Joke Hermsen 2

Kairos : een nieuwe bevlogenheid
De Arbeiderspers 2014, 310 pagina's - € 19,95

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Joke J. Hermsen (1961) en haar website

Korte beschrijving
In deze nieuwe essaybundel gaat gelauwerd auteur en denker Hermsen, na haar betoog voor rust en stilte in de prijswinnende essaybundel 'Stil de Tijd', in op 'Kairos': god van het geschikte moment, ofwel de (niet-lineaire) tijdservaring. In tien essays en een nawoord komt een nieuwe tijdsethiek in relatie tot filosofen zoals Nietzsche, Arendt en Heidegger, auteurs zoals Mann en Woolf, en ook tot kunst, cultuur, onderwijs en de filosofie uitgebreid aan bod. Aangezet door de crisis pleit Hermsen voor bedachtzaamheid, concentratie en aandacht, en dit is voor alles een hoopvol betoog. Soepel geschreven, op hoog niveau, uitdagend en inspirerend, maar niet gewrocht of overdreven moeilijk. Thema, opzet en onderwerp zullen desondanks natuurlijk vooral een hoger opgeleid en intellectueel publiek aanspreken. Voorzien van zwart-witillustraties, een 'abecedarium', uitgebreide literatuurlijst en index.

Tekst op website over dit boek
Begin februari 2014 verschijnt mijn nieuwe boek: 'Kairos. Een nieuwe bevlogenheid'.

In Stil de tijd noemde Joke J. Hermsen stilte, rust en wachten voorwaarden voor werkelijke creativiteit en helder nadenken. Maar hoe komen we na de rust weer in beweging?

In Kairos, een nieuwe bevlogenheid keert Hermsen zich tegen het ‘technocratische denken’ en houdt ze een filosofisch pleidooi voor de nieuwe bevlogenheid van de homo empathicus, die ons doen & denken kan inspireren om een uitweg uit de economische en ecologische crisis te vinden.

Hermsen toont en onderzoekt in dit boek diverse manieren van wishful thinking, zoals het principe van de hoop (Ernst Bloch), het enthousiasme (Kant, Plato en Nietzsche) en het principe van nataliteit (Hannah Arendt).

Tevens beschrijft ze een aantal vindingrijke initiatieven op het gebied van onderwijs, metamodernistische kunst en coöperatieve ecologische netwerken.

Nu de homo digitalis in opkomst is en de verregaande technologisering van de mens een onomkeerbaar feit, is het zaak onze aandacht op het menselijke van de mens te blijven richten. Wat doet de mens van de machine verschillen?

Het antwoord is: creativiteit, empathie en het vermogen opnieuw te beginnen.

Fragment uit 1. De opleving van Kairos
Wij bevinden ons aan het begin van de eenentwintigste eeuw in een tijdperk dat door sommigen niet slechts een overgang, maar zelfs 'een transitie' of 'transformatie' wordt genoemd, omdat de technologische veranderingen zo ingrijpend zijn. We staan bovendien in meerder opzichten op een keerpunt en zullen alle zeilen bij moeten zetten om de nu al bijna onomkeerbare processen op het gebied van klimaat, milieu en ecologie een halt toe te roepen. Daarnaast bevinden we ons in tijden van economische, morele en financiële crises, die we hoe dan ook tot nieuwe 'momenten' van betekenis moeten zien om te buigen. We leven kortom in behoorlijk kairotische tijden en zouden enige aandacht voor dat gezicht van de tijd wel eens goed kunnen gebruiken. Daarvoor zullen we dat andere tijdsconcept eerst opnieuw moeten leren kennen en, belangrijker nog, leren herkennen. Onze complexe en door de sociale media overbezette levens maken het niet eenvoudig om het onderscheid tussen Chronos en Kairos nog te kunnen waarnemen. We laten noodgedwongen onze levens bijna volledig door de kloktijd bepalen, en kennen te weinig momenten van rust, aandacht en alerte bezinning om die gevleugelde Kairos nog eens stevig bij zijn haarlok te grijpen. En toch is dat precies wat ons volgens mij te doen staat.
  Want nu de homo digitalis mobilis en de digitalisering van de wereld onomkeerbare feiten zijn, is het van belang ons denken zo aan te scherpen - zo scherp als het mes waar de weegschaal van Kairos op balanceert - dat we de impact van de digitale transformatie ook kunnen begrijpen en duiden en er vervolgens naar kunnen handelen. Een van de vragen die daarbij opdoemen, is precies de kairotische vraag naar 'de juiste maat'.  Hoe moeten wij ons tot de technologie verhouden, om te voorkomen dat deze met ons aan de haal gaat? Welke houding moeten we ten aanzien van de digitalisering innemen om ervoor te zorgen dat deze niet onze levens gaat beheersen?  (pagina 25-26)
Lezing


Interview op Cobra.be (27 februari 2014) (14:11)

 

Artikel: Boekenweekmotto - 'A novel a day keeps the doctor away' (maart 2014)
Artikel: Kairos - ... lusten en driften in bedwang te houden () zodat er tussen het verlangen en de bevrediging een intermezzo ontstaat waarin we kunnen oefenen, nadenken en tot bezinning komen. (maart 2014)

Terug naar Overzicht alle titels