Amsterdam University Press 2016, 268 pagina's - € 19,95
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Wikipedia: Rob de Wijk (1954)
Korte beschrijving
Rob de Wijk is onder meer hoogleraar in de internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden. Hij bespeurt een revolutionaire stemming in verscheidene Europese landen, waaraan internationale oorzaken ten grondslag liggen. Vooral de opkomst van het populisme is belangrijk. Een deel van het volk breekt met het sociale contract, dat het politieke handelen richting geeft. De Wijk maakt vergelijkingen met de revolutionaire uitbarstingen in het jaar 1848. Tevens schenkt hij uitgebreide aandacht aan actuele verschijnselen, zoals de globalisering, de economische crisis, de Brexit en de sterkere positie van Rusland en China. De Wijk keert zich tegen nationalisme, populisme en protectionisme. Met een notenapparaat wordt het boek afgesloten. Het boeiende boek roept echter ook vragen op. Kan men historische vergelijkingen maken? Bestaat het sociale contract, een filosofisch denkbeeld, wel in de werkelijke politiek? Het boek is vooral bestemd voor belangstellenden in de internationale politiek, die reeds een uitgebreide voorkennis van dit gebied hebben.
Tekst op website uitgever
Brexit. Trump. Le Pen. Wilders. Ze worden in verband gebracht met een opstand tegen de politieke elite. De situatie nu, doet sterk denken aan eerdere revolutionaire golven die Europa hebben overspoeld, zoals die van 1848. Die waren, net als nu het gevolg van de globalisering.
Maar het is de afgelopen eeuwen niet eerder voorgekomen dat zoveel ingrijpende ontwikkelingen samenvielen en elkaar versterkten: verschuiving van de economische en politiek macht naar het oosten, een financiële crisis en langdurige economische stagnatie, opstanden en ontwrichting in het Midden Oosten en Noord-Afrika, terrorisme en vluchtelingenstromen, conflict met Rusland, toenemende spanningen in de Zuid- en Oost-Chinese Zeeën, afnemende voorzieningszekerheid en sterk fluctuerende prijzen van grondstoffen en energie, klimaatverandering en een nieuwe industriële revolutie die de productie ingrijpend verandert en banen overbodig maakt. Al deze ontwikkelingen hebben het vertrouwen in de politiek ondermijnd.
Rob de Wijk beschrijft in deze opvolger van zijn succesvolle boek 5 over 12 de oorzaken van de onvrede en voorspelt het einde van de regelpolitiek van het technocratische fixen waardoor een hele generatie politieke leiders wordt weggevaagd. Populisten roepen dat ze een antwoord hebben. Maar ook zij kunnen de levensstandaard en veiligheid van mensen niet garanderen. Een nieuw soort leider zal de burger uit het dal moeten halen.
Fragment uit 5. Slot: hoe repareren we het sociale contract?
Naar een nieuwe politiek
Dit boek is een pleidooi voor aanpassing aan de nieuwe tijd. Verzet tegen die nieuwe tijd helpt niet. Het volk in referenda vragen hoe het verder moet ook niet. De huidige opkomst van het nationalisme of soevereinisme en protectionisme vergroten slechts de problemen en leiden tot langdurige stagnatie. Wat dan wel?Een boek als dit hoort te eindigen met een oplossing voor alle uitdagingen die ik heb beschreven. Dat doe ik echter niet. Want ik heb geconstateerd dat er geen goede en snelle oplossingen zijn voor mondiale uitdagingen. Bovendien kunnen nationale problemen steeds moeilijker worden aangepakt omdat de technocratie van het politieke management daarvoor ongeschikt is. De kernvraag voor huidige en toekomstige leiders is hoe het sociale contract kan worden hersteld. Wat is daarvoor nodig? Ik zie voor westerse leiders, dus ook die in Nederland, drie belangrijke opgaven. (p. 245-246)
Youtube - De nieuwe revolutionaire golf (1:01)
Lees ook: 5 over 12 : hoe Nederland toch sterker uit de crisis kan komen (uit 2012)
Terug naar Overzicht alle titels