donderdag 22 augustus 2024

Dirk-Jan Verdonk

De ontplofte kip : de paradoxale geschiedenis van het meest gegeten dier
Mazirel Pers 2023, 389 pagina's € 29,99

Korte bio van Dirk-Jan Verdonk (1974)

Korte beschrijving
Een geschiedenis van de moderne vleeskip. Het boek onderzoekt de paradoxale geschiedenis van de vleeskip en belicht de impact van de snelle stijging in productie en consumptie van kippenvlees op de gezondheid van mens, dier en milieu en hoe dit de wereld heeft veranderd. Scherp, kritisch en inzichtelijk geschreven. Geschikt voor de meer geoefende lezer met verregaande interesse in het onderwerp. Dirk-Jan Verdonk (1974) is een Nederlandse auteur, historicus en dierenbeschermer. Hij schreef een klein aantal boeken, waaronder ‘Het dierloze gerecht’ (2009), dat bekroond werd met de Erasmus studie-prijs. Hij is directeur van World Animal Protection Nederland.

Tekst op website uitgever
Waaraan herkennen archeologen over duizenden jaren de aardlaag van onze tijd? Het ongemakkelijke antwoord: de fossiele resten van de vleeskip. Binnen één mensenleven is de moderne vleeskip uitgegroeid tot het meest gegeten dier. Reclames doen voorkomen dat kip veelzijdig en gezond is, maar de geschiedenis geeft een heel ander beeld: de snel gestegen productie en consumptie van kippenvlees trekt een zware wissel op de gezondheid van mens, dier en milieu. In De ontplofte kip laat Dirk-Jan Verdonk zien hoe het kon gebeuren dat er nu jaarlijks zeventig miljard vleeskippen industrieel worden verwerkt en hoe dat de wereld heeft veranderd.

Dirk-Jan Verdonk is historicus en dierenbeschermer. Zijn boek Het dierloze gerecht (2009) werd bekroond met de Erasmus studie-prijs. Van zijn hand verschenen eveneens Dierenrechten (2016) en Dierloos (2019). Hij is directeur van World Animal Protection Nederland.

Fragment uit

Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen

Terug naar Overzicht alle titels

maandag 19 augustus 2024

Kustaw Bessems

Stuurloos : wegwijzers voor een land op drift
Das Mag 2024, 307 pagina's € 24,99

Wikipedia: Kustaw Bessems (1977)

Korte beschrijving
Een kritische analyse van het openbaar bestuur van Nederland. Kustaw Bessems gaat in op misstanden zoals het Toeslagenschandaal, de gaswinning en uitwassen in de jeugdzorg. Hoe kon dit gebeuren? En hoe krijgen Nederlanders een bestuur dat wel voor iedereen werkt? Bessems spreekt met experts, duikt in de wereld van ambtenaren en onderzoekt wat burgers zelf kunnen doen. Tijdens zijn zoektocht ontkomt hij niet aan de confrontatie met zijn eigen diepere drijfveren. Vaardig en onderzoekend geschreven. Met een portret in zwart-wit. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Kustaw Bessems (Rotterdam, 1977) is zaterdagcolumnist en redacteur bij de Volkskrant. Voor die krant maakt hij ook de podcast Stuurloos waarin hij onderzoekt hoe Nederland beter bestuurd zou kunnen worden. Eerder verscheen van hem onder meer 'Doe eens normaal man. In 7 stappen naar een betere politiek' (met Dirk Jacob Nieuwboer)..

Tekst op website uitgever
In dit hoopvolle en smakelijke boek schetst Kustaw Bessems onvermoeibaar en scherp een pad naar een overheid die er voor burgers is in plaats van andersom.

Want het beeld van Nederland als land waar alles tot in de puntjes is geregeld, ligt aan diggelen. In hoog tempo volgen misstanden elkaar op. Denk aan het Toeslagenschandaal, de gaswinning en uitwassen in de jeugdzorg. Het wantrouwen woekert en extremisme vlamt op.

Hoe kon dit gebeuren? En vooral: hoe krijgen wij Nederlanders een bestuur dat wel voor iedereen werkt? Want dat hebben we hard nodig om weerbaar te zijn in een onzekere wereld.

Met dezelfde verwondering als jij kijkt journalist ­Kustaw Bessems hiernaar. Aan experts met goede ideeën vraagt hij hoe we vooruitkomen. Hij duikt in de meestal onzichtbare wereld van ambtenaren, die soms haast net zo bekneld raken in het systeem als de mensen die ze moeten helpen. Maar hij treft daar ook getalenteerde idealisten, waardoor er misschien meer de goede kant op gaat dan ooit. Én er blijkt veel te zijn dat wij burgers zelf kunnen doen.

Op zijn zoektocht ontkomt Bessems niet aan de confrontatie met zijn eigen diepere drijfveren.

‘Niet vaak onderzoeken mensen op dit niveau de weerbarstige realiteit. Een perfect recept tegen cynisme.’ – Jeroen Wollaars
‘Sprankelend. Een eigenzinnig en betrokken journalist die zich vastbijt maar ook openstaat voor het verklarend tegengeluid.’ – Jury Anne Vondelingprijs
‘Door Kustaw Bessems begrijp ik beter wat er om ons heen gebeurt. Stuurloos ontstijgt de heersende meningen.’ – Diederik Ebbinge
‘Bij het lezen van Stuurloos wilde ik alles onderstrepen. Mijn brein juicht van instemming. En alles zo vlot, intelligent en helder geschreven.’ – Saskia Noort

Kustaw Bessems (1977) is zaterdagcolumnist en redacteur bij de Volkskrant. Voor die krant maakt hij ook de succesvolle podcast Stuurloos waarin hij onderzoekt hoe Nederland beter bestuurd zou kunnen worden. Zijn werk is gericht op de geïnteresseerde leek, maar invloedrijk binnen de wereld van het openbaar bestuur, waar hij veelgevraagd spreker is. Eerder verscheen van hem onder meer Doe eens normaal man. In 7 stappen naar een betere politiek (met Dirk Jacob Nieuwboer).

Fragment uit hoofdstuk 6. Wij hebben deze fabriek gebouwd
Albert Jan Kruiter is ook zo iemand die ik sprak.
Albert Jan Kruiter probeert als 'actieonderzoeker' problemen op telossen van mensen die vastlopen in de bureaucratie. Waarbij 'vastlopen' meestal zacht is uitgedrukt. Hij doet dat met het Instituut voor Publieke Waarden. Dat richtte hij in 2010 op als een 'instituut' met een knipoog, maar inmiddels maakte het zijn titel waar. Er werken veertig mensen die drie- tot vierhonderd huishoudens per jaar uit de administratieve kluwen proberen te bevrijden, en ondertussen zijn ze ook nog bezig met het voorkomen dat anderen in dezelfde kluwen verstrikt raken.
 'Zien we dat het aantal dakloze jongeren toeneemt, dan proberen we de ene helft van de week te zorgen dat zij een dak boven hun hoofd krijgen, de andere helft van de week reflecteren we: waarom lukt het wel, waarom lukt het niet? We kijken altijd naar het systeem vanuit de positie van de mensen met problemen. Als jongeren thuisloos worden, gebeurt dat bijvoorbeeld vaak rond hun achttiende. Dat gaat om jongeren die al jeugdzorg nodig hadden. Zodra ze meerderjarig zijn wordt die zorg niet meer betaald uit de Jeugdwet en komen ze onder allerlei andere wetten te vallen. Ze moeten studeren of werken, maar tegelijk komt er een bureaucratische clusterbom op ze af. Drie maanden later zie je ze vaak opduiken in circuits waar je ze wilt tegenkomen: kringen van loverboys, de daklozenopvang of een gesloten ggz-instelling.
  Hij rekent voor: 'Een plek in een jeugdzorginstelling kost 75.000 euro per jaar. Als een jongere daar pakweg twee jaar heeft gezeten, kun je zeggen dat wij daar als samenleving anderhalve ton in hebben geïnvesteerd. En op hun achttiende laten we die jongeren vanuit zo'n instelling zo de straat op lopen. Dus proberen we niet alleen jongeren te helpen die al dakloos zijn, maar ook te bedenken hoe we dat kunnen voorkomen.'
  Het is een van de vele gevallen die Kruiter tegenkomt waarin wat beter zou zijn voor de mens, de samenleving ook nog eens minder op kosten zou jagen. Iets wat hij al merkte bij zijn eerste stappen in het actieonderzoek. Kruiter was ooit begonnen als traditioneel wetenschappelijk onderzoeker. Dat was niet best voor zijn stemming. 'Mijn analyses gingen dieper en dieper en daar werd ik somberder en somberder van.'
  In 2007 deed hij aan de Universiteit Leiden onderzoek naar regelgeving die lokale professionals in de weg zat. 'Daarvoor zat ik op de bank bij een huishouden waar 48 verschillende partijen mee bezig waren. Het was een familie met veel kinderen waar hulpverleners, accountmanagers, mensen van de verzekering en anderen bij betrokken waren. Het gezin zat in de schulden, maar daarmee hielp dan wee niemand ze. De vader had niet voldaan aan zijn sollicitatieplicht. 'Dus dan is het eigen schuld, dikke bult. Maar de schuld was 6000 euro en dat hele hulpverleningscircuit kostte tweeënhalve ton per jaar.' Daarbovenop kwam nu een beschuldiging van fraude omdat hij bijzondere bijstand die hij had ontvangen voor een babykamer had besteed aan winterjassen voor de kinderen, toen het gas werd afgesloten.
  Kruiter zat in de trein op de terugweg vanaf het gezin en dacht: straks schrijf ik een Engelstalig wetenschappelijk artikel, dat zes of zeven mensen lezen. Hij vond het not done om zo veel tijd aan dat gezin te vragen zonder dat het gezin er zelf iets aan had. 'Toen heb ik al die partijen in een zaaltje uitgenodigd en gevraagd: kunnen we het probleem van die schuld niet verhelpen? Dat bleek gewoon te kunnen. Verschillende instanties namen een deel over. Tegenwoordig hebben gemeenten hier vaak een potje voor.' (pagina 202-203)

Lees ook: De dag dat Peter de deur dichttimmerde : waarom mensen die onze hulp het hardst nodig hebben niet geholpen worden, geschreven door Albert Jan Kruiter en Clara Pels (uit 2012)

Terug naar Overzicht alle titels 

Bert Keizer 2

Het raadsel van de geest : een filosofisch onderzoek
Lemniscaat 2024, 373 pagina's € 29,99 

Wikipedia: Bert Keizer (1947-)

Korte beschrijving
Een filosofisch onderzoek naar het ontstaan van de menselijke geest. Na vele miljarden jaren waarin allerlei levensvormen ontstonden en weer verdwenen, ontstond er een diersoort die in staat was te reflecteren over zichzelf en de wereld om zich heen. Hoe kon er uit levenloze stof iets groeien dat kan voelen, proeven, ruiken, zien, horen, denken? Het zijn vragen waarover filosofen van alle tijden – van Thales tot Descartes, van Plato tot Rorty – zich het hoofd hebben gebroken en waaraan een filosofisch specialisme is gewijd: de filosofie van de geest. In dit boek geeft Bert Keizer zijn visie op het raadselachtige huwelijk tussen geest en lichaam: living apart together. In vaardige en verdiepende stijl, maar ook met enige humor geschreven. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep. Bert Keizer (Amersfoort, 1947) is een bekende Nederlandse filosoof, arts en schrijver. Hij schreef eerder onder meer 'Leven en werk van Ludwig Wittgenstein’ (2022), 'Reis om de dood’ (2019)’ en 'Tumult bij de uitgang’ (2013 . Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven. 

Tekst op website uitgever
Na vele miljarden jaren waarin allerlei levensvormen ontstonden en weer verdwenen, gebeurde er iets onbegrijpelijks: er ontstond een diersoort die in staat was te reflecteren over zichzelf en de wereld om zich heen. Hoe is het mogelijk dat er uit levenloze stof iets is gegroeid dat kan voelen, proeven, ruiken, zien, horen, denken? Hoe heeft er geest kunnen voortkomen uit stof?

Het zijn vragen waarover filosofen van alle tijden – van Thales tot Descartes, van Plato tot Rorty – zich het hoofd hebben gebroken en waaraan een filosofisch specialisme is gewijd: de philosophy of mind. In de heldere en nuchtere, soms droogkomische stijl die we van hem kennen, geeft Bert Keizer zijn visie op het raadselachtige huwelijk tussen geest en lichaam: living apart together.

Fragment uit 17. Memes
Het begrip 'meme' werd door Richard Dawkins geïntroduceerd in zijn boek The Selfish Gene in 1976. Een meme is een cultureel object als de minirok - de vetkuif - de scooter - een liedje - een slagzin - een manier om plafonds te schragen - het geloof in God - een kerstbroodrecept - een pottenbakmethode - een bepaalde haarstijl, etc. etc.
  Memes springen via imitatie van brein naar brein. Ze worden heel makkelijk doorgegeven. Ze repliceren, en lijken daarmee op biologische replicators. Ze kunnen snel uitsterven (het haarmatje van voetballers) of vele eeuwen blijven hangen (godsgeloof). Een meme is een eenheid van cultureel spul, die via praten, schrijven, zingen, handelen, gebaren, feesten, films, festivals of rituelen wordt doorgegeven.
  Memes zijn het culturele equivalent van biologische genen. Maar ze worden sneller doorgegeven. Een gen voor blauwe ogen gaat van ouder naar kind. Het duurt vele jaren voordat een gen uitdrukking vindt in een actuele eigenschap, die je vervolgens alleen in de nakomelingen van die ouder aantreft. Een meme daarentegen gaat van brein naar brein en kan binnen enkele weken miljoenen manifestaties opleveren.
  Dennett gaat aan de haal met deze culturele objecten die hij beschrijft als informatie-virussen die zich verspreiden onder een groep mensen. Wat mensen nodig hebben is een neuronale basis om zich te kunnen vermenigvuldigen. Vergelijkbaar met virussen die wij kennen en die het kopieermechanisme van een cel naar hun hand zetten voor hun replicatie.

  En memes, virussen van de geest, die alleen maar uit informatie bestaan, moeten geesten binnendringen, en dan moeten ze worden doorgewerkt en doorgewerkt en doorgewerkt, maar ze hoeven dit, of wat dan ook, niet te begrijpen.
  Ik zal meerder hoofdstukken nodig hebben om dit vreemde idee van geestloze informatie-dragende dingen die coalities op gang weten te brengen van opstandige neuronen voor hun ondersteuning - het idee van memes die hersenen infecteren - uit te leggen en te verdedigen.

Coalities van opstandige neuronen? Wat is dit voor rare praat? We belanden weer in de brein/breinverwarring. Neuronen zijn niet opstandig. Maar ook niet meegaand. Ze hebben geen geestelijk leven.
  Het dierlijke brein bestaat waarschijnlijk uit neuronale netwerken die verwachtingen genereren zonder te begrijpen wat ze aan het doen zijn. (pagina 114-115)

Terug naar Overzicht alle titels 

Dylan van Rijsbergen

De net-niet-elite : hoogopgeleiden tussen macht en meritocratie
Mazirel Pers 2024, 216 pagina's € 24,99

Lenen als E-book via bibliotheek.nl 

Korte bio op website van Dylan van Rijsbergen (1975)

Korte beschrijving
Een essayistisch boek over de maatschappelijke positie van de hoger geschoolde middenklasse in Nederland. Het boek onderzoekt de tegenstrijdige belangen, waarden en angsten van hoogopgeleiden in ons land. Deze groep streeft naar goede diploma’s en banen, maar durft vaak niet buiten de gebaande paden te treden uit angst om status en inkomen te verliezen. Aan de hand van het werk van met name Amerikaanse denkers over klassenstrijd en klassenongelijkheid beschouwt het boek de Nederlandse context. Hieruit volgt een kritische analyse van het debat over ongelijkheid in Nederland. De auteur stelt dat de meeste hoogopgeleiden in de schaduw van de echte elite staan en baat hebben bij een rechtvaardigere en gelijkwaardigere samenleving. Scherpzinnig en op heldere toon geschreven. Met name geschikt voor een meer geoefende lezersgroep.  Dylan van Rijsbergen (1975) is een Nederlandse schrijver, publicist en een van de oprichters van Jacobin Nederland. Eerder schreef hij 'Het onbehagen van de man' (2009) over moderne mannelijkheid.

Tekst op website uitgever
Hoogopgeleiden in Nederland zijn bevoorrecht maar ook bang. Ze streven naar goede diploma’s en leuke banen, en veel van hen dragen het liefst ook nog bij aan een betere wereld. Maar buiten de lijntjes kleuren doen ze niet, uit angst om aan status en inkomen te verliezen. In De net-niet elite onderzoekt Dylan van Rijsbergen de tegenstrijdige belangen, waarden en neuroses van deze groep. Hij vertaalt werk van Amerikaanse denkers over klasse naar de Nederlandse context, en kijkt door die bril kritisch naar het Nederlandse debat over ongelijkheid. De conclusie? De meeste hoogopgeleiden staan in de schaduw van de échte elite en hebben baat bij een rechtvaardigere en gelijkwaardigere samenleving.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels 

vrijdag 16 augustus 2024

Albert Camus

Een hogere liefde : brieven aan een Duitse vriend
Met een inleidend essay van Bas Heijne
Prometheus 2024, 80 pagina's  € 12,50

Wikipedia: Albert Camus (1913-1960) en Bas Heijne (1960)

Opmerkelijk! : Bas Heijne werd vijf dagen na de dood van Albert Camus geboren.

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
‘Het vergt heel veel om te vechten terwijl je oorlog verafschuwt, te accepteren dat je alles kwijtraakt terwijl je liever gelukkig zou zijn, om vernietiging onder ogen te zien terwijl je het idee van een hogere beschaving koestert.’ Midden in de oorlog schreef de grote Franse schrijver Albert Camus (1913-1960) vier brieven aan een naamloze Duitse vriend. Inzet was het harde verwijt van de Duitser dat Camus niet van zijn land zou houden, omdat hij zich niet wilde bekeren tot de nietsontziende vaderlandsliefde van de nazi’s.

Camus’ brieven zijn een vlammende verdediging van zijn persoonlijke liefde voor zijn land en de Europese beschaving, die juist vraagt om debat en kritiek en vasthoudt aan het streven naar rechtvaardigheid.

Juist in een tijd waarin het agressieve nationalisme weer hoogtij viert, hebben de lucide woorden van Camus het effect van een mokerslag. Gelauwerd essayist Bas Heijne schreef een lange inleiding bij deze even krachtige als onbekende tekst van Camus, waarin hij die, zoals hij eerder deed bij het essay van George Orwell over nationalisme, onontkoombaar in ons heden plaatst.

Bas Heijne schrijft naast romans en verhalen spraakmakende essays, waaronder recent een flonkerend essay bij de heruitgave van Menno ter Braaks Het nationaalsocialisme als rancuneleer en een inleiding bij George Orwells Over nationalisme.

Albert Camus was een Frans filosoof, journalist en schrijver van romans, essays en toneelstukken. Hij ontving in 1957 de Nobelprijs voor de Literatuur.

Fragment uit 4 (Bas Heijne)
De noodzaak tot verzet en strijd, ondanks afkeer van pijn en bloedvergieten, precies daar gaat het om in Camus' Brieven aan een Duitse vriend, nu voor het eerst in het Nederlands vertaald. De 'brieven' zijn geschreven in de eerste fase van zijn schrijverschap, midden in de Tweede Wereldoorlog. De eerste twee verschenen in verschillende verzetsbladen in 1943 en 1944. De twee laatste bleven ongepubliceerd tot na de oorlog, toen ze tezamen verschenen als boekje in een kleine oplage.
  Het is geen bekende tekst in het oeuvre van Camus, maar het is wel een sleuteltekst - zijn hele wereldbeeld vind je erin terug. Het is ook een tekst die zich aan de hedendaagse lezer niet meteen gewonnen geeft. Je moet rustig op zijn gedragen zinnen kauwen. Maar iedere keer dat ik ze herlees, dingen nieuwe inzichten zich op.
  Die relatieve onbekendheid komt vooral door Camus zelf. In zijn voorwoord bij de Italiaanse editie geeft hij blijk van zijn terughoudendheid om de brieven, geschreven tijdens een van de duisterste periodes in de geschiedenis, ná de oorlog alsnog als boek te publiceren. Het nazisme is immers overwonnen. Duitsland is niet langer de vijand. Maar met een typerende zelfverzekerdheid verklaart Camus er geen woord van terug te nemen. Het gaat, zegt hij, in wezen helemaal niet om Frankrijk en Duitsland. Het gaat om twee verschillende levenshoudingen, om twee botsende mentaliteiten, die tijd en plaats ontstijgen. Die zijn na de oorlog niet verdwenen. En hij heeft gelijk, het conflict dat Camus beschrijft is schrijnend actueel - in onze verwarrende tijd zelfs meer dan in de afgelopen decennia. Voor Duitsland zou je nu Rusland, of welke etnische nationalist dan ook, kunnen invullen.
  'U houdt niet van uw land' - het verwijt van die imaginaire Duitse vriend aan het adres van Camus echoot tegenwoordig luid door in de retoriek van de radicaal-rechtse 'patriotten' die zich in grote delen van de wereld keren tegen de elites, de elites die het eigen volk op een fatale manier verraden zouden hebben. Eigen mensen eerst, de Nederlander weer op één, Make America Great Again, ik wil mijn mooie landje terug. Het is het soort nationalisme dat de rechtsstaat als obstakel ziet, empathie als zwakheid, pluriformiteit als fatale ondermijning.
  Uitgedaagd door het nietsontziende nationalisme van de Duitser antwoordt Camus dat hij wel degelijk van zijn land houdt, maar dat zijn liefde niet los kan bestaan van kritiek op wat er niet goed is en ook niet los van het streven naar een rechtvaardige samenleving. Juist die kritische liefde, die Camus een 'hogere liefde' noemt, wordt door de Duitser gezien als zwak en bespottelijk. Voor Camus is zij essentieel. En waard om voor te vechten wanneer dat noodzakelijk wordt.
(pagina 25-27)

Fragment uit (de) Derde brief (Albert Camus
Jullie spreken over Europa, maar het verschil is dat Europa voor jullie een bezit is, terwijl wij ons van haar afhankelijk voelen. Jullie hebben pas vanaf het moment dat jullie Afrika verloren, op deze manier over Europa gesproken. Dat is niet de goede manier om lief te hebben. Deze aarde, waarop zovele eeuwen hun stempel hebben gedrukt, is voor jullie niets meer dan een gedwongen oponthoud, terwijl het onze grootste hoop is. Jullie te plotselinge hartstocht bestaat uit wrok en noodzakelijkheid. Het is een sentiment dat niemand eert en misschien begrijpt u nu waarom geen Europeaan die deze naam waardig is, er iets van wil weten.
  Jullie zeggen Europa, maar jullie bedoelen grondtroepen, graanschuren, dienstbare industrieën en een overheerste geest. Ga ik te ver? Ik weet tenminste dat als jullie over Europa spreken, zelfs als jullie het oprecht menen en jullie jezelf laten misleiden door jullie eigen leugens, jullie er niet omheen kunnen aan een schare volgzame naties te denken die door een Duitsland van heersers een fabelachtige en bloederige toekomst in wordt geleid. Ik zou willen dat jullie dit verschil goed voelen: Europa is voor jullie die door zeeën en bergen omcirkelde ruimte, door dammen doorsneden, door mijnen ondergraven en met oogsten bedekt, waarin Duitsland een spel speelt waarin alleen het eigen lot op het spel staat. Voor ons is zij echter de aarde waarop zicht sinds twintig eeuwen het verbazingwekkende avontuur van de menselijke geest afspeelt. Het is die eigenaardige arena waarin de strijd van de westerse mens tegen de wereld, de goden en zichzelf vandaag de dag zijn hoogtepunt bereikt. U ziet: er is geen gemeenschappelijke betekenis (pagina 60-61)

Lees ook:  Het nationaal-socialisme als rancuneleer van Menno ter Braak (uit 1937/2019) en Over nationalisme van George Orwell (uit 1945/2023)

Terug naar Overzicht alle titels


donderdag 15 augustus 2024

William MacAskill

Omkijken naar de toekomst
Blossom books 2024, 424 pagina's € 24,99

Oorspronkelijke titel: What we owe the future (2024)

Wikipedia: William MacAskill (1987)

Korte beschrijving
Een moraalfilosofisch pleidooi voor een levensopvatting die uitgaat van de vooronderstelling dat toekomstige generaties ertoe doen en streeft naar het op lange termijn positief beïnvloeden van de toekomst. Filosoof William MacAskill introduceert in dit boek de term 'langetermijnisme', waarbij hij het belang van toekomstige generaties centraal stelt. Hij bevraagt hoe we blijvende positieve verandering kunnen bewerkstelligen voor de mensheid en welke toekomstkwesties we mogelijk over het hoofd zien naast klimaatverandering. Intelligent en relatief toegankelijk geschreven voor de complexiteit van het onderwerp. Met enkele zwart-witillustraties en een auteursportret. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep.  William MacAskill (Glasgow, 1987) is een Britse filosoof, ethicus en schrijver. Hij is universitair hoofddocent filosofie en senior research fellow aan het Global Priorities Institute van de Universiteit van Oxford. Zijn onderzoek richt zich op morele onzekerheid, effectief altruïsme en toekomstige generaties. Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
Na het lezen van dit indrukwekkende en inspirerende boek, voelt het achterlaten van de aarde in een zo goed mogelijke staat niet alleen als een morele plicht, maar ook als volstrekt logisch.

In 'Omkijken naar de toekomst' pleit wereldberoemd filosoof William MacAskill voor een levensopvatting die uitgaat van een eenvoudige vooronderstelling, namelijk dat toekomstige generaties ertoe doen. Kunnen we een werkelijke blijvende verandering tot stand brengen en zo ja, hoe? De meeste mensen zijn op de hoogte van de langetermijngevolgen van de opwarming van de aarde, maar welke andere kwesties verwaarlozen we? En wat is belangrijker: de koers van de toekomst verbeteren of ervoor zorgen dat we überhaupt een toekomst hebben?

MacAskill noemt deze levensopvatting ‘langetermijnisme’: het idee dat de toekomst op lange termijn positief beïnvloeden een belangrijke morele prioriteit van onze tijd is. Door verstandig te kiezen, kunnen we een belangrijke rol spelen in het op juiste koers zetten van de mensheid, en een wereld van vrijheid, vreugde en schoonheid nalaten aan onze kleinkinderen, hun kleinkinderen, en alle volgende generaties.

‘Een buitengewoon boek. Ik heb nog nooit iets gelezen wat zo diep en fundamenteel is, en tegelijkertijd zo toegankelijk. William MacAskill is een van de belangrijkste filosofen van vandaag, en dit is zijn magnum opus.’ Rutger Bregman
‘Dit is een boek van grote durf, scherpte, inzicht en verbeeldingskracht. Een wonder waarvoor MacAskill zeer moet worden toegejuicht.’ Stephen Fry
‘Dit is het meest inspirerende boek over ethisch leven dat ik ooit heb gelezen.’ The Guardian

Fragment uit hoofdstuk 1. Pleidooi voor langetermijnisme
De zwijgende miljarden

Toekomstige mensen tellen mee. Het zouden er veel kunnen zijn. We kunnen hun leven beter laten verlopen.
  Dit is het pleidooi voor langetermijnisme in een notendop. De premissen zijn eenvoudig en ik denk niet dat ze bijzonder controversieel zijn. Maar als we ze serieus nemen, komt het neer op een morele revolutie - een revolutie met verstrekkende gevolgen voor hoe activisten, onderzoekers, beleidsmakers en eigenlijk wij allemaal moeten denken en handelen.
  Toekomstige mensen tellen mee, maar we tellen ze zelden mee. Ze kunnen niet stemmen, lobbyen of zich verkiesbaar stellen, dus politici worden nauwelijks gestimuleerd om over ze na te denken. Ze kunnen dus niet met ons onderhandelen of handelen, dus zijn ze nauwelijks vertegenwoordigd op de markt. En ze kunnen hun mening niet rechtstreeks laten horen: ze kunnen niet x'en, of artikelen schrijven in kranten of de straat op gaan. Ze zijn volkomen rechteloos.
  Vroegere sociale bewegingen, zoals die voor burgerrechten en vrouwenkiesrecht, hebben vaak geprobeerd om minder bevoorrechte leden van de samenleving meer erkenning en invloed te geven. Ik zie langetermijnisme als een uitbreiding van die idealen. Hoewel we toekomstige mensen geen echte politieke macht kunnen geven, kunnen we op zijn minst rekening met ze houden. Door afstand te doen van de tirannie van het heden over de toekomst, kunnen we optreden als trustee - en helpen om een bloeiende wereld te creëren voor de generaties na ons. Dat is van het grootste belang. Laat me uitleggen waarom.

Toekomstige mensen tellen mee
Het idee dat toekomstige mensen meetellen is gezond verstand. Toekomstige mensen zijn tenslotte mensen. Ze zullen bestaan. Ze zullen hoop, vreugde, pijn en spijt hebben, net als wij. Ze bestaan alleen niet, nóg niet.
  Stel nu eens, om te zien hoe gevoelsmatig dit is, dat ik tijdens een wandeling een glazen fles op het pad laat vallen en dat die kapotgaat. Een stel dat als ik hem niet opruim, een kind zich later ernstig aan de scherven kan bezeren. Maakt het bij die beslissing om het glas op te ruimen dan uit wanneer het kind zich snijdt? Moet het mij iets uitmaken of dat over een week is, of over tien jaar, of over een eeuw? Letsel is letsel, wanneer het zich ook voordoet. (pagina 25-26)

Opmerking 1
Bovenstaande zin (Hoewel we toekomstige mensen geen echte politieke macht kunnen geven, kunnen we op zijn minst rekening met ze houden.) doet meteen denken aan een andere, al langere tijd lopende discussie over de vraag waarom we dieren en andere 'wezens' geen of meer rechten zouden moeten geven. Klik hier voor een pagina waarop ruim honderd titels staan die op dít blog staan.

Opmerking 2
Het boek zit tjokvol noten, bijlagen e.d. (van pagina 337 t/m 424). Bijzonder is dat de schrijver veel noten uitvoerig toelicht. Het doet denken aan een boek uit 2017 van Raol Martinez:  Hoe vrij zijn wij? de machinaties van macht en de strijd voor onze toekomst. Dat trouwens qua thema enigszins tegen dit boek aanschuurt.

Lees vooral ook: De goede voorouder : langetermijndenken voor een kortetermijn wereld van Roman Krznaric (uit 2021) en/of Effectief altruïsme : 1. Ontdek hoe je het meeste goed kunt doen in de wereld. 2. Doe het! van Peter Singer (uit 1997).

Terug naar Overzicht alle titels


Pascal Bruckner 2

Gij zult rijk worden! : misère van de economische mens
Boom 2002, 206 pagina's

Oorspronkelijke titel: Misère de la prospérité (2002)

Wikipedia: Pascal Bruckner (1948)

Korte beschrijving
Pascal Bruckner, onder meer bekend van zijn boek 'Gij zult gelukkig zijn' (2002)*, trekt in dit boek ten strijde tegen onze nieuwe religie: de economie. Hij illustreert aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden de teloorgang van de mens als individu. Alles staat in het teken van rijkdom en het vergaren van status. Pascal ontrafelt de psychologie van de mens omtrent dit soort kuddegedrag en toont aan dat het leven uit veel meer bestaat dan uit de eeuwige vicieuze cirkel waar menigeen in verwikkeld raakt tijdens zijn/haar leven. Dit boek is bijzonder geschikt voor iedereen die worstelt met zijn eigen identiteit en die het gevoel heeft onderdeel te zijn van een keiharde consumptiemaatschappij waar hij het liefst uit wil stappen.

Tekst op website uitgever
Na het succes van Gij zult gelukkig zijn! (Boom 2001) schittert Pascal Bruckner opnieuw met zijn heldere eenvoud en zet hij vraagtekens achter onze uitroeptekens. Nu geloof en ideologie teloorgegaan lijken, rest ons nog één religie: de economie. Bruckner trekt tegen deze ontwikkeling in onze 'postmoderne' cultuur ten strijde en zoekt een uitweg uit het 'economisme'.

Volgens Bruckner overwoekert een economische manier van denken langzamerhand ons hele bestaan en maakt ze 'rendementsdieren' van ons; we zien zelfs ons eigen leven als een product dat gefabriceerd en geconsumeerd moet worden. De economische taal is uitgegroeid tot een economische levenservaring.

Zo heet een goed leven in onze tijd een 'geslaagd' leven, alsof we met succes een of ander karwei hebben opgeknapt. Bij alles wat we willen doen bedenken we eerst wat de 'meerwaarde' ervan zou kunnen zijn. Materieel bezit is steeds meer de graadmeter van geluk, en om die welstand te garanderen moeten we elk jaar 'doorgroeien' in onze baan.

Bruckner pleit ervoor de economie weer haar plaats te wijzen, want het is een vergissing ons leven tot een project te herleiden.

Fragment uit (intermezzo) Armoede, rijkdom, soberheid
De rijken zijn niet zomaar armen die succesvol zijn. Door hun rijkdom veranderen ze ook in kwalitatief opzicht en worden ze in de richting gedreven van een andere mensensoort, met zijn eigen gewoontes, volksstammen en taal. Het is een manier van leven, een manier om geld met een zekere waardigheid en verfijning te bekleden. Rijk worden moet men leren, het vergt evenveel toewijding als wiskunde of muziek: veel hebben is niet genoeg, men moet ook anders leven. Het kan soms enkele generaties duren voordat men toegelaten wordt tot de wereld van de hoogste kringen en vertrouwd raakt met namen en families, terwijl men binnen de kortste keren tot armoede kan vervallen. Binnen de wereld van de overvloed bestaan hiërarchieën en clans die de onmetelijke rijken van de gewone bemiddelden scheiden. Daarom houden de rijken zich achter de hoge muren van hun clubs en paleizen meer bezig met het verdedigen van hun status dan met het genieten van hun bezittingen. Het geld, om met de calvinisten te spreken, biedt hun een subjectieve garantie op verlossing. Of ze nu sympathie of woede wekken, ze willen een vaste plaats veroveren in een genealogie om duidelijk te maken dat wat ze hebben bereikt niet het resultaat is van noeste arbeid - geld mag niet naar zweet ruiken - of een gunstig gesternte, maar het gevolg van een authentiek aristocratisch voorgeslacht.

De eindeloze voortplanting van de armen daarentegen heeft iets treurigs. Op zwart zaad zitten betekent afhankelijkheid van de dingen die men niet kan weggooien of verspillen en die men moet verstellen, oplappen en repareren, het betekent elk dubbeltje moeten omdraaien. Het is een combinatie van vernedering en belemmering. 'De arme is gedwongen te beknibbelen op zijn ellende. De rijke draagt de zijne in vol ornaat' (Baudelaire). Waar nog eens het vernederende aspect van de behoeftigheid als overblijfsel bovenop komt: terwijl de arme gisteren nog als proletariër of verworpene der aarde voorbestemd was om de mensheid te verlossen, is hij nu een overblijfsel dat alle welvaartsgolven heeft overleefd. Wie zo volhardt in de armoede, moet wel van kwade wil zijn. Hij is een luiaard die ondanks alle vooruitgang hardnekkig vasthoudt aan de berooidheid, een hinderlijk restant, een stuk uitschot dat sociale diensten en instellingen elkaar jaar in jaar uit toespelen met het voornemen hem weg te werken. Het sociale vraagstuk sluit hier aan bij het ecologische probleem van de vuilverwerking, het beheer van menselijke en materiële overschotten. Poverty sucks, zei men in Amerika onder Reagan: armoede is klote. Het is vooral treurig omdat het ons confronteert met de mislukking van ons optimisme, we worden in de tijd teruggeworpen en eraan herinnerd dat niet iedereen wordt uitgenodigd om deel te nemen aan de prettige dingen in het leven, en dat het waarschijnlijk ook nooit zal gebeuren.

Kan soberheid als iets anders worden beschouwd dan een herleving van de christelijke ascese of een dieet van verzadigde mensen die terugverlangen naar de grote eenvoud? De wereld behoort toe aan degenen die haar verzaken, zeggen de franciscanen. In de schaarste vindt men de overvloed, in de leegte de ware volheid van het bestaan. Wie nooit neemt, zal nooit pakken, hij bezit de essentiële dingen omdat hij ze niet nodig heeft om te genieten. Deze onthechting is het tegendeel van de inhaligheid, ze is even onverzettelijk in het niet kiezen als de begeerte in het niet kunnen weigeren. Misschien moet de matigheid los gezien worden van het nare idee van onthouding: ze is geen aftrek, maar een bonus, een opening naar andere dimensies van het bestaan. Niet in de val trappen van een druk bestaan en vruchteloze verplichtingen, zich ontdoen van alle modieuze commerciële hebbedingetjes, de grenzen tussen het noodzakelijke en het overbodige verleggen, de schoonheid ervaren van dingen die de meerderheid onbeduidend vindt, de ellende zien waar de meesten over luxe spreken. Kortom, zelfbeheersing tonen, niet om zichzelf van alles te ontzeggen, maar om te genieten van allerlei dingen die niet door iedereen worden aanvaard. Want zonder dat zou de soberheid de ecologische tegenhanger zijn van de religieuze armoede, de moderne variant van zwartbrood en waterkruik, een karikatuur van de terugkeer naar de natuur in de trant van Henry David Thoreau, de Amerikaanse Rousseau-volgeling die zo graag in de bossen leefde. Dat het allemaal een beetje vaag is en naar heiligheid en snobisme riekt, verhindert niet dat dat het iedereen vrij staat om te beslissen welke sociale valstrikken hij wil ontlopen en welke valse schijn hij kan missen. Als de angst van onze tijd die voor de vluchtigheid is, wil dat zeggen dat de verandering die zich aankondigt nieuwe rijkdommen met zich mee zal brengen waarvan we ons geen voorstelling kunnen maken. Daardoor zullen de huidige rijkdommen niet verouderen, maar slechts een andere plaats krijgen. En vergeleken met wat er komen gaat zou de pracht van tegenwoordig wel eens niet veel meer kunnen blijken dan een aardig prul. (pagina 108-110)

Lees ook: Gij zult gelukkig zijn! (2002)

Terug naar Overzicht alle titels


David McRaney

 Hoe verander je van mening : de praktische wetenschap achter het vormen van overtuigingen en opinies
Maven 2022, 335 pagina's  € 22,50

Oorspronkelijke titel: How minds change : the surprising science of believe, opinion and persuasion (2022)

Website David McRaney (19?)

Korte beschrijving
Een verhandeling over het veranderen van andermans mening. Het boek deelt wetenschappelijke inzichten in meningsvorming en leert de lezer zo om betere gesprekken te voeren om iemand of zichzelf van mening te laten veranderen. Helder, toegankelijk en onderhoudend geschreven, met persoonlijke passages. Met illustraties en praktische tips. David McRaney is schrijver en podcaster. Zijn werk werd in meerdere landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
Na het lezen van dit boek weet je: met alleen argumenten verander je niet iemands mening. Zeker in gesprekken over grote onderwerpen waarin twee kampen lijnrecht tegenover elkaar lijken te staan – denk aan klimaat, corona of stikstof.

Het goede nieuws: mensen veranderen wel degelijk van mening en doen dat ook voortdurend, hun hele leven lang. En als je de wetenschap daarachter begrijpt, kun je betere gesprekken voeren om iemand (of jezelf) van mening te laten veranderen.

In de sociologie, psychologie en neurowetenschappen vond de laatste jaren een revolutie plaats, met veel nieuwe inzichten over hoe meningen worden gevormd en hoe je ze kunt veranderen. In dit boek brengt wetenschapsjournalist David McRaney deze kennis voor het eerst samen, op een toegankelijke en praktische manier.

Je krijgt inzicht in waaróm iemand iets vindt en concrete gesprekstechnieken om die mening te bevragen. In een tijd waarin polarisatie toeneemt en ieder debat kan worden afgedaan met 'ja, maar dat is jouw mening' levert dit boek je cruciale kennis op om de uitdagingen van nu het hoofd te bieden.

Fragment uit (de) Inleiding
Als we ons gaan verdiepen in de techniek voel je misschien bezwaren tegen de ethische kant van het geheel. Zelfs als we vinden dat onze bedoelingen goed zijn of dat de feiten ons gelijk bevestigen, kan overtuigen een vorm van manipulatie lijken. Maar het is wellicht geruststellend om te weten dat overtuigen volgens de wetenschappelijke definitie een vorm van meningsverandering is zónder dwang. Zoals hoogleraar communicatie Daniel O'Keefe het definieert, is overtuigen 'een geslaagde opzettelijke poging de geestesgesteldheid van iemand anders te beïnvloeden door middel van communicatie onder omstandigheden waarin de te overtuigen persoon een bepaalde mate van vrijheid heeft.'
  Meer specifiek, zoals psycholoog Richard Perloff jaren geleden in zijn boek Dynamics of persuasion uitlegde, kunnen we dwang vermijden door ons te houden aan symbolische communicatie - in de vorm van berichten die bedoeld zijn om andermans standpunten, overtuigingen, of beide, te veranderen door de 'vrijwillige aanname' van die berichten. Volgens Perloff kun je dwang van overtuigen onderscheiden als er ; hardhandige technieken' worden toegepast om iemand aan te moedigen te handelen 'omdat degene die overtuigt dat wil, waarschijnlijk tegen de zin van de nader in'.  Hij voegt daaraan toe dat wanneer mensen geloven dat ze vrij zijn om de communicator af te wijzen, er sprake is van 'ethisch overtuigen'.  Alleen 'wanneer individuen beseffen dat ze geen andere keuze hebben dan toe te geven, moet de poging tot beïnvloeding gezien worden als dwang.'
  Overtuigen is niet dwingen. Het is ook geen poging onze intellectuele opponent te verslaan met feiten of morele superioriteit, noch is het een debat met een winnaar of een verliezer. Overtuigen betekent dat je iemand begeleidt in etappes en hem helpt zijn eigen denkwijze beter te leren begrijpen en hem leert hoe hij die denkwijze in overeenstemming kan brengen met de betreffende boodschap. Je kunt een ander niet overtuigen zijn mening te veranderen als diegene dat niet wil. Zoals je zult zien, focussen de succesvolste technieken meer op de motivatie van die persoon dan op zijn conclusies.
  We zullen zien dat overtuigen in veel opzichten vooral een kwestie is van mensen aanmoedigen om zich te realiseren dat verandering mogelijk is. Elke vorm van overtuiging is zelfovertuiging. Mensen veranderen, of weigeren dat, op basis van hun eigen verlangens, motivaie en interne bezwaren. Door te focussen op deze factoren heb je met een argument meer kans om eningen te veranderen. Zoals psycholoog Joel Whalen het ooit verwoordde: 'Je kunt een touwtje niet in beweging krijgen door ertegen te duwen, je zult eraan moeten trekken.'
  Daarom is het zo belangrijk om je bedoelingen vooraf duidelijk te maken. Niet alleen blijf je dan ethisch gezien sterk verankerd, maar het vergoot ook je kans op succes. Als je dat niet doet gaan mensen raden naar je bedoelingen. En wat ze ook raden, het zal zich als je 'eigenlijke' uitgangspositie in hun geest vastzetten, waardoor je het risico loopt een ander gesprek te krijgen dan je voor ogen had. Als ze geloven dat jouw uitgangspositie is dat zij lichtgelovig of dom of gefrustreerd zijn, in de verkeerde groep verkeren of een slecht mens zijn, dan zullen ze zich uiteraard gaan verzetten. De feiten zullen dan irrelevant zijn. 
  In het begin van het onderzoek paste ik een aantal elementen hiervan toe op mijn vader, tijdens een discussie over een complottheorie die zijn politieke standpunt was geen beïnvloeden. We bespraken de feiten, alsmaar opnieuw. Toen ik even op adem probeerde te komen vroeg ik mezelf af wat ik eigenlijk wilde. Waarom wilde ik dat mijn vader zijn mening veranderde?
  Ik zei: 'Ik hou van je, en ik maak me zorgen dat je je laat misleiden.' Aan ons geruzie kwam abrupt een einde. We praatten verder over wie er te vertrouwen is op het internet. Hij werd milder en gaf toe dat hij bereid was van mening te veranderen over de feiten, maar dat hij heel behoedzaam was over waar die vandaan kwamen.
  Toen ik mezelf afvroeg waarom ik wilde dat hij van mening veranderde, was mijn antwoord: 'Ik vertrouw zijn bronnen niet en ik wil dat hij ze ook niet vertrouwt.' Waarom? 'Omdat ik andere bronnen vertrouw die zijn standpunten weerleggen, en ik wil dat hij dat ook doet.' Waarom? 'Ik wil dat wij aan dezelfde kant staan.' Waarom? Je kunt blijven doorvragen totdat je bij de quarks en gluons bent aangekomen, maar het is van cruciaal belang dat je op z'n minst je bedoelingen duidelijk maakt en vertelt waarom je de ideeën van een ander betwist. Anders neem je allebei dezelfde positie in: 'Ik heb gelijk en ik vind dat jij ongelijk hebt.'
  Ik hoop dat die vraag - waarom wil ik hen van mening laten veranderen?  - in je mentale rugzak hebt terwijl je met mij van hoofdstuk naar hoofdstuk reist. En ik hoop dat die vraag zal uitgroeien, zoals bij mij gebeurde, tot een hele reeks vragen.(pagina 13-15)


donderdag 1 augustus 2024

Haroon Sheikh

Atlas van de digitale wereld : richting Europese digitale soevereiniteit
Boom 2024, 96 pagina's € 14,90

Korte bio van: Haroon Sheikh (1980)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Er zijn groeiende zorgen over de risico’s van digitalisering, en daarom probeert de Europese Unie digitaal soeverein te worden. In Atlas van de digitale wereld brengt Haroon Sheikh in kaart hoe Nederland en de EU er in dit opzicht voorstaan.

Om de digitale wereld helder voor ogen te krijgen, introduceert Sheikh het verticale model van de ‘stack’. Deze benadering, die het mogelijk maakt om de verschillende lagen van de digitale wereld te analyseren, laat zien hoe revolutionair digitalisering is en hoe die samenhangt met vraagstukken van macht en soevereiniteit.

Haroon Sheikh (1980) is bijzonder hoogleraar Strategic Governance of Global Technologies aan de Vrije Universiteit Amsterdam en senior onderzoeker bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Hij schrijft columns, wetenschappelijke artikelen en publieksboeken over digitalisering en geopolitiek.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Ebooks die u kunt lenen via bibliotheek.nl

 Dit blog begon ergens in 2012 toen ik nog werkte voor de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken. Ruim veertig jaar werkte ik vooral voor en binnen de Osse Openbare Bibliotheek. Niet toevallig zijn veruit de meeste boeken die ik voor dit blog heb geselecteerd - én selecteer - opgenomen in met name de collectie van die Osse Bibliotheek. 

Klik hier voor een (lang) artikel over collectioneren, en hier voor een artikel over een fenomeen dat daarmee te maken heeft (nl. saneren, afschrijven). Dít artikel heeft er deels ook mee te maken.

In juni 2012 startte dit blog met circa tachtig titels. Inmiddels staan er ruim 1300 titels op dit blog. Niet alle titels zitten medio augustus 2024 in de collectie van de samenwerkende Noord Oost Brabantse Bibliotheken. Gelukkig kunnen ze via uw lokale bibliotheek bijna altijd aangevraagd worden bij een andere Nederlandse bibliotheek. Dat fenomeen wordt ook wel InterBibliothekcair Leenverkeer genoemd.

Maaaaaaaaaaaaaaaaar, er is sinds enige jaren een andere manier: een titel lenen als e-book bij bibliotheek.nl

Waar mogelijk wordt dit bij de betreffende titel aangegeven. Hieronder treft u een lijst met 476 titels die medio augustus 2024 als e-book via bibliotheek.nl geleend kunnen worden, Door de jaren heen zijn er - om mij onduidelijke redenen - titels als -e-book als het ware 'teruggetrokken. Jammer, maar helaas. Ik vermoed dat uitgevers op zeker moment een eerder gegeven toestemming hebben ingetrokken.

Het moge duidelijk zijn dat boeken die pas zeer onlangs zijn verschenen nog niet als e-book geleend kunnen worden.

#

Brainwash

2016

168

#

Brandstof

2014

206

#

De grote regressie

2017

272

#

De twintig boeken die ons leven …

2015

208

#

Dit was het nieuws niet

2018

291

#

Hoop

2019

287

#

Meer

2020

256

#

Waarom Piketty lezen?

2014

226

Peter Abspoel

Wat zijn we aan het doen?

2021

256

George Akerlof c.s.

De economie van list & bedrog

2017

284

Jantijn Anema c.s.

Je bent jong en je wil wat toekomst

2023

208

Kwame Anthony Appiah

De leugens die ons binden

2019

335

Anne Applebaum

De schemering van de democratie

2020

216

Hannah Arendt

De vrijheid om vrij te zijn

2019

54

Dan Ariely

Heerlijk oneerlijk

2012

288

Karen Armstrong

De heilige natuur

2022

256

Martijn Aslander

Nooit af [permanent beta]

2015

362

Lieke Asma

Mijn intenties en ik

2021

239

Jeroen van Baar

De prestatiegeneratie

2014

128

Barbara Baarsma

Groene groei

2022

252

Barbara Baarsma

Nederland voedselparadijs

2020

80

Bram Bakker

Blijf beter!

2013

160

Jan-Hendrik Bakker

In stilte

2015

239

Erdal Balci

De wedergeboorte

2023

317

John Bargh

Het verborgen brein

2018

463

Zygmunt Bauman c.s.

De vloeibare generatie

2018

95

Ulrich Beck

De metamorfose van de wereld

2018

280

Han Bekkers

De druppel en de oceaan

2008

382

Jeroen van Bergeijk

Undercover aan het werk

2023

299

Annegreet van Bergen

Gouden jaren

2014

351

Annegreet van Bergen

Het goede leven

2018

352

Wouter van Bergen

De kleine Piketty

2014

80

Lynn Berger

Zorg

2022

226

Arthur & Jarmo Boekhout

Antinihilisme

2022

197

Dirk Bezemer

Een land van kleine buffers

2020

320

Peter Bieri

Hoe willen wij leven?

2012

96

Sanne Blauw

Het best verkochte boek ooit*

2018

202

Sanne Bloemink

De wilde wereld

2020

111

Philipp Blom

De onderwerping

2023

381

Kees Boele

Onderwijsheid

2015

184

Peter Bos

Verbonden

2020

317

Menno ter Braak

Het nationaal-socialisme als rancuneleer

2019

96

Ray Bradbury

Fahrenheit 451

2017

192

Jan Bransen

Laat je niets wijsmaken

2013

252

Rutger Bregman

De geschiedenis van de vooruitgang

2013

413

Rutger Bregman

De meeste mensen deugen

2019

512

Rutger Bregman

Gratis geld voor iedereen

2014

260

Rutger Bregman

Met de kennis van toen

2012

256

Rutger Bregman

Morele ambitie

2024

303

Rutger Bregman

Waarom vuilnismannen meer verdienen

2015

101

Robert Bridgeman

Stoppen met vlees

2018

206

James Bridle

Manieren van zijn

2023

424

H.M. van den Brink

Koning Wilders

2017

95

Christien Brinkgreve

De ogen van de ander

2009

143

Christien Brinkgreve

Het raadsel van goed en kwaad

2018

200

Christien Brinkgreve

Het verlangen naar gezag

2012

254

Christien Brinkgreve

Vertel

2014

191

Christien Brinkgreve c.s.

Weten vraagt meer dan weten

2017

130

Remko van Broekhoven

De wereld omgekeerd

2020

220

Victor Broers

Waarheid, waarden & welvaart

2016

212

Bill Bryson

Een kleine geschiedenis van bijna alles

2004

511

Bill Bryson

Het lichaam : een reisgids

2019

447

Geert Buelens

Wat we toen al wisten

2022

323

Stefan Buijsman

AI - Alsmaar Intelligenter

2020

222

Kathalijne Buitenweg

Datamacht en tegenkracht

2021

239

Oliver Bullough

De butler van de wereld

2023

367

Maarten van Buuren

Van oude en nieuwe deugden

2013

314

Susan Cain

Stil

2012

391

Elias Canetti

Massa en macht

2017

637

Nicholas Carr

Het ondiepe

2011

327

Jo Caudron

De wereld is rond

2021

304

Melanie Challenger

Het dier in ons

2021

302

Noam Chomsky

Het einde van de Amerikaanse droom

2017

197

Carlo M. Cipolla

De wetten van menselijke stupiditeit

2016

85

Ta-Nehisi Coates

Tussen de wereld en mij

2015

148

Kenneth Cukier c.s.

Framers

2022

254

Hans Custers

De theorie van warmte

2022

325

Koen Damhuis

De virtuele spiegel

2012

163

Richard Dawkins

Een regenboog ontrafelen

1999

303

Alain De Botton

Het nieuws

2014

272

Alain De Botton

Hoe overleef ik de moderne wereld

2022

340

Alain de Botton

Religie voor atheïsten

2011

317

Alain De Botton

Statusangst

2004

334

Annelien De Dijn

Vrijheid : een woelige geschiedenis

2021

464

Geertrui Mieke De Ketelaere

Mens versus machine

2020

204

Rebekka De Wit

Afhankelijkheidsverklaring

2019

136

Trudy Dehue

Betere mensen

2014

352

Trudy Dehue

De depressie-epidemie

2008

322

Karl Deisseroth

Inzichten

2021

288

Daniel C. Dennett

Gereedschapskist voor het denken

2013

512

Daniël C. Dennett

Van bacterie naar Bach en terug

2017

518

Damiaan Denys

Het tekort van het teveel

2020

280

Jeremy DeSilva

Eerste stappen

2021

366

Laurence Devillairs

Een kleine filosofie van de zee

2023

144

Marc van Dijk

Wij zijn de politiek

2019

112

Adriaan van Dis

De kolonie mept terug

2024

93

Adriaan van Dis

De wandelaar

2021

197

Adriaan van Dis

Klifi

2021

208

Lisa Doeland

Apocalypsofie

2023

174

Lisa Doeland e.a.

Onszelf voorbij

2018

208

Joep Dohmen

Brief aan een middelmatige man

2010

219

Joep Dohmen

Iemand zijn

2022

813

Marian Donner

Zelfverwoestingsboek

2019

142

Jan Drost

Denken helpt

2015

367

Jan Drost

Dit is niet het einde

2023

287

Charles Duhigg

Macht der gewoonte

2012

383

Jaap van Duijn

De schuldenberg

2011

349

Jaap van Duijn

Uit balans

2015

358

Klaas van Egmond

Homo universalis

2019

256

Kristoffer Hatteland Endresen

Het varken

2021

270

Ewald Engelen

Boze burgers en boeren

2023

159

Ewald Engelen

De schaduwelite

2014

248

Ewald Engelen

Ontwaak!

2021

224

Jules Evans

Filosofie voor het leven

2012

309

Richard J. Evans

De eeuw van de macht

2016

1102

Nadav Eyal

Revolte

2021

479

Jonathan Safran Foer

Dieren eten

2009

335

Jonathan Safran Foer

Het klimaat zijn wij

2019

280

Michael Foley

Lang leve het gewone

2013

320

Martin Ford

De opmars van robots

2016

327

Charlotte Fox Weber

Wat wij willen

2022

382

Tim Fransen

Het leven als tragikomedie

2019

155

Giovanni Frazzetto

Waarom we voelen wat we voelen

2014

352

Jesse Frederik

Zo hadden we het niet bedoeld

2021

392

Hannah Fry

Algoritmes aan de macht

2018

272

Francis Fukuyama

Identiteit

2019

268

Alicja Gescinska

Intussen komen mensen om

2019

160

Hans de Geus

Hoe ik toch huisjesmelker werd

2021

288

Amitav Ghosh

De vloek van de nootmuskaat

2023

367

Jaap van Ginneken

Grillig

2022

400

Paolo Giordano

Wat ik niet wil vergeten

2021

174

Anand Giridharadas

Waarom de superrijken de wereld niet zullen …

2019

334

Malcolm Gladwell

Uitblinkers

2008

343

Daniel Goleman

Emotionele intelligentie (49e druk)

2023

448

Jane Goodall

Het boek van hoop

2021

270

Maja Göpel

Onze wereld nieuw denken

2021

187

Eleanor Gordon-Smith

Stop met redelijk zijn

2020

192

Arthur Gotlieb

Operatie 'werk Arthur de deur uit'

2014

315

Jaap Goudsmit

Een gezonde toekomst

2021

239

Jaap Goudsmit

Vrij van corona

2021

223

Dave Goulson

Stille aarde

2021

497

David Graeber

Bullshit jobs

2018

335

David Graeber c.s

Het begin van alles

2022

655

David Graeber

Schuld

2012

592

Johan van de Gronden

Het vlindertje van Methusalem

2022

224

Tom Grosfeld

Agendahedonisme

2022

248

Anselm Grün

Manager ontmoet monnik

2011

223

Caroline de Gruyter

Beter wordt het niet

2021

243

Caroline de Gruyter

Je zult maar met iedereen ruzie hebben

2022

396

Pierre Hadot

De sluier van Isis

2022

392

Koen Haegens

De grootste show op aarde

2015

287

Koen Haegens

Neem de tijd

2012

209

Koen Haegens

Op zoek naar de verstrooide tijd

2023

184

Jonathan Haidt c.s.

De betutteling van de Amerikaanse geest

2022

413

Jonathan Haidt

Het rechtvaardigheidsgevoel

2021

461

Armèn Hakhverdian c.s

Nepparlement?

2017

184

Femke Halsema

Nergensland

2017

111

Jurriën Hamer

Waarom schurken pech hebben en helden geluk

2021

192

Clive Hamilton

De provocerende aarde

2018

176

Byung-Chul Han

Infocratie

2022

95

Ton van Haperen

Het bezwaar van de leraar

2018

210

Johann Hari

De aandacht verloren

2022

368

Bas Haring

Waarom cola duurder is dan melk

2016

239

Rob Hartmans

Freek

2014

215

F.A. Hayek

De weg naar slavernij

2022

271

Marjolijn van Heemstra

In lichtjaren heeft niemand haast

2021

178

Marjolijn van Heemstra

Wat is ruimte waard

2023

90

Raoul Heertje

Mark Rutte is lesbisch

2011

205

Frederieke Hegger

De geldrevolutie

2015

248

Sander Heijne

Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u

2018

179

Sander Heijne c.s.

Fantoom groei

2020

256

Rebecca Henderson

Een nw kapitalisme v. e.  wereld in verwarring

2020

349

Klaas Hendrikse

God bestaat niet en Jezus is zijn zoon

2011

208

Joke Hermsen

Kairos

2014

310

Joke Hermsen

Melancholie van de onrust

2017

155

Joke Hermsen

Stil de tijd

2009

272

Stefan Hertmans

Verschuivingen

2022

221

Rosanne Hertzberger

Ode aan de E-nummers

2017

260

Ruud Hisgen c.s.

De lezende mens

2022

350

Cody Hochstenbach

Uitgewoond

2022

347

Jonathan Holslag

De kracht van het paradijs

2014

606

Eric Holthaus

De toekomstige aarde

2020

255

Jan van Hooff

Gebiologeerd

2019

283

Jeroen Hopster

De andere afslag

2018

230

George van Houts

Door de bank genomen

2016

204

Marli Huijer

De toekomst van het sterven

2022

150

Auke Hulst

De Mitsukoshi Troostbaby Company

2021

607

Menno Hurenkamp c.s

De macht der gewoonte

2022

159

Michael Ignatieff

Gewone deugden

2017

288

Roxane van Iperen

De genocidefax

2021

64

Roxane van Iperen

Eigen welzijn eerst

2022

143

Kazuo Ishiguro

Klara en de zon

2021

350

Salim Ismail

Exponentiële organisaties

2014

352

Stine Jensen

Dus ik ben

2010

237

Stine Jensen

Dus ik ben weer

2012

190

Jacob Jolij

Wat is bewustzijn nou eigenlijk?

2020

250

Jelle Jolles

Het tienerbrein

2016

424

Tim 'S Jongers

Armoede uitgelegd aan mensen met geld

2024

192

Peter Joosten

Supermens

2020

271

René Kahn

De tien geboden voor het brein

2011

151

Daniel Kahneman

Ons feilbare denken

2011

527

Brittany Kaiser

De datadictatuur

2019

416

Donald Kalff

Modern kapitalisme

2009

208

Milio van de Kamp

Misschien moet je iets lager mikken

2023

214

Lammert Kamphuis

Filosofie voor een weergaloos leven

2018

236

Wanda de Kant

Parasiet der kwetsbaren

2020

77

Andrew Keen

Internet is niet het antwoord

2015

320

Kevin Kelly

De wil van technologie

2012

463

Stephanie Kelton

De mythe van de staatsschuld

2021

371

Ewoud Kieft

De onvolmaakten

2020

336

Ewoud Kieft

Vechten voor democratie

2022

128

Arjo Klamer

In hemelsnaam!

2005

175

Jesse Klaver

De mythe van het economisme

2015

188

Naomi Klein

Brand!

2019

364

Naomi Klein

Dubbelganger

2023

540

Naomi Klein

No is not enough

2017

288

Naomi Klein

No logo

2024

646

Naomi Klein

No time

2014

607

Andrew H. Knoll

De aarde

2021

256

Emily Kocken

De kuur : roman

2017

276

Elizabeth Kolbert

Onder een witte hemel

2021

256

Berend van der Kolk

De meetmaatschappij

2021

179

Marion Koopmans & Mischa Huijsmans

Viroloog in een veranderende wereld

2022

366

Ariejan Korteweg

Het Haagse moeras

2023

284

Ariejan Korteweg c.s.

Lobbyland

2016

253

Ivan Krastev c.s.

Falend licht

2019

287

Ivan Krastev

Morgen komt geen dag te laat

2020

94

Salomon Kroonenberg

Spiegelzee

2017

271

Roman Krznaric

Carpe diem

2017

320

Roman Krznaric

De goede voorouder

2021

303

Roman Krznaric

Empathie

2014

320

Guus Kuijer

Hoe word ik gelukkig?

2009

160

Frits de Lange

Eindelijk volwassen

2021

224

Jaron Lanier

Tien argumenten om je sociale media-accounts …

2018

189

Ton Lemaire

Bomen en bossen

2023

294

Ton Lemaire

De val van Prometheus

2010

375

Ton Lemaire

Onder dieren

2017

508

Ton Lemaire

Tegen de tijd

2022

251

Michael Lewis

Flitshandel

2014

302

Aryan van der Ley

De pretparkgeneratie

2013

319

Thijs Lijster

Wat we gemeen hebben

2022

317

Martin Lindstrom

Brandwashed

2012

372

Martin Lindstrom

Small data

2016

255

Han Lörzing

Een land waarover is nagedacht

2021

299

James Lovelock

Welkom in het Novaceen

2020

172

Joris Luyendijk

De zeven vinkjes

2022

199

Joris Luyendijk

Dit kan niet waar zijn

2015

240

Joris Luyendijk

Kunnen we praten

2017

94

Marcia Luyten

Democratie is niet voor bange mensen

2023

219

Marcia Luyten

Het geluk van Limburg

2015

367

Marcia Luyten

Ziende blind in de sauna

2008

220

Neil MacGregor

Leven met goden

2018

487

Christian Madsbjerg

Filosofie in een tijd van big data

2017

237

Andri Snær Magnason

Over tijd en water

2022

333

Geert Mak

Reizen zonder John

2012

573

Thomas Mann

De toverberg

1924

971

Kate Manne

Man en macht

2020

264

Herbert Marcuse

De eendimensionale mens

2023

277

Bernard Maris

Economie is geen wetenschap

2015

125

Lieke Marsman

Het tegenovergestelde van een mens

2017

175

Frank Martela

Een prachtig leven

2020

191

Maurits Martijn

Je hebt wél iets te verbergen

2016

223

Raoul Martinez

Hoe vrij zijn wij?

2017

544

Viktor Mayer-Schönberger

De big data revolutie

2013

303

Viktor Mayer-Schönberger

De data economie

2018

280

Andrew McAfee

Meer uit minder

2019

352

Johnjoe McFadden

Leven is eenvoudig

2021

405

Donella Meadows

Denken in systemen

2022

293

Frank Meester

Waarom we de wereld niet rond kunnen krijgen

2021

206

Frank Meester

Zie mij : filosofie van de ijdelheid

2022

208

Tom-Jan Meeus

Haagse invloeden

2015

240

Bart Meijer

De crisis in het kort

2013

144

Eva Meijer

De grenzen van mijn taal

2019

142

Eva Meijer

De soldaat was een dolfijn

2017

124

Eva Meijer

Misschien is een ander woord voor hoop

2022

74

Koert van Mensvoort

Next nature

2019

240

Ruben Mersch

Oogklepdenken

2012

287

Ruben Mersch

Van mening verschillen

2018

192

Ruben Mersch

Waarom iedereen altijd gelijk heeft

2016

271

Willem Middelkoop c.s.

De Tesla-revolutie

2017

292

Willem Middelkoop

Patronen van bedrog

2018

316

Branko Milanovic

Wereldwijde ongelijkheid

2017

333

Floor Milikowski

Een klein land met verre uithoeken

2020

269

Floor Milikowski

Wij zijn de stad

2021

112

Pankaj Mishra

Tijd van woede

2017

336

Bennie Mols

Turings tango

2012

222

Jelmer Mommers

Hoe gaan we dit uitleggen

2019

237

Desmond Morris

De kale aap

2018

271

Timothy D. Morton

Ecologisch wezen

2018

256

Sendhill Mullainathan

Schaarste

2013

360

Ramsey Nasr

De fundamenten

2021

144

Joost van der Net

Aan de Europese natie

2017

184

Cal Newport

Diep werk

2016

268

Max Nieuwdorp

Wij zijn onze hormonen

2022

352

Wouter van Noort

Is daar iemand?

2017

224

William Nordhaus

Het klimaatcasino

2020

444

Martha Nussbaum

De kosmopolitische traditie

2022

343

Martha Nussbaum

Gerechtigheid voor dieren

2022

464

Martha Nussbaum

Het koninkrijk van angst

2018

256

Martha Nussbaum

Mogelijkheden scheppen

2012

303

Martha Nussbaum

Niet voor de winst

2011

214

Martha Nussbaum

Politieke emoties

2014

430

Martha Nussbaum

Woede en vergeving

2016

359

Anousha Nzume

Hallo witte mensen

2017

140

Cyrille Offermans

Een iets beschuttere plek misschien

2018

564

Cyrille Offermans

Midden in het onbewoonbare

2020

621

Pieter Omtzigt

Een nieuw sociaal contract

2021

222

Warna Oosterbaan

Het leven van dingen

2021

296

Tim O'Reilly

De nieuwe economie

2018

448

José Ortega y Gasset

De opstand van de massamens

2015

274

George Orwell

1984

1949

308

Jürgen Osterhammel

De metamorfose van de wereld

2022

1178

Thomas Oudman

Uit de shit

2023

156

Jos Palm

De gewone man

2017

342

Judea Pearl

Het boek waarom

2019

480

Thomas Piketty

Een kleine geschiedenis van de gelijkheid

2022

327

Daniel H. Pink

Een compleet nieuw brein

2015

223

Steven Pinker

Ons betere ik

2011

1112

Steven Pinker

Verlichting nu

2018

920

Peter Pomerantsev

Dit is geen propaganda

2019

286

James Poskett

Horizonnen

2022

494

Richard Powers

Tot in de hemel

2018

602

Michael Puett

De Weg

2016

237

David Quammen

Zoönose

2020

562

Miriam Rasch

Frictie

2020

238

Miriam Rasch

Zwemmen in de oceaan

2017

239

Ben Rawlence

De boomgrens

2022

414

Maarten Reijnders

Complotdenkers

2021

324

Tobias Reijngoud

Volgers & Vormers

2013

191

Tobias Reijngoud

Weten is meer dan meten

2012

190

Matthijs de Ridder

De eeuw van Charlie Chaplin

2017

592

Matthijs de Ridder

Paul van Ostaijen

2022

902

Rob Riemen

Mens worden is een kunst

2023

232

Brian Robertson

Holacracy

2015

230

Marilynne Robinson

Wat doen wij hier?

2018

320

Hans Rodenburg c.s.

Er is wél een alternatief

2023

342

Dani Rodrik

De globaliseringsparadox

2015

375

Sjors Roeters

Miljardairs onder de guillotine

2022

264

Florentijn van Rootselaar

Filosofisch veldwerk

2018

127

Piet de Rooy

Een geschiedenis vh onderwijs in Ned.

2018

349

Piet de Rooy

Ons stipje op de waereldkaart

2014

414

Maarten van Rossem

Kapitalisme zonder remmen

2011

128

Jan Rotmans

De perfecte storm

2023

110

Jan Rotmans

Omarm de chaos

2021

301

Jan Rotmans

Omwenteling

2017

157

Eva Rovers

Nu is het aan ons

2022

184

Simon Rozendaal

Alles wordt beter!

2015

192

Adam Rutherford

Een kleine geschiedenis van iedereen die …

2018

485

Adam Rutherford

Het boek over de mensheid

2019

264

Angela Saini

De Patriarchen

2023

352

Angela Saini

Superieur

2020

336

Dan Saladino

Eten tot het op is

2023

478

Michael J. Sandel

De tirannie van verdienste

2020

265

Michael J. Sandel

Het onbehagen in de democratie

2023

478

Michael J. Sandel

Niet alles is te koop

2012

240

Michael J. Sandel

Pleidooi tegen volmaaktheid

2012

115

Michael J. Sandel

Politiek en moraal

2016

343

Bernie Sanders

Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme

2023

365

Paul Scheffer

De vorm van vrijheid

2018

224

Paul Scheffer

De vrijheid van de grens

2016

126

Lieven Scheire

DNA

2019

223

Paul Schenderling

Er is leven na de groei

2022

271

Sander Schimmelpenninck

Sander en de brug

2013

116

Willem Schinkel

De nieuwe democratie

2012

367

Chantal Schinkels

Het koopinfuus

2023

270

Wilhelm Schmid

Ongelukkig zijn

2013

79

Hans Schnitzler

Het digitale proletariaat

2015

175

Hans Schnitzler

Kleine filosofie van de digitale onthouding

2017

128

Hans Schnitzler

Wij nihilisten

2021

158

Willem Schramade

Duurzaam kapitalisme

2020

253

Addie Schulte

De strijd om de toekomst

2019

272

Tim Schwab

Het probleem Bill Gates

2023

364

Gert-Jan Segers

Hoop voor een verdeeld land

2016

236

Russell Shorto

Amsterdam

2013

402

Larry Siedentop

De uitvinding van het individu

2022

477

Coen Simon

En toen wisten we alles

2011

180

Coen Simon

Filosoferen is makkelijker dan je denkt

2015

190

Coen Simon

Oordeel zelf

2017

156

Marjan Slob

De lege hemel : over eenzaamheid

2020

224

Marjan Slob

Door de bomen het huis

2022

137

Sarah Sluimer

De Stilte

2020

102

Doortje Smithuijsen

Iedereen verslaafd?

2022

197

Karel Smouter

Blauw wit rood

2022

175

Timothy Snyder

De weg naar onvrijheid

2018

375

Timothy Snyder

Over tirannie

2017

124

Manfred Spitzer

Eenzaamheid

2018

256

Nikki Sterkenburg

Maar dat mag je niet zeggen

2021

247

Stefan van der Stigchel

Zo werkt aandacht

2016

224

Joseph E. Stiglitz

Winst voor iedereen

2019

368

Marleen Stikker

Het internet is stuk

2019

256

Ron Stoop

De gegijzelde economie

2022

291

Dennis Storm

Als gezond verstand koning was

2020

128

Michiel van Straten

Dagelijks irrationeel

2018

272

James Suzman

Werk

2020

447

Anne Sverdrup-Thygeson

Op de schouders van de natuur

2021

270

Dick Swaab

Ons creatieve brein

2016

560

Dick Swaab

Wij zijn ons brein

2010

480

Matthew Syed

Denk als een rebel

2020

335

Farid Tabarki

Het einde van het midden

2016

223

Frank Tallis

Leven

2020

336

Max Tegmark

Life 3.0

2017

496

Ece Temelkuran

Verloren land

2019

224

Jan Terlouw

Natuurlijk

2018

64

Richard Thaler

Misbehaving

2018

416

Richard Thaler c.s.

Nudge

2015

303

Casper Thomas

De autoritaire verleiding

2018

256

Clive Thompson

De coders

2019

400

Jaap Tielbeke

Een beter milieu begint niet bij jezelf

2020

239

Jaap Tielbeke

We waren gewaarschuwd

2022

155

Frans Timmermans

Broederschap

2015

61

Jia Tolentino

Spiegeldoolhof

2020

352

Paul van Tongeren

Leven is een kunst

2012

253

Chris van Tulleken

De voedselfuik

2023

392

Merlijn Twaalfhoven

Het is aan ons

2020

239

Thomas Vaessens

De Daf van mijn vader

2018

270

Sebastien Valkenberg

Op denkles

2015

238

Geert Van Istendael

De grote verkilling

2019

269

David Van Reybrouck

Pleidooi voor populisme

2009

79

David Van Reybrouck

Revolusi

2020

684

David Van Reybrouck

Tegen verkiezingen

2013

174

Sarah Vankersschaever

Wat brengt u hier?

2021

272

Yaris Varoufakis

De economie zoals uitgelegd aan

2015