Cody Hochstenbach

Uitgewoond : waarom het hoog tijd is voor een nieuwe woonpolitiek
Das Mag 2022, 347 pagina's - € 24,99

Lenen als E-book via bibliotheek.nl 

Website Cody Hochstenbach (1989)

Korte beschrijving
Cody Hochstenbach (1989) is als stadsgeoloog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. De wooncrisis, waarvan velen het slachtoffer zijn, is het thema van dit boek. Hochstenbach weerlegt een aantal mythen, die over de huidige woonpolitiek in omloop zijn. Zo zou een moderne en welvarende natie voor het overgrote deel uit woningbezitters moeten bestaan. Ook het beleid van veel woningbouwverenigingen, die veel sociale huurwoningen verkochten, klaagt hij aan. Hij wil aantonen dat deze wooncrisis geen natuurverschijnsel of een bedrijfsongeval is, maar het gevolg van doelbewuste politieke keuzes. Het huidige beleid heeft de huurprijzen torenhoog opgeblazen, heeft de volkshuisvesting gemarginaliseerd en de beleggers veel bewegingsvrijheid gegeven. Hochstenbach pleit in dit indringende boek voor een andere woningpolitiek. Met verwerking van eigen ervaringen en voorzien van vele grafieken. Bestemd voor allen met enige voorkennis die in deze problematiek geïnteresseerd zijn.

Tekst op website uitgever
'Huur je of heb je je huis gekocht?' en 'Kijk nou hoeveel ze vragen voor dit minuscule studio-appartement!' In zo'n beetje elk gesprek komt het ter sprake: de wooncrisis.

Huizenprijzen die in heel Nederland door het dak gaan, onbetaalbare huren voor niet meer dan een kippenhok zonder ramen of balkon. Veel mensen zijn gedwongen zich erbij neer te leggen dat ze hun droomhuis niet meer kunnen betalen. En ook niet een betrekkelijk gewoon huis eigenlijk.

Daarbij hebben honderdduizenden huishoudens iedere maand opnieuw moeite de huur te betalen. Jongeren blijven daarom noodgedwongen bij hun ouders wonen, of keren daar als boemerangkind terug. En het aantal dakloze mensen? Dat is de afgelopen tien jaar meer dan verdubbeld. Stadsgeograaf Cody Hochstenbach laat op basis van jarenlang onderzoek zien dat het fundamentele recht op een betaalbaar, passend, gezond en veilig thuis steeds minder vanzelfsprekend is. De huidige woningmarkt werkt niet voor iedereen. Sterker nog, het vergroot juist de ongelijkheid - tussen arm en rijk, jong en oud, huurder en koper.

Uitgewoond legt de structurele oorzaken van deze wooncrisis bloot. De torenhoge woningprijzen en huren zijn geen stom toeval. Decennialange neoliberale politiek is verantwoordelijk voor de huidige malaise; politici en beleidsmakers zijn geobsedeerd door woningbezit en betaalbaar huren staat laag op hun prioriteitenlijst.

Willen we het tij keren, dan moeten we breken met deze woonpolitiek. Hochstenbach laat ons - onderbouwd en vurig - zien waarom we het recht op een thuis keihard moeten verdedigen.

Cody Hochstenbach (1989) is stadsgeograaf aan de Universiteit van Amsterdam. Hij groeide op in een bloemkoolwijk in Maastricht en maakte als middelbare scholier al een persoonlijke wooncrisis mee: toen kwam zijn vader op straat te staan nadat hij zijn winkel met bovenwoning verloor. Tegenwoordig woont Cody in een huurappartement in de Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost en spreekt hij zich tegenover een breed publiek fel uit over de wooncrisis - op Twitter, Tegenlicht en in zijn columns voor RTL Nieuws. In 2019 ontving hij de prestigieuze NWO Veni-beurs om onderzoek te doen naar beleggers op de Nederlandse woningmarkt.

Fragment uit Mythe 3. Het is nu eenmaal de markt die de hoge huizenprijzen dicteert
Pyromanen
Sinds 2013 stijgen de huizenprijzen tot ongekende hoogte. Zeker in de grote steden is de krapte alleen maar toegenomen. Voor een groeiende groep mensen zijn de huidige prijzen simpelweg onbetaalbaar.

We weten dat de huizenprijzen in belangrijke mate worden bepaald door de financieringsruimte. Verruiming van de hypotheken zal er simpelweg toe leiden dat mensen meer geld gaan lenen en meer gaan betalen voor dezelfde huizen. Het subsidiëren van woningbezit wakkert de vraag naar koophuizen aan en zal zich vertalen in hogere huizenprijzen. Een daling van de rentes zal ervoor zorgen dat meer eigen kapitaal de woningmarkt op gesluisd wordt, met wederom hogere prijzen tot gevolg.

De politieke opdracht is dan ook duidelijk. Om de prijzen in rustiger vaarwater te brengen is het noodzakelijk de geldkranen dicht te draaien. Concrete maatregelen zijn het beperken van de hypotheekverstrekking, het stopzetten van subsidies op woningbezit, het belasten van woonvermogen, en het ontmoedigen van beleggers en speculanten.

De politieke reflex is precies het tegenovergestelde. De politiek kiest keer op keer voor maatregelen die het vuurtje alleen maar aanwakkeren. Dan verruimen ze bijvoorbeeld de leennormen die de prijzen zullen opdrijven. Terwijl ons huis in brand staat en de vlammen om zich heen slaan, gedraagt politiek Den Haag zich regelmatig als een pyromanenploeg die de brand probeert te blussen door meer olie op het vuur te gooien.

Halverwege 2020 stemde de volledige Tweede Kamer in met het voorstel om zogeheten 'duurhuurhypotheken' te introduceren. Alle honderdvijftig Kamerleden, van links tot extreemrechts, vonden dit blijkbaar een goed idee. De duurhuurhypotheek moet het makkelijker maken voor huurders met een te hoge huur om tegen lagere lasten een woning te kopen. Ook ik hoor regelmatig van mensen dat zij zich verwonderen over het feit dat ze wel 1200 euro per maand aan huur mogen betalen, maar geen hypotheek van 1000 euro kunnen afsluiten. Dat klinkt inderdaad krom. Deze ontevreden huurders willen graag een hypotheek kunnen afsluiten zodat ze niet langer afhankelijk zijn van huisjesmelkers die hen tot de laatste cent uitknijpen. Kan het betalen van een hoge huur niet dienen als bewijs dat je een hypotheek ook wel aankunt?

Het idee klinkt sympathiek maar is uiteindelijk contraproductief. Het zal alleen maar zorgen voor meer vraag naar koophuizen, gefinancierd met meer hypotheekschuld. Zowel in theorie als in de praktijk zijn er inmiddels bakken aan bewijs dat dit een uiterst effectieve manier is om de huizenprijzen nog verder op te jagen, waar woningzoekenden uiteindelijk alleen maar last van hebben. Een maximale hypotheek is ook bijzonder risicovol als je daarvoor niet genoeg geld overhoudt voor overige lasten en noodzakelijk onderhoud, kosten die je als huurder veelal niet hoeft te maken. Nederland is al hypotheekschuldenkampioen. Niet de beperkt leencapaciteit maar de hoge woekerhuur is hier het probleem. Daar moet de oplossing zich op richten. (pagina 96-98)

Draadje (maart 2022)

Lees vooral ook: Hoe ik huisjesmelker werd : over woonarmoede en ongelijkheid van Hans de Geus (uit 2021)

Terug naar Overzicht alle titels