donderdag 25 juli 2024

Amin Maalouf 2

Een doolhof vol verdwaalden : het Westen en zijn uitdagers
Tzara 2024, 360 pagina's € 29,99

Oorspronkelijke titel: Le Labyrinthe des égarés : l’Occident et ses adversaires (2023)

Wikipedia: Amin Maalouf (1949)

Korte beschrijving

Tekst op website
Een nieuw standaardwerk over geopolitiek en de toestand van de wereld. Er woedt opnieuw een oorlog in het hart van Europa, die de trauma’s uit het verleden doet herleven. Een krachtmeting tussen het Westen enerzijds en China en Rusland anderzijds lijkt steeds verder uit de hand te lopen. In dit boek keert Amin Maalouf terug naar de oorsprong van deze confrontatie en volgt hij het pad van vier historische hoofdrolspelers. Om te beginnen het Japan van de Meiji-periode. Daarna was er Sovjet-Rusland, en vandaag is China de belangrijkste uitdager. De Verenigde Staten zijn de vierde protagonist, die door verschillende oorlogen heen is uitgegroeid tot leider van het Westen. Een doolhof vol verdwaalden is een groots historisch fresco dat een ongezien licht werpt op wat er op het spel staat in de wereld en op de vreemde paradoxen van onze tijd.

Fragment uit

Lees ook: Schipbreuk der beschavingen (2020)

Terug naar Overzicht alle titels


woensdag 24 juli 2024

Madhumita Murgia

In de schaduw van AI : leven in een algoritmische tijd
Atlas Contact 2024, 296 pagina's  € 24,99

Oorspronkelijke titel: Code Dependent: Living in the shadow of AI (2024)

Wikipedia: Madhumita Murgia (1988)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Technologie die kinderen bestempelt als toekomstige criminelen. Een app die medische diagnoses stelt. Een chatbot die journalisten overbodig dreigt te maken. De stormachtige opkomst van kunstmatige intelligentie verandert de levens van gewone mensen ingrijpend nu al regelmatig.

Madhumita Murgia, AI-journalist bij de Financial Times, vertelt de verhalen van mensen wier levens diepgaand zijn beïnvloed door kunstmatige intelligentie. Ze laat zien hoe afhankelijk we zijn geworden van deze nieuwe technologie, die vaak schrikbarend onbestuurbaar en oncontroleerbaar is.

Buiten de veilige enclave van Silicon Valley leidt AI maar al te vaak tot uitbuiting, discriminatie en ongelijkheid, vooral bij kwetsbare groepen. Overtuigend en met urgentie laat Murgia zien hoe onze (morele) zeggenschap over het leven dat we willen leiden ons ontnomen wordt en wat er kan gebeuren als we er niet in slagen onze menselijkheid terug te winnen.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Naomi Klein 4

No logo : de strijd tegen de dwang van de wereldmerken
Athenaeum, Polak & Van Gennep 2024 (herdruk van de gewijzigde 3e druk uit 2017), 646 pagina's  € 24,99
Reeks: Paradigma

Lenen als E-book via bibliotheek.nl 

Oorspronkelijke titel: No logo : taking aim at the brand bullies (1999)

Wikipedia: Naomi Klein (1970)

Korte beschrijving
In dit lijvige boek onderzoekt de Canadese journaliste-activiste Naomi Klein (1970) de wereldwijde, onstuitbare opkomst van merken (logo's), de invloed van merken in het onderwijs, de rol van bedrijven in arme landen en hoe multinationals uit commerciële overwegingen steeds verder doordringen in het dagelijks leven door onder meer merken te koppelen aan populaire idealen. Conclusie van Klein is dat er achter mooi opgepoetste merken vaak een ontluisterende werkelijkheid schuilgaat. Naast globalisering, massacultuur, vervlakking en uitbuiting signaleert Klein echter ook de opkomst van een grootschalige tegenbeweging: mensen die zich inzetten voor kleinschaligheid, kunst, cultuur en het milieu. De bestseller 'No logo' is inmiddels uitgegroeid tot de bijbel voor anti-globalisten en Naomi Klein wordt gezien als het intellectuele boegbeeld van de beweging die zich verzet tegen de dominantie van het neoliberalisme. Een spraakmakend boek waar al veel over geschreven en gedebatteerd is. Met zwart-witfoto's, grafieken en noten. Kleine druk.

Tekst op website uitgever
No Logo is in de afgelopen twee decennia uitgegroeid tot een internationaal fenomeen en een cultureel manifest voor de critici van het wereldwijde ongebreidelde kapitalisme. Ook na de financiële crisis van 2008 en het lang na-ijlende effect ervan is Kleins analyse van onze bedrijfs- en merkwereld nog steeds actueel, krachtig en exemplarisch.

No Logo is het eerste boek dat het nieuwe verzet in populair-historisch en duidelijk economisch perspectief plaatst. Klein stelt rebellie en zelfbeschikking tegenover de nieuwe merkenwereld. Ze levert met talloze feiten onderbouwde kritiek op neoliberalisme, mondialisering, massacultuur en uitbuiting. Daarnaast vertelt ze een hartstochtelijk verhaal over mensen die zich inzetten voor democratie, voor kleinschaligheid, cultuur en milieu, kortom, voor een samenleving waarin de mens centraal staat.

Fragment uit

Lees ook:   No time : verander nu, voor het klimaat alles verandert van Naomi Klein (uit 2014), Nee is niet genoeg : tegen Trumps shocktherapie, voor de wereld die we nodig hebben (uit 2017) en Brand! een vurig pleidooi voor een nieuwe groene politiek (uit 2019) en Dubbelganger : een reis naar de spiegelwereld (2023)

Terug naar Overzicht alle titels

woensdag 3 juli 2024

Jonathan Haidt 3

Generatie angststoornis : wat sociale media met onze kinderen doet
Ten Have 2024, 415 pagina's €24,99

Oorspronkelijke titel: The anxious generation : how the great rewiring of childhood is causing an epidemic of mental illness (2024)

Wikipedia: Jonathan Haidt (1963)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
De geestelijke schade van de smartphone en sociale media is gigantisch, zo blijkt uit deze internationale bestseller van sociaal psycholoog Jonathan Haidt.

In dit boek ontwaart de sociaal psycholoog Jonathan Haidt een pijnlijke paradox: terwijl we onze kinderen in de fysieke wereld meer en meer beschermen, laten we ze in de digitale wereld vogelvrij. Haidt laat zien dat deze ontwikkeling en de opkomst van de iPhone en sociale media hebben geleid tot een enorme stijging in het aantal mentale problemen onder tieners en jongeren. Denk hierbij vooral aan klachten als angststoornissen, depressies en zelfmutilatie.

De effecten op de sociale en neurologische ontwikkeling van kinderen zijn schrikbarend. Haidt legt uit waarom sociale media meisjes meer schaden dan jongens en waarom jongens zich terugtrekken uit de echte wereld naar de virtuele wereld, met rampzalige gevolgen voor henzelf, hun families en de samenleving.

In 'Generatie angststoornis', dat bij verschijning in Amerika en Engeland op nummer 1 binnenkwam in de bestsellerlijsten, roept Haidt krachtig op tot collectieve actie. Hij beschrijft concrete stappen die ouders, leraren, scholen, techbedrijven en overheden kunnen nemen om de epidemie van psychische aandoeningen te stoppen en onze kinderen gezond op te laten groeien.

Fragment uit hoofdstuk 5. De vier fundamentele schadeposten: sociale deprivatie, slaapgebrek, aandachtsfragmentatie en verslaving
Op een ochtend, tijdens een familie-uitje naar Vermont in 2016, speelde mijn zesjarige dochter een videogame op mijn iPad. Ze riep: 'Papa, wil je de iPad van me afpakken? Ik probeer er niet naar te kijken, maar het lukt niet.' Mijn dochter was in de greep van een bekrachtigingsschema met variabele ratio, aangebracht door gamedesigners, wat de meest krachtige manier is om controle te krijgen over het gedrag van ene dier, afgezien van het implanteren van elektroden in zijn hersenen.
  In 1911, tijdens een baanbrekend experiment uit de psychologie, stopte Edward Thorndike hongerige katten in 'puzzelkooien'. Het waren kleine kooien waaruit de kat kon ontsnappen en voedsel kon krijgen door bepaald gedrag, zoals het trekken vaan een ring verbonden met een ketting die de deur ontgrendelde. De katten in de kooi sprongen ongelukkig in het rond in hun pogingen om te ontsnappen. Maar wat denk je dat er gebeurde wanneer diezelfde kat in dezelfde kooi werd gestopt?  Liep hij meteen naar de ring? Nee. Thorndike ontdekte dat de katten opnieuw in het rond sprongen, hoewel ze de tweede keer gemiddeld iets sneller op de oplossing stuitten en daarna nog iets sneller, totdat ze in stata waren om vrijwel meteen te ontsnappen. Er was sprake van een leercurve. Maar er was niet een moment van inzicht waarop de kat het 'snapte' en de ontsnappingstijd abrupt korter werd.
  Thorndike beschreef het leergedrag van de katten als volgt: 'De ene impuls uit vele toevallige impulsen die leidt tot een plezierige ervaring, wordt versterkt en ingeprent.' Hij zei dat het leerproces bij dieren 'het inslijten van een pad in de hersenen is, en niet de beslissing van rationeel bewustzijn.' Houd die zin in gedachten wanneer je iemand repetitieve bewegingen ziet maken op een touchscreen, alsof hij in trance is: 'het inslijten van een pad in de hersenen'. 

Mijn doel in dit derde deel is om het bewijs dat de Great Rewiring schadelijke gevolgen heeft, nader te onderzoeken in een breed spectrum van uitkomsten. De snelle overstap van de klaptelefoon (en andere basistelefoons) naar de smartphone met supersnel internet en apps voor sociale media was het begin van een nieuwe, schermgerichte kindertijd met als gevolg dat er veel nieuwe neurale paden in de hersenen van Gen Z werden aangemaakt. In dit hoofdstuk beschrijf ik de vier fundamentele schadeposten van de nieuwe, schermgerichte kindertijd waarmee jongens en meisjes van alle leeftijden te maken krijgen: sociale deprivatie, slaapgebrek, aandachtsfragmentatie en verslaving. Vervolgens zal ik in hoofdstuk 6 de belangrijkste oorzaken uiteenzetten waarom sociale media vooral schadelijk zijn gebleken voor meisjes, waaronder chronische sociale vergelijking en relationele agressie. (pagina 135-136)

Lees ook: Het rechtvaardigheidsgevoel (uit 2021) en samen met Greg Lukianoff De betutteling van de Amerikaanse geest (uit 2022), of Op zoek naar de verstrooide tijd van Koen Haegens (uit 2023) of Momo en de tijdspaarders van Michael Ende (uit 1973/76) of De aandacht verloren : waarom we ons niet meer kunnen concentreren van Johann Hari (uit 2022)

Terug naar Overzicht alle titels


Veertien missies voor Europa

# -  Veertien missies voor Europa : nieuwe denkers over een vrije, gelijke en democratische toekomst
Redactie: Thijs van Aken, Suzanne van den Eynden & Afke Groen  € 24,90
Boom 2024, 159 pagina's 

Korte beschrijving
Een engagerende essaybundel over de toekomst van Europa. In het boek beschrijven veertien denkers hun vernieuwende ideeën en voorstellen over de toekomst van Europa en de Europese Unie. Het boek volgt het voorbeeld van de bekende econoom Mariana Mazzucato, die stelt dat de EU missies zou moeten formuleren om tot innovatieve oplossingen voor grote uitdagingen te komen. Het boek biedt antwoorden op urgente vragen waar de Europese Unie vandaag de dag mee te maken heeft, zoals klimaatverandering, oorlog en groeiende ongelijkheid. Het boek doorbreekt de discussie over 'voor' of 'tegen' Europa en biedt inspiratie voor de toekomst van het continent. Geschreven in essayistische, intelligente en betogende stijl. Met enkele schema’s in zwart-wit. Met name geschikt voor een geoefend lezerspubliek. Met bijdragen van David Bokhorst, Yasmine Bouzoraa, Josette Daemen, Lynn Hillary, Justin Lindeboom, Ellen Mangnus en acht anderen. Redacteuren Thijs van Aken, Suzanne van den Eynden en Afke Groen zijn verbonden aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66.

Tekst op website uitgever
De gevolgen van klimaatverandering, de oorlog op het Europese continent en de groeiende ongelijkheid: de Europese Unie staat voor immense vraagstukken. Hoe willen we de toekomst van Europa vormgeven? Wat kan en moet Europees beleid betekenen voor Europeanen? De grote problemen van vandaag vragen immers om gezamenlijke antwoorden.

In Veertien missies voor Europa presenteren nieuwe denkers hun vernieuwende ideeën en voorstellen voor een vrije, gelijke en democratische toekomst. Ze volgen daarbij het voorbeeld van econoom Mariana Mazzucato. Zij stelt dat de Europese Unie missies zou moeten formuleren om tot innovatieve oplossingen voor grote uitdagingen te komen — net zoals bij de maanmissies in de jaren zestig. Veertien missies voor Europa geeft gehoor aan deze oproep van Mazzucato. Wat is bijvoorbeeld het belang van sociale investeringen voor gelijkheid tussen Europeanen? En hoe kan een Europese Defensie Unie bijdragen aan onze veiligheid?

Veertien missies voor Europa biedt frisse, hedendaagse antwoorden op de urgente vragen waar de Europese Unie mee te maken heeft, en doorbreekt de discussie over ‘voor’ of ‘tegen’ Europa. Daarmee biedt het onmisbare inspiratie voor de toekomst van Europa.

Auteurs
David Bokhorst, Yasmine Bouzoraa, Josette Daemen, Lynn Hillary, Justin Lindeboom, Ellen Mangnus, Marieke Meesters, Joris Melman, Yf Reykers, Daniel Scholten, Sven Schreurs, Nynke Schulp, Vincent Stuer, Tom Theuns, Laura de Vries & Birgit Wouters schreven de hoofdstukken. 

De redacteuren Thijs van Aken, Suzanne van den Eynden & Afke Groen zijn verbonden aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66.

Fragment uit 11. Een Europees humanitair visum : Baseer migratiebeleid op mensenrechten
Europees humanitair visumsysteem

Een Europees humanitair visumsysteem is geen nieuw idee, maar wel een idee dat meer aandacht nodig heeft. Vanwege een gebrek aan overeenstemming in het Europees Parlement mislukten pogingen om een humanitair visum toe te voegen aan de Europese Visumcode. Ook een voorgestelde verordening over een Europees humanitair visum heeft het daglicht nooit gezien. In 2020 heeft de Europese Commissie wel voorgesteld om hervestiging op Europees niveau te regelen. Hervestiging gaat over selectie door de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen van kwetsbare vluchtelingen, die vervolgens worden uitgenodigd door een Europese lidstaat en daar een asielvergunning krijgen. Het voorstel van de Commissie was onderdeel van het nieuwe migratie- en asielpact, waarin de Commissie verschillende voorstellen bundelen om migratie doeltreffend en humaan te regelen.
  Dat de voorstellen zich ook richten op het creëren van legale, veilige routes voor mensen om bescherming te krijgen in Europa klinkt wellicht hoopgevend, maar het valt op dat het pact voornamelijk maatregelen bevat om de aantallen migranten die naar Europa komen te verminderen. De Europese afspraken over de afschrikkende maatregelen aan de grenzen en de verwachte toenemende druk op de lidstaten aan de buitengrenzen krijgen veel aandacht. Ten minste een deel van die aandacht zou echter moeten gaan naar het creëren van veilige, legale routes voor bescherming in Europa. Een Europees humanitair visumsysteem is daar een voorbeeld van.
  Vanuit mensenrechtelijk perspectief biedt een Europees humanitair visumsysteem meerdere voordelen. Een daarvan is dat mensen vrij snel duidelijkheid krijgen over een mogelijk verblijfsrecht in Europa. Dat voorkomt natuurlijk niet volledig dat sommigen alsnog de gevaarlijke oversteek over de Middellandse Zee zullen maken, maar een humanitair visumsysteem biedt mensen die internationale bescherming zoeken wel een andere, veel veiligere mogelijkheid om een asielverzoek in te dienen.
  Ook kan een Europees humanitair visumsysteem de huidige versplintering tussen de verschillende nationale humanitaire visumsystemen tegengaan. Voorwaarde is wel dat het Europese systeem de nationale systemen vervangt.
  Een Europees humanitair visumsysteem zou niet vrijblijvend mogen zijn, maar een duurzaam onderdeel moeten zijn van het Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem. Het al dan niet verlenen van humanitaire visa onder een Europees humanitair visumsysteem mag niet afhankelijk zijn van de goede wil van de lidstaten, maar zou - net zoals bij de 'gewone' Schengenvisa - een kwestie moeten zijn van de vraag of de betrokkene aan de vereiste criteria voldoet.
  Het Europees humanitair visumsysteem zou ook aan een aantal procedurele voorwaarden moeten voldoen. Zo moet de procedure duidelijk zijn vastgelegd, zodat het zowel voor de lidstaten als voor de derdelander duidelijk is waar deze de aanvraag kan indienen, wie de aanvraag behandelt en tot welke rechterlijke instantie een derdelander zich kan wenden bij een afgewezen aanvraag. Cruciaal is dat de rol van private actoren duidelijk is. Zo zouden ngo's in het land waar de aanvraag voor een humanitair visum wordt ingediend wel een voorstel kunnen doen voor de selectie, maar mag de aanvraagprocedure niet volledig afhankelijk zijn van een dergelijke private actor. De lidstaat moet dus vinger aan de pols houden. Daarom moet het in de procedure duidelijk zijn dat het de lidstaat is, niet de private actor, die het laatste woord heeft over het verlenen van een humanitair visum. (pagina 121-122)

Terug naar Overzicht alle titels


donderdag 20 juni 2024

Andrew O'Hagan

Caledonian road
Prometheus 2024, 575 pagina's  € 27,50

Oorspronkelijke titel: Caledonian road (2024)

Wikipedia: Andrew O'Hagan (1968)

Korte bespreking
Een vuistdikke (575 blz.) satirische roman over klasse, privilege en de val van een gevierde academicus. Campbell Flynn, kunsthistoricus en intellectuele celebrity, betreedt het rijk van de middelbare leeftijd. Gevoed door een behoefte aan bewondering en de fijnere dingen van het leven neemt hij mensen niet half zo serieus als zij zichzelf nemen. Zijn student Milo Manghasa komt uit een onbekende wereld en heeft ervaringen en ideeën die Flynn prikkelen. Milo heeft echter ook een plan. Gedurende een gevaarlijk jaar komt een web van misdaden, geheimen en schandalen aan het licht, en het is de vraag of Flynn zich zal kunnen beschermen tegen de ontmaskering die hij zo vreest. In levendige, gedetailleerde stijl en met gevoel voor ironie geschreven. Met name geschikt voor een literaire lezersgroep. Andrew O’Hagan (1968) is een Britse schrijver, geboren in Glasgow. Drie van zijn boeken werden genomineerd voor de Booker Prize. Zijn werk is vertaald in vijftien talen. 'Caledonian Road’ wordt beschouwd als zijn magnum opus en zal worden bewerkt tot tv-serie.

Tekst op website uitgever
Londen, mei 2021. Campbell Flynn is kunsthistoricus en een intellectuele celebrity. Gevoed door een behoefte aan bewondering en de geneugten van het leven neemt hij mensen niet half zo serieus als zij zichzelf nemen. Wat de eerste van zijn vele fouten zal blijken.

De tweede? Milo Mangasha, zijn briljante en provocerende student. Milo komt uit een andere wereld, hij heeft ervaringen en ideeën die zijn docent prikkelen. Maar hij heeft ook een plan.

In de loop van één jaar wordt een web van misdaden, geheimen en schandalen ontsluierd en het is nog maar de vraag of Campbell Flynn zich zal kunnen beschermen tegen de ontmaskering die hij zo vreest. Ook de wereld om Flynn heen bruist en kolkt. Een wereld waarin Russische mobsters, kunsthandelaren, drillrappers, mensensmokkelaars en gelukzoekende migranten rakelings langs Flynn schampen.

Acht jaar schreef Andrew O’Hagan aan Caledonian Road, zijn magnum opus over het Londen van nu: over Britse aristocraten en jongens van de straat, over Brexit en corona, over kunst en politiek, over zeven vinkjes en zeven hoofdzonden. Het is een roman van victoriaanse proporties en met haarscherp psychologisch inzicht: een monumentaal boek over onze tijd.

Andrew O’Hagan (1968) is een Britse schrijver, geboren in Glasgow. Drie van zijn boeken werden genomineerd voor de Booker Prize. Zijn werk is vertaald in vijftien talen. Caledonian Road zal worden bewerkt tot tv-serie onder regie van Johan Renck, die een Emmy Award won voor zijn serie Chernobyl.

‘Dit boek is een meesterwerk. Het is niet alleen O’Hagans grootste boek, maar ook de beste en grootste roman van een Britse schrijver sinds jaren. Ik heb het in één ruk uitgelezen. Flynn is een schitterend personage, ik leefde volkomen met hem mee. En de humor! Iedere pagina, zelfs iedere regel, is ongelooflijk geestig. Geweldig. Caledonian Road is buitengewoon.’ John Lanchester auteur van De schuld van het genot en Kapitaal

‘Ik vond deze roman geweldig: de ambitie, de omvang, de trefzekerheid, de zwier, de energie en het plezier in het schrijven. Het is Dickens, Wolfe, Thackeray, Hogarth en Amis ineen.’ Peter Morgan, maker van The Crown, Frost/Nixon en Rush

Fragment uit 5. De club
Onderweg naar Pall Mall moest Campbell aan De ambassadeurs van Holbein denken. De zon stond boven Westminster Palace toen hij de straat overstak op weg naar zijn herenclub. Tussen de spijlen bij de Duke of York-trappen zag hij de etherische, witte pluizenbollen van wat paardenbloemen tevoorschijn steken, waarvan de zaadjes als kleine parachuutjes wegzweefden. Hij hing zijn jas zoals altijd aan haak 98, links van een portret van T.S. Eliot. Hij ging naar de heren-wc op de begane grond en bewonderde een tekening van Osbert Lancaster die boven het urinoir hing. Na het plassen trok hij zijn stropdas recht en haalde zijn schoenen even door de poetsmachine. Weer in de hal stopte hij bij de leestafel om de voorpagina van The Times te bekijken. De kranten en tijdschriften waren nog maar net terug in de Club (de desserttrolley was nog buiten gebruik). Hij bladerde door de krant. Een kop luidde: 'Spanje worstelt met golf aan migrantenkinderen'.
  Aan de bar bestelde Campbell een negroni, terwijl Darwin vanaf een kopie van John Colliers origineel op hem neerkeek, de belangrijkste van de evolutionisten, die met zijn constante aanwezigheid de sfeer van de club en het nieuws van de dag kleurde. Er zou die avond een officieel diner zijn, gevolgd door een lezing van Sir Evelyn Chippault: 'Onze tijd in Jemen, of de herinneringen van een hoge bestuursambtenaar'. 'Niet echt mijn ding,' zei de norse barman.
  Een acteur met de stem van John Gielgud leidde zijn gast over de rode loper.
  'Afschuwelijke kerel.' zei de stem. 'Hij komt naar me toe en zegt: "Ik vergeet nooit je geweldige Dauphin in Saint Joan," waarop ik zei: "M'n beste, ik heb nooit in Saint Joan gestaan!"'  Zijn metgezel lachte en wees naar een streng portret van Walter Scott, vervolgens naar een van Matthew Arnold, beiden oud-leden, die boven de zwarte schoorsteenmantel hingen waarop een beduimeld exemplaar van Who's Who stond. De acteur leek te zoeken naar een zachtere toon voor commentaar. 'Arme Arnold,' zei hij. '"Het strand bij Dover".  De dichter die ons wegzette als een natie van winkeliers... "vulgaire trekjes", zei hij, in de Britten.'(pagina 52-53)

Lees ook: De butler van de wereld : hoe Groot-Brittannië handlanger werd van oligarchen, belastingontduikers en criminelen van Olivier Bullough (uit 2023) (dank: Michiel Krielaars, voor de tip).

Terug naar Overzicht alle titels


Antonio Scurati

Fascisme en populisme : Mussolini nu
Podium 2024, 91 pagina's € 14,99

Oorspronkelijke titel: Fascismo e populismo (2023)

Wikipedia: Antonio Scurati (1969)

Korte beschrijving
Een essayistisch pamflet over fascisme, populisme en de nalatenschap van de Italiaanse dictator Benito Mussolini (1883-1945) in de Europese en Amerikaanse politiek. Het boek analyseert de populistische tactieken van Mussolini en hoe hij de mechanismen van politieke verleiding en politieke agitatie gebruikte. Besproken worden de geschiedenis van het fascisme en populisme en parallellen met het heden. De auteur benadrukt de noodzaak om de democratie te verdedigen en waarschuwt voor de gevaren van het niet herkennen van tekenen van fascisme en populisme. Met diepgang geschreven en relatief toegankelijk voor de complexiteit van het onderwerp. Geschikt voor een brede tot een geoefende lezersgroep. Antonio Scurati (Napels, 1969) is o.a. schrijver, publicist, academic en essayist. Hij schreef meerdere boeken, waaronder een aantal werken over Mussolini zoals 'M, de zoon van de eeuw', 'M, de man van de voorzienigheid' en 'M, de laatste dagen van Europa'. Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven en won verschillende literaire prijzen, zoals de Ambrogino d'oro en de Viareggio Prize.Een essayistisch pamflet over fascisme, populisme en de nalatenschap van de Italiaanse dictator Benito Mussolini (1883-1945) in de Europese en Amerikaanse politiek. Het boek analyseert de populistische tact.

Tekst op website uitgever
In het pamflet Fascisme en populisme laat Antonio Scurati op fascinerende wijze zien hoe de populistische lessen van Mussolini doorwerken in de Europese en Amerikaanse politiek. De populist Mussolini begreep als weinig anderen de mechanismen van politieke verleiding en politieke agitatie. Volgens Scurati moeten Europeanen het gevecht voor de democratie opnieuw voeren. Voor het te laat is.

In het pamflet Fascisme en populisme laat Antonio Scurati op fascinerende wijze zien hoe de populistische lessen van Mussolini doorwerken in de Europese en Amerikaanse politiek. De populist Mussolini begreep als weinig anderen de mechanismen van politieke verleiding en politieke agitatie. Volgens Scurati moeten Europeanen het gevecht voor de democratie opnieuw voeren. Voor het te laat is.

De Italiaanse auteur, beroemd door zijn visionaire Mussolini romans, beziet in dit soepel geschreven en urgente pamflet de geschiedenis van het fascisme en populisme. Ondersteund door jarenlang onderzoek naar de wortels van het Italiaanse fascisme trekt hij fascinerende lijnen naar onze tijd. De toekomst is aan ons, zegt hij, maar dat vereist wel onze geschiedenis te kennen. Bestuderen we die niet dan zullen we steeds minder in staat zijn de tekenen van fascisme en populisme te herkennen en er krachtig en adequaat op te reageren.

Antonio Scurati (Napels, 1968) is schrijver, hoogleraar literatuur en columnist. Van het veelgeprezen eerste deel van zijn serie over Benito Mussolini, M. De zoon van de eeuw, zijn in Italië inmiddels meer dan 500.000 exemplaren verkocht. De roman werd in 2019 bekroond met de Premio Strega, de voornaamste literaire prijs in Italië. De Nederlandse vertaling door Jan van der Haar werd genomineerd voor de Europese Literatuurprijs. Ook zijn eerdere werken werden veelvuldig vertaald en bekroond.

Fragment uit II. Populisme
Anti-parlementaire polemiek

Maar voor het zover komt, brengt het mussoliniaanse populisme in zijn opmars een verwoede antiparlementaire  polemiek met zich mee. De retorische aanval op de democratie verloopt vis de propaganda tegen het parlementarisme. Waarom? Omdat het parlement veelheid in verscheidenheid betekent: het is de plaats van de talloze verschillen, de contrasterende belangen, de vele standpunten, het ene tegen het andere, tegengesteld, los van elkaar, onherleidbaar. Het parlement is de schoot van de trage, langdurige kunst van de democratie, de tempel van haar kwetsbare schoonheid. Maar, als ik het volk ben en het volk ben ik, dan wordt het parlement tijdverspilling, dan is het een corrupte, pathologische, ontoereikende plek van dieven, klassenprivileges, het centrum van een nutteloze, chronische bende. Dan staat het het lot te wachten van zwakkelingen, sukkels.
  Niet toevallig staat de felle anti parlementaire polemiek, die het parlement afschildert als iets overbodig ingewikkelds, als een oord van corruptie en bedrog, een rem op het politieke besluitvormingsproces, aan de basis van alle populistische bewegingen, van gisteren en vandaag, van links en rechts.
  Het archetype van iedere latere populistische leider, Benito Mussolini, bestempelt al in 1919 de toen net ontstane beweging van de Fasci di combattimento als een 'tegenpartij': een formule die precies honderd jaar later in ons heden naklinkt; de stichter van het fascisme zegt van zichzelf 'ik bedrijf geen politiek, ik bedrijf antipolitiek', een slogan van een eeuw geleden die nog altijd rondwaart in het nieuwe millennium; die het parlement in Rome afschildert als een naargeestig somber gebouw met de 'mummies van Montecitorio', die hij openlijk 'in de uitverkoop' wil doen (nog zo'n uitdrukking uit onze recente politieke berichtgeving). Zelfs het beeld van de politiek liberale klasse als een in zijn privileges opgesloten, naar zichzelf verwijzende en voor de stem van het volk dove 'kaste',  die in recente tijden zoveel geluk heeft gehad en blijft hebben, dateert  van honderd jaar geleden. Het vaderschap ervan komt niet Mussolini toe, maar Gabriele D'Annunzio ('een kaste van Indiase maharadja's  in hun luxepaleizen'), uit wiens vindingrijkheid de toekomstige Duce ruimschoots putte om de fascistische verbeeldingswereld in te richten. (pagina 60-62

Terug naar Overzicht alle titels