Hanneke van Veghel

Dieet voor een betere planeet
Carrera Culinair 2020, 379 pagina's  - € 22,90

Lenen als E-book via bibliotheek.nl 

Twitter Hanneke van Veghel (1985)

Korte beschrijving
‘Dieet’ in de zin van ‘levenswijze’ gaat over het wereldvoedselvraagstuk en oplossingen voor uitgeputte landbouwgrond, dierenleed, modern kolonialisme en klimaatverandering. Ook biedt het praktische tips om zo duurzaam mogelijk te eten. Met QR-codes kun je je eigen voedselafdruk berekenen. De auteur, wetenschapper in duurzame landbouw en voedselzekerheid, slaat een brug tussen wetenschap en consument. Zij weet haar fascinatie voor het wereldvoedselvraagstuk en de impact die consumenten kunnen maken inzichtelijk over te brengen. Er sterven meer mensen aan overgewicht dan aan honger. Welvaartsziekten staan aan de top van doodsoorzaken. Overtuigend en inspirerend vertelt ze het verhaal achter de supermarktschappen. Het boek stemt tot nadenken om te consuminderen en minder te verspillen. Er zijn verhelderende infographics; verwijzingen; en bronnen. Geschikt voor consumenten, boeren, politici en bedrijven. Eigentijds en inzichtelijk boek over de keuzes die consumenten kunnen maken. Onderbouwd, persoonlijk en praktisch.

Tekst op website uitgever
In Dieet voor een betere planeet leert activist, voedselblogger en landbouwdeskundige Hanneke van Veghel je aan de hand van praktische tips, slimme oplossingen en concrete do's en dont's je keuzes te maken die wel degelijk het verschil maken - of je nu in de Albert Heijn, de biologische supermarkt of op het erf bij een biodynamische boer staat.

Fragment uit (de) Inleiding
Hoe zijn we hier gekomen?
In een eeuw tijd, binnen enkele generaties, is ons voedsellandschap drastisch veranderd. Dankzij wetenschappers, beleidsmakers en innovatieve boeren heeft de moderne landbouw zich ontwikkeld tot het huidige niveau. Er is minder honger en armoede dan ooit tevoren en onze levensverwachting is flink omhooggegaan. Boeren werden agrarische ondernemers, supermarkten openden hun deuren, McDonald's groeide uit tot het succesvolste restaurant ter wereld en de helft van alle bossen op onze planeet moest plaatsmaken voor een groeiend landbouwareaal. Er kwam televisie, en daarna kleurentelevisie, die binnen een paar decennia vooral voedselreclames uitzond, af en toe onderbroken door een stukje televisieprogramma. Terwijl mijn oma Marietje in haar jonge jaren de aarde deelde met 2 miljard mensen, moet ik hem delen met bijna 8 miljard anderen. Naar verwachting zijn dat er 10 miljard in 2050. Terwijl mijn grootouders in schaarste leefden, leef ik in overvloed. Nooit eerder produceerde de mensheid zo veel voedsel als nu: in de afgelopen dertig jaar is de voedselproductie met meer dan 100 procent gestegen. We produceren dan ook genoeg om nú al 10 miljard mensen te voeden - mits we alles eerlijker zouden verdelen.

Maar al deze ontwikkelingen komen met een hoge prijs. Achter onze dagelijkse kost gaat een wereld schuil van uitgeputte landbouwgrond, uitbuiting, dierenleed, modern kolonialisme en bovendien is het een grote bron van klimaatverandering. Voedsel kan bovendien een weg naar een lang en gezond leven zijn óf naar chronische ziekten en een vroegtijdige dood. De urgentie van fundamentele veranderingen lijkt groter dan ooit. (pagina 9)

Fragment uit Deel 1: Vlees, vis, zuivel en andere dierlijke producten
Verborgen leed achter de deuren van het slachthuid
'Als slachthuizen glazen muren hadden, zou iedereen vegetariër zijn' is een bekend citaat van Paul McCartney. Het is niet voor niets dat slachthuizen volledig aan ons zicht zijn onttrokken. Slachten is onmenselijk werk; onderzoeken laten dan ook zien dat slachters regelmatig last hebben van posttraumatische stress. Dieren arriveren in vrachtauto's, en zijn dan soms al 24 of 48 uur onderweg zonder eten, drinken of rust. Eenmaal gearriveerd worden de nog levende dieren uit de vrachtwagens gejaagd en binnen enkele uren komen hun lichamen er aan de andere kant van de fabriek weer uit. En terwijl de laatste restjes vlees van hun beenderen voor frikandellen worden gebruikt, zijn hun poten en snuiten onderweg naar China. In Nederland slachten we duizend dieren per minuut, en dat gebeurt zeker niet altijd volgens de regels.

Toen het vee ooit veel dichter bij ons leefde, was dat bepaald geen pretje. Niet alleen konden kuddes opgefokt vee voor dodelijke slachtoffers zorgen door mensen omver te lopen, ook de geur van mest, schreeuwende dieren en het bloedbad rond de kleinschalige slachter in de stad zorgeden voor gruwelijke taferelen en een groeiende weerzin tegen het doden van dieren. Zo kon je tot ver in de vorige eeuw in de grote steden niet rondlopen zonder in de steegjes tegen het karkas van een zojuist geslacht kalf of schaap te botsen. De groeiende afkeer uitte zich niet in het minderen of stoppen met de slacht, maar in het dusdanig inrichten van onze leefomgeving dat de minder smakelijke aspecten ervan volledig aan ons zicht worden onttrokken. Er werden speciale industriële terreinen ver buiten ons zicht ingericht om dienst te doen als grootschalige slachthuizen.

Gelijktijdig werd ook het vlees onherkenbaarder gemaakt. Waar dieren voorheen in hun geheel op het slagersblok lagen om te worden aangesneden, transformeerden slagers het vlees steeds vaker tot onherkenbare, voorgesneden stukken vlees. Vandaag de dag zien, ruiken en horen we de dieren die voor ons stukje vlees zorgen helemaal niet meer. In haar boek De hongerige stad schrijft de Britse auteur Carolyn Steel hierover: 'Er ontstond een nieuwe weerzin tegen het doden van dieren. Dit uitte zich echter niet, zoals je zou verwachten, in het geleidelijk opgeven van vlees eten, maar in een grotere inspanning om de bewijzen van de slachting te verbergen. Als een stel schuldbewuste moordenaard die het lijk proberen te verstoppen, onderdrukten mensen hun twijfels en begonnen ze de wereld zo in te richten dat de minder smakelijke aspecten ervan aan het zicht werden onttrokken. Toen ze zich gesteld zagen tegenover het ongemakkelijke feit dat hun geliefde eetpatroon zich niet liet verzoenen met hun overgevoeligheden, kozen ze voor ontkenning, en die aanpak hebben we sindsdien altijd gevolgd.' (pagina 51-53)

Draadje (mei 2022)

Lees vooral ook: Wat gaan we eten : Sitopia: hoe goed eten de wereld kan redden van Carolyn Steel (uit 2021) of klik hier voor andere titels.

Artikel: Boeken voor goede voorouders (september 2021) - met tientallen boekentips

Terug naar Overzicht alle titels