Naomi Klein 2

Nee is niet genoeg : tegen Trumps shocktherapie, voor de wereld die we nodig hebben
De Geus 2017, 334 pagina's - € 19,99

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Oorspronkelijke titel: No is not enough : resisting Trump's shock politics and winning the world we need (2017)

Wikipedia: Naomi Klein (1970) en haar website 

Korte beschrijving
Dit boek was dé hit van de zomer van 2017 en verscheen op een moment dat de nieuwe Amerikaanse president flink onder vuur lag. De Canadese journaliste/activiste schreef een messcherp boek (manifest/pamflet) tegen de 'wereld' van miljardair Donald Trump. Zijn neo-liberalisme/kapitalisme, conservatisme en anti-globalisme, waarin grote bedrijven alle ruimte krijgen, ten koste van milieubescherming, persvrijheid, de eigen overheid en (zelfs) de democratie. Klein geeft echter niet alleen kritiek, ze probeert ook een toekomstvisie te formuleren en heeft daarnaast hoop op de volgende generatie met een progressieve, internationale visie. Uiteindelijk kunnen, volgens haar, menselijke waarden overwinnen als een 'brede volksbeweging' het voortouw neemt en het trumpisme wordt verslagen. Een boek met een belangwekkende boodschap!

Fragment uit hoofdstuk vijf - De oppergraaier
Verdeel en heers
In feite heeft maar weinig zo veel betekend voor de opbouw van onze huidige industriële dystopie als het aanhoudende en systematische ophitsen van blanke arbeiders tegen zwarten, burgers tegen migranten, en mannen tegen vrouwen. Blank racisme, vrouwenhaat, homofobie en transfobie waren de krachtigste wapens van de elite tegen echte democratie. Een verdeel-en-heersstrategie, in combinatie met steeds fantasierijker regelgeving die het stemmen voor veel minderheden bemoeilijkt, is de enige manier om politieke en economische plannen uit te voeren die zo'n smal bevolkingsdeel begunstigen.
  De geschiedenis leert ons ook dat blanke racistische en fascistische bewegingen - hoewel ze altijd op de achtergrond sudderen - een grotere kans hebben om op te laaien in tijden van aanhoudende economische crisis en nationale neergang. Dat is de les van de Weimar-republiek die, in economisch opzicht zwaar gehavend, rijp werd voor het nazisme. Die waarschuwing had nog vele eeuwen moeten naklinken.
  Na de Holocaust kwam de wereld bijeen om omstandigheden te creëren die zouden verhinderen dat deze genocidale logica ooit weer voet aan de grond zou krijgen. Samen met significante druk van onderaf was de reden voor de goede sociale voorzieningen in heel Europa. De westerse landen omhelsden het principe dat de markteconomie voldoende basale waardigheid moest bieden om te voorkom en dat gedesillusioneerde burgers op zoek gaan naar zondebokken of extreme ideologieën.
  Maar dat is allemaal losgelaten, en wij tolereren dat omstandigheden die akelig veel lijken op die van de jaren dertig nu worden herschapen. Sinds de financiële crisis van 2008 hebben het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank (samen de 'trojka' genoemd) het ene na het andere land gedwongen om shocktherapie-achtige hervormingen te accepteren in ruil voor broodnodige financiële hulp. Tegen landen als Griekenland, Italië, Portugal en zelfs Frankrijk zeiden ze: 'We schieten jullie wel te hulp, maar alleen als jullie je abject laten vernederen. Alleen in ruil voor het opgeven van controle over je economische zaken, alleen als je alle grote beslissingen aan ons delegeert, alleen als je grote delen van je economie privatiseert, ook delen van je economie die worden beschouwd als een centraal onderdeel van je identiteit, zoals je rijkdom aan mineralen. Alleen als je bezuinigingen accepteert op salarissen, pensioenen en gezondheidszorg.'Dat is wel heel wrang, omdat het Internationaal Monetair Fonds na de Tweede Wereldoorlog is opgericht met de nadrukkelijke opdracht om het soort economische bestraffing te voorkomen dat na de Eerste Wereldoorlog in Duitsland zo veel rancune heeft gewekt. En toch was deze wrok een actief bestanddeel van het proces dat bijdroeg aan de omstandigheden waaronder neofascistische partijen voet aan de grond kregen in Griekenland, België, Frankrijk, Hongarije, Slowakije en zo veel andere landen. Ons huidige financiële systeem verspreidt economische vernedering over de hele wereld - en heeft precies de effecten waarvoor de econoom en diplomaat John Maynard Keynes een eeuw geleden waarschuwde, toen hij schreef dat als de wereld Duitsland keiharde economische sancties oplegt, 'wraak, zo waag ik te voorspellen, niet zal talmen'.
  Ik snap de aandrang om de verkiezing van Trump tot een of twee oorzaken te reduceren. Om te zeggen dat het allemaal niet meer is dan een uiting van de verderfelijkste krachten in de Verenigde Staten, die nooit zijn weggegaan en naar de voorgrond zijn geraast toen er een demagoog opstond die het masker van zijn gezicht trok. Om te zeggen dat het allemaal draait om racisme, om blinde woede over het verlies van blanke voorrechten. Of om te zeggen dat het allemaal komt door de vrouwenhaat, aangezien het feit dat Hillary door een zo laaghartige en onwetende figuur als Trump kon worden verslagen een wond is die bij heel veel vrouwen maar moeilijk heelt. Het reduceren van de huidige crisis tot een of twee factoren met uitsluiting van al het andere brengt ons echter niet tot beter inzicht in methoden om deze krachten nu of in de volgende ronde te verslaan. Als we niet ene klein beetje nieuwsgieriger worden naar de vraag hoe het kwam dat al deze elementen - ras, gender, klasse, economie, geschiedenis, cultuur - samen tot de huidige crisis hebben geleid, blijven we in het gunstigste geval steken waar we zaten voordat Trump won. En daar was het al niet pluis.
  Vóór Trump bestond er immers al ene cultuur die zowel mensen als de aarde als oud vuil behandelt. Een systeem dat een hele werkzaam leven uit arbeiders zuigt en ze dan zonder enige bescherming afdankt. Dat miljoenen mensen die kansloos zijn op de arbeidsmarkt behandelt als afval dat in de gevangenis moet worden gegooid. Dat de overheid gebruikt als een bron die mag worden uitgemolken voor particuliere rijkdom, en wrakken in zijn spoor achterlaat. Dat het land, het water en de lucht die alle leven mogelijk maken als weinig minder dan een bodemloos riool behandelt. (pagina 112-114)

Fragment uit chapter five - The Grabber-in-Chief
Divide and conquer
In truth, nothing has done more to help build our present corporate dystopia than the persistent and systematic pitting of working-class whites against Blacks, citizens against migrants, and men against women. White supremacy, misogyny, homophobia, and transphobia have been the elite's most potent defenses against genuine democracy. A divide-and-terrorize strategy, alongside ever more creative regulations that make it harder for many minorities to vote, is the only way to carry out a political and economic agenda that benefits such a narrow portion of the population.
  We als know from history that white supremacist and fascist movements - though they may always burn in the background - are far more likely to turn into wildfires during periods of sustained economic hardship and national decline. That is te lesson of Weimar Germany, which - ravaged by war and humiliated by punishing economic sanctions - became ripe for Nazism. That warning was supposed to have echoed through the ages.

  After the Holocaust, the world came together to try to create conditions that would prevent genocidal logic from ever again taking hold. It was this, combined with significant pressure from below, that formed the rationale for generous social programs throughout Europe. Western powers embraced the principle that market economies neede to guarantee enough basic dignity that disillusioned citizens would not go looking for scapegoats or extreme ideologies.
  But all that has been discarded, and we are allowing conditions eerily similar to those in the 1930s to be re-created today. Since the 2008 financial crisis, the International Monetary Fund (IMF), the European Commission, and the European Central Bank (known as the "troika") have forced country after country to accept "shock-therapy"-style reforms in exchange for desperately needed bailout funds. To countries such as Greece, Italy, Portugal, and even France, they said: "Sure, we'll bail you out, but only in exchange for your abject humiliation. Only in exchange for you giving up control over your economic affairs, only if you delegate all key decisions to us, only if you privatize large parts of your economy, including parts of your economy that are seen as central to your identity, like your mineral wealth. Only if you accept cuts to salaries and pensions and health care." There is a bitter irony here, because the IMF was created after World War II with the express mandate of preventing the kinds of economic punishment that fueled so much resentment in Germany after World War I. And yet it was an active part of the process that helped create the conditions for neo-fascist parties to gain ground in Greece, Belgium, France, Hungary, Slovakia, and so many other countries. Our current financial system is spreading economic humiliation all over the world - and it's having the precise effects that the economist and diplomat John Maynard Keynes warned of a century ago, when he wrote that if the world imposed punishing economic sanctions on Germany, "vengeance, I dare predict, will not limp."

  I understand the urge to boil Trump's election down to just one or two causes. To say it is all simply an expression of the ugliest forces in the United States, which never went away and roared to the foreground when a demagogue emerged who tore off the mask. To say it's all about race, a blind rage at the loss of white privilige. Or to say that it's all, attributable to women-hatred, since the very fact that Hillary Clinton could have been defeated by so vile and ignorant as Trump is a wound that, for a great many women, refuses to heal.
  But the reduction of the current crisis to just one or two factors at the exclusion of all else won't get us any closer to understanding how to defeat these forces now or the next time out. If we cannot become just a little bit curious about how all these elements - race, gender, class, economics, history, culture - have intersected with one another to produce the current crisis, we will, at best, be stuck where we were before Trump won. And that was not a safe place.
  Because already, before Trump, we had a culture that treats both people and planet like so much garbage. A system that extracts lifetimes of labor from workers and then discards them without protection. That treats millions of people, excluded from economics opportunity, as refuse to be thrown away inside prisons. That treats government as a resource to be mined for private wealth, leaving wreckage behind. That treats the land, water, and air that sustain all of life as little more than a bottomless sewer. (pagina 96-99)

Fragment uit Chapter seven - Learn to love economic populism
Bernie Sanders is the only candidate for US president I have ever openly backed. I've never felt entirely comfortable with candidate endorsements. I made an exception in 2016 because, for the first time in my voting life, there was a candidate inside the Democratic Party primaries who was speaking directly to the triple crises of neoliberalism, economic inequality, and climate change. The fact that his campaign caught fire in that context, where he could not be smeared as a spoileror vote-splitter (though many tried anyway), is what made his campaign different. Bernie was not a protest candidate; once he pulled off on an early upset by winning New Hampshire, the game was on. It was suddenly clear that, contrary to all received wisdom (including my own), Sanders had a shot at beating Hillary Clinton and becoming the presidential candidate for the Democratic Party. In the end, he carried more than twenty states, with 13 million votes. For a self-described democratic socialist, that represents a seismic shift in the political map.
  Many national polls showed that Sanders had a better chance of beating Trump than Clinton did (though that might have changed had he wonthe primary and faced a full right-wing onslaught). Bernie was incredibly well suited to this moment of popular outrage and rejection of establishment politcis. He was able to speak directly  tot he indignation over legalized political corruption, but from a progressive perspective - with genuine warmth and without personal malice. That's rare. He championed policies that would have reined in the banks and made education affordable again. He railed against the injustice that the banker shad never been held accountable. And, after a lifetime in politics, he was untainted by political scandals. That's even more rare. Precisely because Bernie is about as far as you can get from the polished world of celebrity reality TV, it would have been hard to find a better foil for Trump and the excess of Mar-a-Lago set.
  During the campaign, one of the early images that went viral was of Sanders on a plane, white hair disheveled, crammed into an economy-class middle seat. Running that kind of candidate against a man in a private jet with big gold letters on the side would have been the campaign of the century. And it's clear that people are still drawn to the contrast: two months into Trump's term, a Fox News poll found that Sanders had the highest net favorability rating of any politician in the country.
  The reason it's worth going over these facts is that when a candidate like that presents him or herself, and when that candidate proves that, with the right backing and support, they could conceivably win, it's worth understanding what stood in the way - so that the mistakes aren't repeated. Because in 2016 , there was - almost - a transformative option on the ballot, and there could actually be one next time. (pagina 121-122)

Interview op Baffler: No Is Not Enough: Naomi Klein on Looking Beyond Trump (12 juni 2017)

Youtube - Naomi Klein: How to Resist Trump's Shock Doctrine (8:54)



Lees ook: No time : verander nu, voor het klimaat alles verandert van Naomi Klein (uit 2014)

Terug naar Overzicht alle titels