donderdag 26 januari 2023

Sander Schimmelpenninck

Sander en de brug : vijf voorstellen voor een eerlijker Nederland
De Correspondent 2023, 116 pagina's € 15,--

Wikipedia: Sander Schimmelpenninck (1984) en zijn website

Korte beschrijving
Een journalistiek essay van Sander Schimmelpenninck over (on)gelijkheid in Nederland. In de tv-serie 'Sander en de kloof' stelt Schimmelpenninck de ongelijkheid in Nederland aan de kaak. In dit boek beantwoordt hij de vraag die hij daarna uit alle hoeken kreeg: wat kunnen we eraan doen? Schimmelpenninck doet vijf voorstellen, onder meer voor hervorming van het onderwijs, het zwaarder belasten van winst uit vermogen en het invoeren van een maatschappelijke diensttijd voor iedereen. Nuchter, onderhoudend en in overtuigende stijl geschreven. Geschikt voor een breed tot geoefend lezerspubliek. Met enkele schema’s.Sander Schimmelpenninck (1984) is journalist, presentator en oprichter van Tonny Media. Hij was hoofdredacteur van Quote, is presentator van de Zelfspodcast en de tv-serie ‘Sander en de kloof’ en is columnist bij de Volkskrant.

Tekst op website uitgever
In de tv-serie Sander en de kloof stelt Sander Schimmelpenninck de ongelijkheid aan de kaak. In dit boek beantwoordt hij de vraag die hij daarna uit alle hoeken kreeg: wat kunnen we eraan doen?

In de tv-serie Sander en de kloof stelt Sander Schimmelpenninck de ongelijkheid in Nederland aan de kaak.

In dit boek beantwoordt hij de vraag die hij daarna uit alle hoeken kreeg: wat kunnen we eraan doen?

Sander Schimmelpenninck (1984) is journalist, presentator en oprichter van Tonny Media. Hij was hoofdredacteur van Quote, is presentator van De Zelfspodcast en columnist van de Volkskrant.

Reacties:
'Sander Schimmelpenninck laat erg goed en begrijpelijk zien hoe we de welvaart beter kunnen verdelen. Ik hoop dat iedere politicus, CEO en vermogend mens dit op het bureau krijgt.' -Tim Hofman

'Onverschrokken agendeert Sander Schimmelpenninck de grote vraagstukken van deze tijd én hij komt met nieuwe oplossingen. Realistisch, creatief en sociaal: zo moet een pamflet zijn.' -Mathieu Segers

'Je moet impopulaire standpunten durven innemen om vooruitgang te boeken. Een interessant en gedurfd pamflet.' -Klaas Dijkhoff

'Een vurig pleidooi voor gelijkheid in kansen. Maar vooral voor een samenleving die samenleeft.' -Tim 'S Jongers

Fragment uit (de) Proloog - de noodzaak van een nieuw sociaal contract
Sinds de uitzendingen van de VPRO-serie Sander en de kloof krijg ik regelmatig de vraag wat mij drijft. 'Ik wist helemaal niet dat jij zo begaan was het lot van de minderbedeelden!' Nou, dat ben ik ook niet, of nou ja, niet meer dan gemiddeld. Mijn betrokkenheid bij het onderwerp van gelijke kansen is niet zozeer emotioneel, als wel pragmatisch van aard. Ik denk simpelweg dat de huidige ongelijkheid in onze samenleving onhoudbaar is.

Omdat deze ongelijkheid onvermijdelijk leidt tot grote maatschappelijke onrust, voor zover daar niet al langer sprake van is. Bij die onrust hebben logischerwijs de mensen aan de goede kant van de kloof het meeste te verliezen, maar het lijkt alsof dit nog niet helemaal doordringt.

In de zeven jaar dat ik bij zakenblad Quote werkte, heb ik gezien hoe bevoorrechte mensen in de waan leven dat zij hun vermogen helemaal zelf hebben verdiend, dat al hun bezit gerelateerd is aan hun eigen verdienste en dat zij ene oneindig recht hebben op dat bezit en alle vruchten daarvan. Als iets mij drijft om het over kansenongelijkheid in ons land te hebben. dan zou het dus niet zozeer medelijden met de have-nots, als wel een vrij stevige ergernis over de haves zijn.

In zekere zin hebben we het in Nederland te lang te goed gehad. Onze welvaart laat zich nog het beste vergelijken met een piramidespel: we hebben geleend van de aarde, en schuiven de bonnetjes telkens een generatie door. Ondertussen zijn we vergeten dat een beschaving onderhouden moet worden - dat een beschaving bepaald geen gegeven is. Een sterk collectief, waarin alle individuen voldoende zijn doordrongen van de rechten en plichten van het individu. Is daarvoor cruciaal.

Wanneer we onvoldoende doordrongen zijn van onze individuele verantwoordelijkheid voor het grotere geheel, wordt de solidariteit aangetast en wordt egoïsme de standaard. Wie niet kan rekenen op de steun van de gemeenschap, is een speelbal van het lot, en zal dus niet vrij zijn. 

Aan de voortdurende verzwakking van het collectief wordt bijgedragen door politici die vrijwel uitsluitend nog over specifieke, losstaande onderwerpen debatteren zonder toe te komen aan grotere ideeën. Dat heeft tot gevolg dat het collectief verder wordt ondermijnd. Zelden of nooit worden maatregelen, hervormingen of grote ideeën in samenhang gepresenteerd. Als een pakket met een duidelijke collectieve en ideologische benadering. Terwijl, een onderlinge samenhang van ingrijpende maatregelen is juist belangrijk wanneer mensen moeten inleveren, zoals nu. (pagina 9-10)

Leestip
Hij verwijst opvallend vaak en veel naar het laatste boek van Thomas Piketty: Een kleine geschiedenis van de gelijkheid (uit 2022). En ook zit er sterk de sfeer van het niet vertaalde boek van Richard Wilkinson & Kate Pickett in: The Spirit Level : why more equal societies almost always do better (uit 2009).

Sander en de kloof
Klik hier voor alle afleveringen van Sander en kloof (VPRO 2022), die je als een voorloper op dit pamflet zou kunnen beschouwen/zien.

Ruim tweehonderd boeken waarin op (bepaalde aspecten) van ongelijkheid wordt ingegaan

#

De grote regressie

2017

272

#

Waarom Piketty lezen?

2014

226

Peter Abspoel

Wat zijn we aan het doen?

2021

256

Daron Acemoglu c.s.

Wankel evenwicht

2020

640

Daron Acemoglu c.s.

Waarom sommige landen rijk zijn en ….

2013

496

George Akerlof

Animal spirits

2009

271

George Akerlof c.s.

De economie van list & bedrog

2017

284

Martin Appelo

Wij - Zij

2017

260

Kwame Anthony Appiah

De erecode

2016

264

Lieke Asma

Mijn intenties en ik

2021

239

Anthony B. Atkinson

Ongelijkheid

2015

443

Margaret Atwood

De testamenten

2019

439

Margaret Atwood

Het verhaal van de dienstmaagd

1985

329

Ryan Avent

Werk in de 21e eeuw

2017

336

Abhijit Banerjee c.s.

Een dollar per dag

2020

319

Abhijit Banerjee c.s.

Hoe economie de wereld kan redden

2020

464

Zygmunt Bauman c.s.

De vloeibare generatie

2018

95

Bas van Bavel

De onzichtbare hand

2018

485

Abdelkader Benali

De vreemdeling

2020

110

Franco 'Bifo' Berardi

De dodelijke omhelzing van het kapitalisme

2016

232

Wouter van Bergen

De kleine Piketty

2014

80

Arthur & Jarmo Boekhout

Antinihilisme

2022

197

Dik Bijl

Alles wordt anders

2016

239

Bert Blase

De burgemeester is niet gek

2022

80

Philipp Blom

Wat op het spel staat

2017

223

Robbert Bodegraven

Radicaal anders

2022

205

Hans Boutellier

Het nieuwe Westen

2021

173

Russell Brand

Revolutie

2015

329

Rutger Bregman

De meeste mensen deugen

2019

512

Rutger Bregman

Gratis geld voor iedereen

2014

260

Rutger Bregman

Waarom vuilnismannen meer verdienen

2015

101

Alex Brenninkmeier

Moreel leiderschap

2019

334

Gabriël van den Brink

Ruw ontwaken uit de neoliberale droom

2019

200

Hans Broekhuis

Populisme als schaamlap

2020

160

Victor Broers

Waarheid, waarden & welvaart

2016

212

David Brooks

Het sociale dier

2011

508

Oliver Bullough

De butler van de wereld

2023

367

Oliver Bullough

Moneyland

2019

413

Jack Burgers

De zaak Organon

2018

269

Elias Canetti

Massa en macht

2017

637

Naima Charkaoui

Het opengrenzenmanifest

2021

120

Noam Chomsky

Het einde van de Amerikaanse droom

2017

197

Nicholas Christakis

Het goede in de mens

2019

439

Carlo M. Cipolla

De wetten van menselijke stupiditeit

2016

85

Pedro De Bruyckere c.s.

Jongens zijn slimmer dan meisjes

2016

202

Paul De Grauwe

De limieten van de markt

2014

236

Gilbert De Swert

De mens, de robot, de arbeid

2016

229

Dirk De Wachter

Borderline times

2012

294

Thomas Decreus

Dit is morgen

2016

269

Thomas Decreus

Een paradijs waait uit de storm

2013

159

Thomas Decreus

Spektakeldemocratie

2020

79

Adriaan van Dis

Klifi

2021

208

Marian Donner

De grote weigering

2022

119

Jan Eeckhout

De winstparadox

2022

350

Charles Eisenstein

Naar een economie van vebinding

2019

480

Ewald Engelen

De kanarie in de kolenmijn

2016

255

Ewald Engelen

De mythe van de gemaakte vrouw

2016

98

Ewald Engelen

De schaduwelite

2014

248

Ewald Engelen

Het is klasse, suffie, niet identiteit!

2018

136

Ewald Engelen

Ontwaak!

2021

224

Didier Eribon

Terug naar Reims

2018

207

Jochanan Eynikel

Robot aan het stuur

2017

152

Maxim Februari

Klont

2017

270

Christian Felber

Ware winst

2017

208

Franklin Foer

Ontzielde wereld

2017

272

Martin Ford

De opmars van robots

2016

327

Oded Galor

De reis van de mensheid

2022

309

Alicja Gescinska

Denkers van vandaag, voor de wereld …

2021

216

Masha Gessen

Hoe overleef je een autocratie

2020

300

Hans de Geus

Hoe ik toch huisjesmelker werd

2021

288

Marius de Geus

Filosofie van de eenvoud

2015

384

Anand Giridharadas

Waarom de superrijken de wereld niet zullen …

2019

334

Maja Göpel

Onze wereld nieuw denken

2021

187

David Graeber c.s

Het begin van alles

2022

655

David Graeber

Schuld

2012

592

Alain Grootaers

Zin of de kunst van het overleven

2009

143

Ulrike Guérot

De nieuwe burgeroorlog

2018

112

Koen Haegens

De grootste show op aarde

2015

287

Femke Halsema

Macht en verbeelding

2018

71

Femke Halsema

Nergensland

2017

111

Jurriën Hamer

Waarom schurken pech hebben en helden geluk

2021

192

Michiel van Hasselt

Met een burgerinkomen

2020

218

Wil Heeffer

Hoelang pikken we het nog?

2015

162

Bas Heijne

Wereldverbeteraars

2017

94

Sander Heijne

Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u

2018

179

Sander Heijne c.s.

Fantoom groei

2020

256

Duco Hellema c.s.

Dat hadden we nooit moeten doen

2020

302

Noreena Hertz

De eenzame eeuw

2020

399

Maarten van den Heuvel

Vrijheid gelijkheid broederschap

2014

307

Cody Hochstenbach

Uitgewoond

2022

347

Dirk Holemans

Vrijheid & zekerheid

2016

374

Jos van der Horst

Onze vrijheid zit in een wurggreep

2020

259

Henri Houben

De veertigjarige crisis

2015

365

George van Houts

Door de bank genomen

2016

204

Marli Huijer

Beminnen

2018

112

Coos Huijsen

Ode aan het klootjesvolk

2020

244

Roxane van Iperen

Eigen welzijn eerst

2022

143

Bas Jacobs

De prijs van gelijkheid

2008

252

Marte Kaan

Onderbuik

2017

93

Brittany Kaiser

De datadictatuur

2019

416

Michiko Kakutani

Het einde van de waarheid

2018

224

Milio van de Kamp

Misschien moet je iets lager mikken

2023

176

Andreas Kinneging

De onzichtbare maat

2020

640

Jesse Klaver

De mythe van het economisme

2015

188

Naomi Klein

No time

2014

607

Naomi Klein

No is not enough

2017

288

Ariejan Korteweg c.s.

Lobbyland

2022

256

Ton Korver

Geen tijd : over de teloorgang van gezag

2020

256

Albert Jan Kruiter

De dag dat Peter de deur dichttimmerde

2012

171

Jan Kuitenbrouwer

Datadictatuur

2018

122

Bruno Latour

Het parlement van de dingen

2020

192

Thijs Lijster

Verenigt u!

2019

116

Thijs Lijster

Wat we gemeen hebben

2022

317

Joris Luyendijk

De zeven vinkjes

2022

199

Joris Luyendijk

Dit kan niet waar zijn

2015

240

Joris Luyendijk

Kunnen we praten

2017

94

Marcia Luyten

Het geluk van Limburg

2015

367

Amin Maalouf

Schipbreuk der beschavingen

2020

271

Christian Madsbjerg

Filosofie in een tijd van big data

2017

237

Bernard Maris

Economie is geen wetenschap

2015

125

Maurits Martijn

Je hebt wél iets te verbergen

2016

223

Raoul Martinez

Hoe vrij zijn wij?

2017

544

Paul Mason

Een stralende toekomst

2019

416

Mariana Mazzucato

De ondernemende staat

2015

319

Achille Mbembe

Kritiek van de zwarte rede

2015

288

Eva Meijer

De soldaat was een dolfijn

2017

124

Bram Mellink c.s.

Neoliberalisme

2022

351

Peter Mertens

Graailand

2016

403

Peter Mertens

Ze zijn ons vergeten

2020

147

Bas Mesters

Het herstel van Nederland

2021

237

Marcel Metze

De hoogmoedigen

2011

96

Ron Meyer

De onmisbaren

2021

156

Nick Meynen

Frontlijnen

2017

250

Bob Michiels

Het ethisch gen

2020

380

Branko Milanovic

Wereldwijde ongelijkheid

2017

333

Floor Milikowski

Een klein land met verre uithoeken

2020

269

George Monbiot

Uit de puinhopen

2018

207

Jascha Mounk

Het grote experiment

2022

384

Klaas Mulder

Pakkenproletariaat

2014

234

Sendhill Mullainathan

Schaarste

2013

360

Susan Neiman

Verzet en rede

2017

77

Anousha Nzume

Hallo witte mensen

2017

140

Cyrille Offermans

Een iets beschuttere plek misschien

2018

564

Cyrille Offermans

Midden in het onbewoonbare

2020

621

Esther Ouwehand

Dieren kunnen de pest krijgen. En dan?

2021

127

Jos Palm

De gewone man

2017

342

Thomas Piketty

Een kleine geschiedenis van de gelijkheid

2022

327

Thomas Piketty

Kapitaal en ideologie

2020

1134

Thomas Piketty

Kapitaal in de 21e eeuw

2014

813

Peter Pomerantsev

Dit is geen propaganda

2019

286

Kim Putters

Het einde van de bv Nederland

2022

103

Kate Raworth

Donuteconomie

2017

352

Maarten Reesink

Mens en dier

2021

374

Wilma de Rek

De gulden snede

2019

205

Matthieu Ricard

Waarom ik mijn vrienden niet opeet

2015

351

Ton van Rietbergen

Globalisering: ramp of redding?

2020

187

Ingrid Robeyns

Rijkdom

2019

98

Dani Rodrik

De globaliseringsparadox

2015

375

Sjors Roeters

Miljardairs onder de guillotine

2022

264

Maarten van Rossem

Kapitalisme zonder remmen

2011

128

Eva Rovers

Ik kom in opstand, dus wij zijn

2017

85

Angela Saini

Superieur

2020

336

Michael J. Sandel

Het onbehagen in de democratie

2023

448

Michael J. Sandel

Politiek en moraal

2016

343

Paul Scheffer

De vrijheid van de grens

2016

126

Sander Schimmelpenninck

Sander en de brug

2013

116

Willem Schinkel c.s.

Theorie van de kraal

2019

224

Hans Schnitzler

Wij nihilisten

2021

158

Jan Schuurman Hess

Voettocht naar het hart van het land

2014

301

Linda Scott

De XX economie

2020

404

Peter Singer

Effectief altruïsme

2017

200

Robert & Edward Skidelsky

Hoeveel is genoeg?

2013

320

Joost Smiers e.a.

De macht van de mega onderneming

2016

136

Karel Smouter

Blauw wit rood

2022

175

Timothy Snyder

De weg naar onvrijheid

2018

375

Paul Steenhuis

Veroordeeld tot succes

2022

319

Joseph E. Stiglitz

De euro

2016

472

Joseph E. Stiglitz

Winst voor iedereen

2019

368

Ron Stoop

De gegijzelde economie

2022

291

Greta Thunberg

Het klimaatboek

2022

478

Malena Ernman

Ons huis staat in brand (met Greta Thunberg)

2019

293

Frans Timmermans

Broederschap

2015

61

Ronald Tinnevelt

Mondiale rechtvaardigheid

2013

256

Herman Tjeenk Willink

Groter denken, kleiner doen

2018

118

Herman Tjeenk Willink

Het tij tegen

2023

182

Herman Tjeenk Willink

Kan de overheid crises aan?

2021

184

Geert Van Istendael

De grote verkilling

2019

269

David Van Reybrouck

De kolonisatie van de toekomst

2022

68

David Van Reybrouck

Pleidooi voor populisme

2009

79

David Van Reybrouck

Revolusi

2020

684

Jean-Pascal van Ypersele

In het oog van de klimaatstorm

2018

184

Antoon Vandevelde

Het geweld van geld

2017

288

Sarah Vankersschaever

Wat brengt u hier?

2021

272

Ewald Vanvugt

Roofstaat

2016

856

Yanis Varoufakis

En de zwakken ondergaan wat ze moeten …

2016

350

Ad Verbrugge c.s.

Het goede leven & de vrije markt

2018

452

Paul Verhaeghe

Autoriteit

2015

272

Willem Vermeend

Arm & rijk in Nederland

2014

173

Joseph Vogl

Het financiële regime

2016

200

Bert de Vries

Ontspoord kapitalisme

2020

675

Kees Vuyk

De feilbare mens

2019

224

Kees Vuyk

Oude en nieuwe ongelijkheid

2017

287

Tommy Wieringa

Gedachten over onze tijd

2021

320

Michael Young

De opkomst van de meritocratie

2022

188

Sophie Zijlstra

Het kind en de rekening

2019

78

 Terug naar Overzicht alle titels