Franco 'Bifo' Berardi

De dodelijke omhelzing van het kapitalisme
Amsterdam University Press 2016, 232 pagina's - € 19,95

Wikipedia: Franco Berardi (1948)

Korte beschrijving
De auteur is filosoof en wetenschapper. In dit boek probeert hij vanuit een bijzondere invalshoek de uitwassen van het kapitalisme te begrijpen. Zijn startpunt is de waanzin van alle dag, waarbij beïnvloedbare mensen barbaars gedrag vertonen om de aandacht te trekken. Franco behandelt moordpartijen op onschuldige mensen in het openbaar domein om het daderprofiel beter te kunnen analyseren in relatie tot het kapitalisme dat ons allen in een dodelijke wurggreep houdt. Waarom zijn zulke excessen meer regel dan uitzondering aan het worden? Welke rol speelt het kapitalisme hierin? En op welke wijze kan de samenleving inclusief de geëigende overheden een halt toeroepen aan dit zinloze geweld? Deze en vele andere vragen worden bestudeerd en behandeld in dit boek. De auteur toont aan dat het hedendaagse nihilisme gevoed wordt door onze mediagerichte maatschappij en dat snel ingrijpen verdere escalaties kan voorkomen. De schrijfstijl is vlot, echter gelardeerd met wetenschappelijk taalgebruik, waardoor het niet voor iedereen toegankelijk is. Met literatuurlijst en overzicht van films.

Tekst op website uitgever
Is er een relatie tussen geestelijke gezondheid en kapitalisme? Naar aanleiding van het geweld in onze huidige samenleving gaat de bekende Italiaanse wetenschapper en filosoof Franco Berardi op zoek naar de oorzaken van de geestelijke malaise van onze tijd.

Berardi beschrijft een reeks verschrikkingen - het bloedbad tijdens de Batmanvertoning in Aurora (Colorado, VS), de slachtpartij van Anders Breivik op Utøya (Noorwegen), schietpartijen van middelbare scholieren op hun eigen school, de zelfmoordepidemie in Zuid-Korea en Japan, en de recente economische crisis in Europa die mensen tot zelfmoord drijft - en probeert te achterhalen wat mensen tot zulke daden aanzet. Daarbij stelt hij dat onze kapitalistische samenleving steeds nihilistischer wordt en hij houdt het financieel kapitalisme met zijn meedogenloze concurrentiestrijd verantwoordelijk voor de suïcide-tendens die in de samenleving is doorgedrongen. Ook draagt volgens hem onze kapitalistische cultuur, met haar visuele stimulatie en hyperconnectiviteit, bij aan de afstomping van onze sensibiliteit.

In dit boek, dat vier decennia van radicaal intellectueel denken omspant, past Berardi filosofische en psychoanalytische inzichten toe om onze huidige cultuur te verklaren. Om ons te bevrijden uit de dodelijke omhelzing van het absolute kapitalisme stelt hij dystopische ironie voor als ontsnappingsroute naar een zinvoller leven.

Korte beschrijving
De auteur is filosoof en wetenschapper. In dit boek probeert hij vanuit een bijzondere invalshoek de uitwassen van het kapitalisme te begrijpen. Zijn startpunt is de waanzin van alle dag, waarbij beïnvloedbare mensen barbaars gedrag vertonen om de aandacht te trekken. Franco behandelt moordpartijen op onschuldige mensen in het openbaar domein om het daderprofiel beter te kunnen analyseren in relatie tot het kapitalisme dat ons allen in een dodelijke wurggreep houdt. Waarom zijn zulke excessen meer regel dan uitzondering aan het worden? Welke rol speelt het kapitalisme hierin? En op welke wijze kan de samenleving inclusief de geëigende overheden een halt toeroepen aan dit zinloze geweld? Deze en vele andere vragen worden bestudeerd en behandeld in dit boek. De auteur toont aan dat het hedendaagse nihilisme gevoed wordt door onze mediagerichte maatschappij en dat snel ingrijpen verdere escalaties kan voorkomen. De schrijfstijl is vlot, echter gelardeerd met wetenschappelijk taalgebruik, waardoor het niet voor iedereen toegankelijk is. Met literatuurlijst en overzicht van films.

Fragment uit het Voorwoord bij de Nederlandse editie
Tekenen van de kramp zijn overal om ons heen zichtbaar, en de reactie op de kramp neemt verschillende paranoïde gedaanten aan: Donald Trump die pocht over het roemrijke verleden van Amerika en wil martelingen weer gaan invoeren. De Europese Unie is verscheurd als gevolg van het financieel absolutisme en de nationalistische agressie, en bouwt concentratiekampen voor migranten aan de kust van Turkije, Egypte en Libië. Een leger van gestoorde islamitische zeloten onthoofdt onschuldige mensen in Gods naam. Op de Filipijnen wordt iemand die van zichzelf zegt dat hij een moordenaar is tot president gekozen en roept op tot massaal geweld tegen drop-outs.
Nu de maatschappelijke geest de laatste tijd wordt meegesleurd in een maalstroom van bipolaire stoornissen, nu een opeenvolging van euforie en droefheid tot de huidige seculiere stagnatie en een blijvende toestand van depressie heeft geleid, zijn de contouren van de maatschappelijke conventies weggevaagd en dringen ongefilterde stromen waanzin de ruimte van de maatschappelijke geest binnen en lokken de fragmentarische burgeroorlog uit die zich over de hele wereld aan het verspreiden is. (pagina 14)

Terug naar Overzicht alle titels