Ambo/Anthos 2016, 97 pagina's - € 10,--
Wikipedia: Ewald Engelen (1963)
Korte beschrijving
Derde essay in de filosofische pamfletreeks 'Nieuw licht'. Twee filosofen (Coen Simon en Frank Meester) startten deze pamfletreeks vanwege de 'vertwittering' van het publieke debat met de komst van de sociale media. Doel is de eeuwenoude denktraditie te combineren met het nieuwe denken van onze tijd. Als uitgangspunt voor ieder pamflet leggen zij een hedendaagse denker een vraag voor die in een klassiek geworden tekst al eerder aan de orde werd gesteld. In dit deel stellen zij – met 'De tweede sekse' van Simone de Beauvoir in het achterhoofd – de vraag hoe vandaag de dag 'de vrouw wordt gemaakt'. Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie (UVA) beantwoordt de vraag. Hij vraagt zich af wat er is misgegaan: het feminisme is verworden tot een stormram om het glazen plafond aan gruzelementen te beuken. Hoogopgeleide vrouwen moeten het recht hebben net zulke grote klootzakken te zijn als machtige mannen. Erudiet, prettig leesbaar, beeldend essay over een maatschappelijk relevant thema. Interessant voor sociale-wetenschappers, filosofen en politici. Met een korte literatuurlijst. Pocketuitgave; normale druk.
Korte beschrijving op website uitgever
Dat de emancipatie van de vrouw nog niet is voltooid behoeft geen betoog. In alle statistieken legt zij het af tegen hem. Hoeveel feministische golven zijn er nog nodig om die ongelijkheid ongedaan te maken? Of zit het feminisme zichzelf in de weg? Wat zegt het over het feminisme dat iemand als de Amerikaanse comédienne Amy Schumer (de jonge vrouw met ‘de mond van een vrachtwagenchauffeur’) het nieuwe feministische icoon wordt genoemd? Wat zegt het over de emancipatie dat actrice Halina Reijn hoge hakken en botox ziet als het nieuwe feminisme? En dat je als vrouw 'ontzettend sexy mag zijn, dat je bijna een hoer mag zijn'? Is er een nieuw feminisme op komst of gaat er achter de term een heel andere maatschappelijke machtsverhouding schuil? Bijvoorbeeld een strijd om macht tussen vrouwen onderling? Simone de Beauvoir schreef in De tweede sekse (1949) dat je niet als vrouw wordt geboren, maar tot vrouw wordt gemaakt. Ewald Engelen laat zien hoe vrouwen elkaar onder het mom van feminisme tot vrouw maken.
Fragment uit 8
Ik zuig dit niet uit mijn duim. Ook onder feministen is het verzet tegen de neoliberale uitverkoop groeiende. Ik pik er twee uit. De eerste is Hester Eisenstein. In 2009 publiceerde zij een boos schotschrift onder de ttitel Feminism Seduced, dat als ondertitel het nietsverhullende How Global Elites Use Women's Labor and Idead to Exploit the World draagt. Net als Fraser geeft zij een chronologisch overzicht van de strijd die vrouwen in de Verenigde Staten hebben moeten leveren voor formele gelijkheid. Daaraan zijn de eerste drie hoofdstukken gewijd.
Het derde hoofdstuk eindigt vervolgens met een beschrijving van hoe sinds de jaren zeventig het feminisme is overgenomen door een hoogopgeleide bovenklasse die het geleidelijk aan heeft getransformeerd van een 'collectieve beweging' in een demonstratie van 'individuele bevrijding'. Dat laatste heeft vooral als doel de betekenis van gender als categorie van achterstelling (en emancipatie) overbodig te maken - daarmee de ladder van de eigen emancipatie wegtrappend voor de neus van de laagopgeleide, niet-witte vrouwen die erachteraan hobbelden; een beetje zoals de geëmancipeerde witte homoseksueel Fortuyn het verbod op discriminatie wilde schrappen voor de Turkse en Marokkaanse minderheden in Nederland die nog maar net aan hun emancipatie waren begonnen en een discriminatieverbod dus goed konden gebruiken. Zo ook hier: toen de witte bovenklassevrouw eenmaal door de poort was, kon de onderklasse creperen en was wettelijke steun voor de emancipatie van zwarte en/of laagopgeleide vrouwen niet meer nodig: 'We hebben nu immers gelijke kansen, toch? Kijk maar eens naar mij, ik heb het toch ook op eigen kracht gerooid? Nou dan!' (pagina 58-59)
Lees ook
Bas Heijne. Onbehagen : Nieuw Licht op de beschaafde mens (2016)
Pieter van den Blink. The medium kills the message : Nieuw Licht op journalistiek, media en kijkcijfers (2016)
Eva Rovers. Ik kom in opstand, dus wij zijn : Nieuw Licht op het verzet in de kunst (2017)
Startpagina Nieuw Licht
Lees ook van Ewald Engelen
De schaduwelite voor en na de crisis : niets geleerd, niets vergeten (2013)
De kanarie in de kolenmijn (samen met Marianne Thieme) (2016)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen