe we enerzijds de Weg van de natuur moeten volgen, maar anderzijds die Weg ook moeten scheppen. Alleen zo, zei hij, kan die wereld van ons betekenisvol zijn. Ik vond daarmee bij hem een aanzet tot een antwoord op de vraag hoe we in onze individualistische tijd toch ook kunnen luisteren naar de stem van de wereld. Hoe we recht kunnen doen aan ons verlangen zelf alles te bepalen, en het volgens mij even sterke verlangen om ons aan te laten spreken door de wereld.
Wat dat precies oplevert, is ongewis. Want de natuur spreekt niet met één stem, liet ook Latour zien. De wereld schrijft niet voor wat we moeten doen. Ook de betere luisteraars moeten uiteindelijk zelf hun koers bepalen. Maar dat ze daarbij meer dan nu kunnen varen op de wereld, moeten varen op de wereld - dat staat wel vast.
Het onderzoek naar vervreemding houdt niet op met dit boek. Volg het en doe er zelf aan mee via www.filosofie.nl/veldwerk
Geïnterviewde filosofen
Florentijn van Rootselaar sprak de afgelopen jaren voor Filosofie Magazine met verschillende filosofen. Van sommige filosofen zijn voor dit blog enkele boeken geselecteerd. Hij sprak met:
Zygmunt Bauman, Martha Nussbaum, Alain Finkelkraut, Jacques Rancière, Michael Sandel, Susan Neiman, Hartmut Rosa, Bernard Stiegler, Bruno Latour, Peter Sloterdijk, Charles Foster, Roger Scruton, Terry Eagleton, Michael Puett en Tu Weiming.
Terug naar Overzicht alle titels