Amin Maalouf 2

Een doolhof vol verdwaalden : het Westen en zijn uitdagers
Tzara 2024, 360 pagina's - € 29,99

Oorspronkelijke titel: Le Labyrinthe des égarés : l’Occident et ses adversaires (2023)

Wikipedia: Amin Maalouf (1949)

Korte beschrijving

Tekst op website
Een nieuw standaardwerk over geopolitiek en de toestand van de wereld. Er woedt opnieuw een oorlog in het hart van Europa, die de trauma’s uit het verleden doet herleven. Een krachtmeting tussen het Westen enerzijds en China en Rusland anderzijds lijkt steeds verder uit de hand te lopen. In dit boek keert Amin Maalouf terug naar de oorsprong van deze confrontatie en volgt hij het pad van vier historische hoofdrolspelers. Om te beginnen het Japan van de Meiji-periode. Daarna was er Sovjet-Rusland, en vandaag is China de belangrijkste uitdager. De Verenigde Staten zijn de vierde protagonist, die door verschillende oorlogen heen is uitgegroeid tot leider van het Westen. Een doolhof vol verdwaalden is een groots historisch fresco dat een ongezien licht werpt op wat er op het spel staat in de wereld en op de vreemde paradoxen van onze tijd.

Fragment uit

Lees ook: Schipbreuk der beschavingen (2020)

Terug naar Overzicht alle titels

Madhumita Murgia

In de schaduw van AI : leven in een algoritmische tijd
Atlas Contact 2024, 296 pagina's  - € 24,99

Oorspronkelijke titel: Code Dependent: Living in the shadow of AI (2024)

Wikipedia: Madhumita Murgia (1988)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Technologie die kinderen bestempelt als toekomstige criminelen. Een app die medische diagnoses stelt. Een chatbot die journalisten overbodig dreigt te maken. De stormachtige opkomst van kunstmatige intelligentie verandert de levens van gewone mensen ingrijpend nu al regelmatig.

Madhumita Murgia, AI-journalist bij de Financial Times, vertelt de verhalen van mensen wier levens diepgaand zijn beïnvloed door kunstmatige intelligentie. Ze laat zien hoe afhankelijk we zijn geworden van deze nieuwe technologie, die vaak schrikbarend onbestuurbaar en oncontroleerbaar is.

Buiten de veilige enclave van Silicon Valley leidt AI maar al te vaak tot uitbuiting, discriminatie en ongelijkheid, vooral bij kwetsbare groepen. Overtuigend en met urgentie laat Murgia zien hoe onze (morele) zeggenschap over het leven dat we willen leiden ons ontnomen wordt en wat er kan gebeuren als we er niet in slagen onze menselijkheid terug te winnen.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Naomi Klein 4

No logo : de strijd tegen de dwang van de wereldmerken
Athenaeum, Polak & Van Gennep 2024 (herdruk van de gewijzigde 3e druk uit 2017), 646 pagina's  - € 24,99
Reeks: Paradigma

Lenen als E-book via bibliotheek.nl 

Oorspronkelijke titel: No logo : taking aim at the brand bullies (1999)

Wikipedia: Naomi Klein (1970)

Korte beschrijving
In dit lijvige boek onderzoekt de Canadese journaliste-activiste Naomi Klein (1970) de wereldwijde, onstuitbare opkomst van merken (logo's), de invloed van merken in het onderwijs, de rol van bedrijven in arme landen en hoe multinationals uit commerciële overwegingen steeds verder doordringen in het dagelijks leven door onder meer merken te koppelen aan populaire idealen. Conclusie van Klein is dat er achter mooi opgepoetste merken vaak een ontluisterende werkelijkheid schuilgaat. Naast globalisering, massacultuur, vervlakking en uitbuiting signaleert Klein echter ook de opkomst van een grootschalige tegenbeweging: mensen die zich inzetten voor kleinschaligheid, kunst, cultuur en het milieu. De bestseller 'No logo' is inmiddels uitgegroeid tot de bijbel voor anti-globalisten en Naomi Klein wordt gezien als het intellectuele boegbeeld van de beweging die zich verzet tegen de dominantie van het neoliberalisme. Een spraakmakend boek waar al veel over geschreven en gedebatteerd is. Met zwart-witfoto's, grafieken en noten. Kleine druk.

Tekst op website uitgever
No Logo is in de afgelopen twee decennia uitgegroeid tot een internationaal fenomeen en een cultureel manifest voor de critici van het wereldwijde ongebreidelde kapitalisme. Ook na de financiële crisis van 2008 en het lang na-ijlende effect ervan is Kleins analyse van onze bedrijfs- en merkwereld nog steeds actueel, krachtig en exemplarisch.

No Logo is het eerste boek dat het nieuwe verzet in populair-historisch en duidelijk economisch perspectief plaatst. Klein stelt rebellie en zelfbeschikking tegenover de nieuwe merkenwereld. Ze levert met talloze feiten onderbouwde kritiek op neoliberalisme, mondialisering, massacultuur en uitbuiting. Daarnaast vertelt ze een hartstochtelijk verhaal over mensen die zich inzetten voor democratie, voor kleinschaligheid, cultuur en milieu, kortom, voor een samenleving waarin de mens centraal staat.

Fragment uit

Lees ook:   No time : verander nu, voor het klimaat alles verandert van Naomi Klein (uit 2014), Nee is niet genoeg : tegen Trumps shocktherapie, voor de wereld die we nodig hebben (uit 2017) en Brand! een vurig pleidooi voor een nieuwe groene politiek (uit 2019) en Dubbelganger : een reis naar de spiegelwereld (2023)

Terug naar Overzicht alle titels

Jonathan Haidt 3

Generatie angststoornis : wat sociale media met onze kinderen doet
Ten Have 2024, 415 pagina's - €24,99

Oorspronkelijke titel: The anxious generation : how the great rewiring of childhood is causing an epidemic of mental illness (2024)

Wikipedia: Jonathan Haidt (1963)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
De geestelijke schade van de smartphone en sociale media is gigantisch, zo blijkt uit deze internationale bestseller van sociaal psycholoog Jonathan Haidt.

In dit boek ontwaart de sociaal psycholoog Jonathan Haidt een pijnlijke paradox: terwijl we onze kinderen in de fysieke wereld meer en meer beschermen, laten we ze in de digitale wereld vogelvrij. Haidt laat zien dat deze ontwikkeling en de opkomst van de iPhone en sociale media hebben geleid tot een enorme stijging in het aantal mentale problemen onder tieners en jongeren. Denk hierbij vooral aan klachten als angststoornissen, depressies en zelfmutilatie.

De effecten op de sociale en neurologische ontwikkeling van kinderen zijn schrikbarend. Haidt legt uit waarom sociale media meisjes meer schaden dan jongens en waarom jongens zich terugtrekken uit de echte wereld naar de virtuele wereld, met rampzalige gevolgen voor henzelf, hun families en de samenleving.

In 'Generatie angststoornis', dat bij verschijning in Amerika en Engeland op nummer 1 binnenkwam in de bestsellerlijsten, roept Haidt krachtig op tot collectieve actie. Hij beschrijft concrete stappen die ouders, leraren, scholen, techbedrijven en overheden kunnen nemen om de epidemie van psychische aandoeningen te stoppen en onze kinderen gezond op te laten groeien.

Fragment uit hoofdstuk 5. De vier fundamentele schadeposten: sociale deprivatie, slaapgebrek, aandachtsfragmentatie en verslaving
Op een ochtend, tijdens een familie-uitje naar Vermont in 2016, speelde mijn zesjarige dochter een videogame op mijn iPad. Ze riep: 'Papa, wil je de iPad van me afpakken? Ik probeer er niet naar te kijken, maar het lukt niet.' Mijn dochter was in de greep van een bekrachtigingsschema met variabele ratio, aangebracht door gamedesigners, wat de meest krachtige manier is om controle te krijgen over het gedrag van ene dier, afgezien van het implanteren van elektroden in zijn hersenen.
  In 1911, tijdens een baanbrekend experiment uit de psychologie, stopte Edward Thorndike hongerige katten in 'puzzelkooien'. Het waren kleine kooien waaruit de kat kon ontsnappen en voedsel kon krijgen door bepaald gedrag, zoals het trekken vaan een ring verbonden met een ketting die de deur ontgrendelde. De katten in de kooi sprongen ongelukkig in het rond in hun pogingen om te ontsnappen. Maar wat denk je dat er gebeurde wanneer diezelfde kat in dezelfde kooi werd gestopt?  Liep hij meteen naar de ring? Nee. Thorndike ontdekte dat de katten opnieuw in het rond sprongen, hoewel ze de tweede keer gemiddeld iets sneller op de oplossing stuitten en daarna nog iets sneller, totdat ze in stata waren om vrijwel meteen te ontsnappen. Er was sprake van een leercurve. Maar er was niet een moment van inzicht waarop de kat het 'snapte' en de ontsnappingstijd abrupt korter werd.
  Thorndike beschreef het leergedrag van de katten als volgt: 'De ene impuls uit vele toevallige impulsen die leidt tot een plezierige ervaring, wordt versterkt en ingeprent.' Hij zei dat het leerproces bij dieren 'het inslijten van een pad in de hersenen is, en niet de beslissing van rationeel bewustzijn.' Houd die zin in gedachten wanneer je iemand repetitieve bewegingen ziet maken op een touchscreen, alsof hij in trance is: 'het inslijten van een pad in de hersenen'. 

Mijn doel in dit derde deel is om het bewijs dat de Great Rewiring schadelijke gevolgen heeft, nader te onderzoeken in een breed spectrum van uitkomsten. De snelle overstap van de klaptelefoon (en andere basistelefoons) naar de smartphone met supersnel internet en apps voor sociale media was het begin van een nieuwe, schermgerichte kindertijd met als gevolg dat er veel nieuwe neurale paden in de hersenen van Gen Z werden aangemaakt. In dit hoofdstuk beschrijf ik de vier fundamentele schadeposten van de nieuwe, schermgerichte kindertijd waarmee jongens en meisjes van alle leeftijden te maken krijgen: sociale deprivatie, slaapgebrek, aandachtsfragmentatie en verslaving. Vervolgens zal ik in hoofdstuk 6 de belangrijkste oorzaken uiteenzetten waarom sociale media vooral schadelijk zijn gebleken voor meisjes, waaronder chronische sociale vergelijking en relationele agressie. (pagina 135-136)

Lees ook: Het rechtvaardigheidsgevoel (uit 2021) en samen met Greg Lukianoff De betutteling van de Amerikaanse geest (uit 2022), of Op zoek naar de verstrooide tijd van Koen Haegens (uit 2023) of Momo en de tijdspaarders van Michael Ende (uit 1973/76) of De aandacht verloren : waarom we ons niet meer kunnen concentreren van Johann Hari (uit 2022)

Terug naar Overzicht alle titels

Veertien missies voor Europa

# -  Veertien missies voor Europa : nieuwe denkers over een vrije, gelijke en democratische toekomst
Redactie: Thijs van Aken, Suzanne van den Eynden & Afke Groen  - € 24,90
Boom 2024, 159 pagina's 

Korte beschrijving
Een engagerende essaybundel over de toekomst van Europa. In het boek beschrijven veertien denkers hun vernieuwende ideeën en voorstellen over de toekomst van Europa en de Europese Unie. Het boek volgt het voorbeeld van de bekende econoom Mariana Mazzucato, die stelt dat de EU missies zou moeten formuleren om tot innovatieve oplossingen voor grote uitdagingen te komen. Het boek biedt antwoorden op urgente vragen waar de Europese Unie vandaag de dag mee te maken heeft, zoals klimaatverandering, oorlog en groeiende ongelijkheid. Het boek doorbreekt de discussie over 'voor' of 'tegen' Europa en biedt inspiratie voor de toekomst van het continent. Geschreven in essayistische, intelligente en betogende stijl. Met enkele schema’s in zwart-wit. Met name geschikt voor een geoefend lezerspubliek. Met bijdragen van David Bokhorst, Yasmine Bouzoraa, Josette Daemen, Lynn Hillary, Justin Lindeboom, Ellen Mangnus en acht anderen. Redacteuren Thijs van Aken, Suzanne van den Eynden en Afke Groen zijn verbonden aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66.

Tekst op website uitgever
De gevolgen van klimaatverandering, de oorlog op het Europese continent en de groeiende ongelijkheid: de Europese Unie staat voor immense vraagstukken. Hoe willen we de toekomst van Europa vormgeven? Wat kan en moet Europees beleid betekenen voor Europeanen? De grote problemen van vandaag vragen immers om gezamenlijke antwoorden.

In Veertien missies voor Europa presenteren nieuwe denkers hun vernieuwende ideeën en voorstellen voor een vrije, gelijke en democratische toekomst. Ze volgen daarbij het voorbeeld van econoom Mariana Mazzucato. Zij stelt dat de Europese Unie missies zou moeten formuleren om tot innovatieve oplossingen voor grote uitdagingen te komen — net zoals bij de maanmissies in de jaren zestig. Veertien missies voor Europa geeft gehoor aan deze oproep van Mazzucato. Wat is bijvoorbeeld het belang van sociale investeringen voor gelijkheid tussen Europeanen? En hoe kan een Europese Defensie Unie bijdragen aan onze veiligheid?

Veertien missies voor Europa biedt frisse, hedendaagse antwoorden op de urgente vragen waar de Europese Unie mee te maken heeft, en doorbreekt de discussie over ‘voor’ of ‘tegen’ Europa. Daarmee biedt het onmisbare inspiratie voor de toekomst van Europa.

Auteurs
David Bokhorst, Yasmine Bouzoraa, Josette Daemen, Lynn Hillary, Justin Lindeboom, Ellen Mangnus, Marieke Meesters, Joris Melman, Yf Reykers, Daniel Scholten, Sven Schreurs, Nynke Schulp, Vincent Stuer, Tom Theuns, Laura de Vries & Birgit Wouters schreven de hoofdstukken. 

De redacteuren Thijs van Aken, Suzanne van den Eynden & Afke Groen zijn verbonden aan de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66.

Fragment uit 11. Een Europees humanitair visum : Baseer migratiebeleid op mensenrechten
Europees humanitair visumsysteem
Een Europees humanitair visumsysteem is geen nieuw idee, maar wel een idee dat meer aandacht nodig heeft. Vanwege een gebrek aan overeenstemming in het Europees Parlement mislukten pogingen om een humanitair visum toe te voegen aan de Europese Visumcode. Ook een voorgestelde verordening over een Europees humanitair visum heeft het daglicht nooit gezien. In 2020 heeft de Europese Commissie wel voorgesteld om hervestiging op Europees niveau te regelen. Hervestiging gaat over selectie door de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen van kwetsbare vluchtelingen, die vervolgens worden uitgenodigd door een Europese lidstaat en daar een asielvergunning krijgen. Het voorstel van de Commissie was onderdeel van het nieuwe migratie- en asielpact, waarin de Commissie verschillende voorstellen bundelen om migratie doeltreffend en humaan te regelen.
  Dat de voorstellen zich ook richten op het creëren van legale, veilige routes voor mensen om bescherming te krijgen in Europa klinkt wellicht hoopgevend, maar het valt op dat het pact voornamelijk maatregelen bevat om de aantallen migranten die naar Europa komen te verminderen. De Europese afspraken over de afschrikkende maatregelen aan de grenzen en de verwachte toenemende druk op de lidstaten aan de buitengrenzen krijgen veel aandacht. Ten minste een deel van die aandacht zou echter moeten gaan naar het creëren van veilige, legale routes voor bescherming in Europa. Een Europees humanitair visumsysteem is daar een voorbeeld van.
  Vanuit mensenrechtelijk perspectief biedt een Europees humanitair visumsysteem meerdere voordelen. Een daarvan is dat mensen vrij snel duidelijkheid krijgen over een mogelijk verblijfsrecht in Europa. Dat voorkomt natuurlijk niet volledig dat sommigen alsnog de gevaarlijke oversteek over de Middellandse Zee zullen maken, maar een humanitair visumsysteem biedt mensen die internationale bescherming zoeken wel een andere, veel veiligere mogelijkheid om een asielverzoek in te dienen.
  Ook kan een Europees humanitair visumsysteem de huidige versplintering tussen de verschillende nationale humanitaire visumsystemen tegengaan. Voorwaarde is wel dat het Europese systeem de nationale systemen vervangt.
  Een Europees humanitair visumsysteem zou niet vrijblijvend mogen zijn, maar een duurzaam onderdeel moeten zijn van het Gemeenschappelijk Europees Asielsysteem. Het al dan niet verlenen van humanitaire visa onder een Europees humanitair visumsysteem mag niet afhankelijk zijn van de goede wil van de lidstaten, maar zou - net zoals bij de 'gewone' Schengenvisa - een kwestie moeten zijn van de vraag of de betrokkene aan de vereiste criteria voldoet.
  Het Europees humanitair visumsysteem zou ook aan een aantal procedurele voorwaarden moeten voldoen. Zo moet de procedure duidelijk zijn vastgelegd, zodat het zowel voor de lidstaten als voor de derdelander duidelijk is waar deze de aanvraag kan indienen, wie de aanvraag behandelt en tot welke rechterlijke instantie een derdelander zich kan wenden bij een afgewezen aanvraag. Cruciaal is dat de rol van private actoren duidelijk is. Zo zouden ngo's in het land waar de aanvraag voor een humanitair visum wordt ingediend wel een voorstel kunnen doen voor de selectie, maar mag de aanvraagprocedure niet volledig afhankelijk zijn van een dergelijke private actor. De lidstaat moet dus vinger aan de pols houden. Daarom moet het in de procedure duidelijk zijn dat het de lidstaat is, niet de private actor, die het laatste woord heeft over het verlenen van een humanitair visum. (pagina 121-122)

Terug naar Overzicht alle titels

Andrew O'Hagan

Caledonian road
Prometheus 2024, 575 pagina's  - € 27,50

Oorspronkelijke titel: Caledonian road (2024)

Wikipedia: Andrew O'Hagan (1968)

Korte bespreking
Een vuistdikke (575 blz.) satirische roman over klasse, privilege en de val van een gevierde academicus. Campbell Flynn, kunsthistoricus en intellectuele celebrity, betreedt het rijk van de middelbare leeftijd. Gevoed door een behoefte aan bewondering en de fijnere dingen van het leven neemt hij mensen niet half zo serieus als zij zichzelf nemen. Zijn student Milo Manghasa komt uit een onbekende wereld en heeft ervaringen en ideeën die Flynn prikkelen. Milo heeft echter ook een plan. Gedurende een gevaarlijk jaar komt een web van misdaden, geheimen en schandalen aan het licht, en het is de vraag of Flynn zich zal kunnen beschermen tegen de ontmaskering die hij zo vreest. In levendige, gedetailleerde stijl en met gevoel voor ironie geschreven. Met name geschikt voor een literaire lezersgroep. Andrew O’Hagan (1968) is een Britse schrijver, geboren in Glasgow. Drie van zijn boeken werden genomineerd voor de Booker Prize. Zijn werk is vertaald in vijftien talen. 'Caledonian Road’ wordt beschouwd als zijn magnum opus en zal worden bewerkt tot tv-serie.

Tekst op website uitgever
Londen, mei 2021. Campbell Flynn is kunsthistoricus en een intellectuele celebrity. Gevoed door een behoefte aan bewondering en de geneugten van het leven neemt hij mensen niet half zo serieus als zij zichzelf nemen. Wat de eerste van zijn vele fouten zal blijken.

De tweede? Milo Mangasha, zijn briljante en provocerende student. Milo komt uit een andere wereld, hij heeft ervaringen en ideeën die zijn docent prikkelen. Maar hij heeft ook een plan.

In de loop van één jaar wordt een web van misdaden, geheimen en schandalen ontsluierd en het is nog maar de vraag of Campbell Flynn zich zal kunnen beschermen tegen de ontmaskering die hij zo vreest. Ook de wereld om Flynn heen bruist en kolkt. Een wereld waarin Russische mobsters, kunsthandelaren, drillrappers, mensensmokkelaars en gelukzoekende migranten rakelings langs Flynn schampen.

Acht jaar schreef Andrew O’Hagan aan Caledonian Road, zijn magnum opus over het Londen van nu: over Britse aristocraten en jongens van de straat, over Brexit en corona, over kunst en politiek, over zeven vinkjes en zeven hoofdzonden. Het is een roman van victoriaanse proporties en met haarscherp psychologisch inzicht: een monumentaal boek over onze tijd.

Andrew O’Hagan (1968) is een Britse schrijver, geboren in Glasgow. Drie van zijn boeken werden genomineerd voor de Booker Prize. Zijn werk is vertaald in vijftien talen. Caledonian Road zal worden bewerkt tot tv-serie onder regie van Johan Renck, die een Emmy Award won voor zijn serie Chernobyl.

‘Dit boek is een meesterwerk. Het is niet alleen O’Hagans grootste boek, maar ook de beste en grootste roman van een Britse schrijver sinds jaren. Ik heb het in één ruk uitgelezen. Flynn is een schitterend personage, ik leefde volkomen met hem mee. En de humor! Iedere pagina, zelfs iedere regel, is ongelooflijk geestig. Geweldig. Caledonian Road is buitengewoon.’ John Lanchester auteur van De schuld van het genot en Kapitaal

‘Ik vond deze roman geweldig: de ambitie, de omvang, de trefzekerheid, de zwier, de energie en het plezier in het schrijven. Het is Dickens, Wolfe, Thackeray, Hogarth en Amis ineen.’ Peter Morgan, maker van The Crown, Frost/Nixon en Rush

Fragment uit 5. De club
Onderweg naar Pall Mall moest Campbell aan De ambassadeurs van Holbein denken. De zon stond boven Westminster Palace toen hij de straat overstak op weg naar zijn herenclub. Tussen de spijlen bij de Duke of York-trappen zag hij de etherische, witte pluizenbollen van wat paardenbloemen tevoorschijn steken, waarvan de zaadjes als kleine parachuutjes wegzweefden. Hij hing zijn jas zoals altijd aan haak 98, links van een portret van T.S. Eliot. Hij ging naar de heren-wc op de begane grond en bewonderde een tekening van Osbert Lancaster die boven het urinoir hing. Na het plassen trok hij zijn stropdas recht en haalde zijn schoenen even door de poetsmachine. Weer in de hal stopte hij bij de leestafel om de voorpagina van The Times te bekijken. De kranten en tijdschriften waren nog maar net terug in de Club (de desserttrolley was nog buiten gebruik). Hij bladerde door de krant. Een kop luidde: 'Spanje worstelt met golf aan migrantenkinderen'.
  Aan de bar bestelde Campbell een negroni, terwijl Darwin vanaf een kopie van John Colliers origineel op hem neerkeek, de belangrijkste van de evolutionisten, die met zijn constante aanwezigheid de sfeer van de club en het nieuws van de dag kleurde. Er zou die avond een officieel diner zijn, gevolgd door een lezing van Sir Evelyn Chippault: 'Onze tijd in Jemen, of de herinneringen van een hoge bestuursambtenaar'. 'Niet echt mijn ding,' zei de norse barman.
  Een acteur met de stem van John Gielgud leidde zijn gast over de rode loper.
  'Afschuwelijke kerel.' zei de stem. 'Hij komt naar me toe en zegt: "Ik vergeet nooit je geweldige Dauphin in Saint Joan," waarop ik zei: "M'n beste, ik heb nooit in Saint Joan gestaan!"'  Zijn metgezel lachte en wees naar een streng portret van Walter Scott, vervolgens naar een van Matthew Arnold, beiden oud-leden, die boven de zwarte schoorsteenmantel hingen waarop een beduimeld exemplaar van Who's Who stond. De acteur leek te zoeken naar een zachtere toon voor commentaar. 'Arme Arnold,' zei hij. '"Het strand bij Dover".  De dichter die ons wegzette als een natie van winkeliers... "vulgaire trekjes", zei hij, in de Britten.'(pagina 52-53)

Lees ook: De butler van de wereld : hoe Groot-Brittannië handlanger werd van oligarchen, belastingontduikers en criminelen van Olivier Bullough (uit 2023) (dank: Michiel Krielaars, voor de tip).

Terug naar Overzicht alle titels

Antonio Scurati

Fascisme en populisme : Mussolini nu
Podium 2024, 91 pagina's - € 14,99

Oorspronkelijke titel: Fascismo e populismo (2023)

Wikipedia: Antonio Scurati (1969)

Korte beschrijving
Een essayistisch pamflet over fascisme, populisme en de nalatenschap van de Italiaanse dictator Benito Mussolini (1883-1945) in de Europese en Amerikaanse politiek. Het boek analyseert de populistische tactieken van Mussolini en hoe hij de mechanismen van politieke verleiding en politieke agitatie gebruikte. Besproken worden de geschiedenis van het fascisme en populisme en parallellen met het heden. De auteur benadrukt de noodzaak om de democratie te verdedigen en waarschuwt voor de gevaren van het niet herkennen van tekenen van fascisme en populisme. Met diepgang geschreven en relatief toegankelijk voor de complexiteit van het onderwerp. Geschikt voor een brede tot een geoefende lezersgroep. Antonio Scurati (Napels, 1969) is o.a. schrijver, publicist, academic en essayist. Hij schreef meerdere boeken, waaronder een aantal werken over Mussolini zoals 'M, de zoon van de eeuw', 'M, de man van de voorzienigheid' en 'M, de laatste dagen van Europa'. Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven en won verschillende literaire prijzen, zoals de Ambrogino d'oro en de Viareggio Prize.Een essayistisch pamflet over fascisme, populisme en de nalatenschap van de Italiaanse dictator Benito Mussolini (1883-1945) in de Europese en Amerikaanse politiek. Het boek analyseert de populistische tact.

Tekst op website uitgever
In het pamflet Fascisme en populisme laat Antonio Scurati op fascinerende wijze zien hoe de populistische lessen van Mussolini doorwerken in de Europese en Amerikaanse politiek. De populist Mussolini begreep als weinig anderen de mechanismen van politieke verleiding en politieke agitatie. Volgens Scurati moeten Europeanen het gevecht voor de democratie opnieuw voeren. Voor het te laat is.

In het pamflet Fascisme en populisme laat Antonio Scurati op fascinerende wijze zien hoe de populistische lessen van Mussolini doorwerken in de Europese en Amerikaanse politiek. De populist Mussolini begreep als weinig anderen de mechanismen van politieke verleiding en politieke agitatie. Volgens Scurati moeten Europeanen het gevecht voor de democratie opnieuw voeren. Voor het te laat is.

De Italiaanse auteur, beroemd door zijn visionaire Mussolini romans, beziet in dit soepel geschreven en urgente pamflet de geschiedenis van het fascisme en populisme. Ondersteund door jarenlang onderzoek naar de wortels van het Italiaanse fascisme trekt hij fascinerende lijnen naar onze tijd. De toekomst is aan ons, zegt hij, maar dat vereist wel onze geschiedenis te kennen. Bestuderen we die niet dan zullen we steeds minder in staat zijn de tekenen van fascisme en populisme te herkennen en er krachtig en adequaat op te reageren.

Antonio Scurati (Napels, 1968) is schrijver, hoogleraar literatuur en columnist. Van het veelgeprezen eerste deel van zijn serie over Benito Mussolini, M. De zoon van de eeuw, zijn in Italië inmiddels meer dan 500.000 exemplaren verkocht. De roman werd in 2019 bekroond met de Premio Strega, de voornaamste literaire prijs in Italië. De Nederlandse vertaling door Jan van der Haar werd genomineerd voor de Europese Literatuurprijs. Ook zijn eerdere werken werden veelvuldig vertaald en bekroond.

Fragment uit II. Populisme
Anti-parlementaire polemiek
Maar voor het zover komt, brengt het mussoliniaanse populisme in zijn opmars een verwoede antiparlementaire  polemiek met zich mee. De retorische aanval op de democratie verloopt vis de propaganda tegen het parlementarisme. Waarom? Omdat het parlement veelheid in verscheidenheid betekent: het is de plaats van de talloze verschillen, de contrasterende belangen, de vele standpunten, het ene tegen het andere, tegengesteld, los van elkaar, onherleidbaar. Het parlement is de schoot van de trage, langdurige kunst van de democratie, de tempel van haar kwetsbare schoonheid. Maar, als ik het volk ben en het volk ben ik, dan wordt het parlement tijdverspilling, dan is het een corrupte, pathologische, ontoereikende plek van dieven, klassenprivileges, het centrum van een nutteloze, chronische bende. Dan staat het het lot te wachten van zwakkelingen, sukkels.
  Niet toevallig staat de felle anti parlementaire polemiek, die het parlement afschildert als iets overbodig ingewikkelds, als een oord van corruptie en bedrog, een rem op het politieke besluitvormingsproces, aan de basis van alle populistische bewegingen, van gisteren en vandaag, van links en rechts.
  Het archetype van iedere latere populistische leider, Benito Mussolini, bestempelt al in 1919 de toen net ontstane beweging van de Fasci di combattimento als een 'tegenpartij': een formule die precies honderd jaar later in ons heden naklinkt; de stichter van het fascisme zegt van zichzelf 'ik bedrijf geen politiek, ik bedrijf antipolitiek', een slogan van een eeuw geleden die nog altijd rondwaart in het nieuwe millennium; die het parlement in Rome afschildert als een naargeestig somber gebouw met de 'mummies van Montecitorio', die hij openlijk 'in de uitverkoop' wil doen (nog zo'n uitdrukking uit onze recente politieke berichtgeving). Zelfs het beeld van de politiek liberale klasse als een in zijn privileges opgesloten, naar zichzelf verwijzende en voor de stem van het volk dove 'kaste',  die in recente tijden zoveel geluk heeft gehad en blijft hebben, dateert  van honderd jaar geleden. Het vaderschap ervan komt niet Mussolini toe, maar Gabriele D'Annunzio ('een kaste van Indiase maharadja's  in hun luxepaleizen'), uit wiens vindingrijkheid de toekomstige Duce ruimschoots putte om de fascistische verbeeldingswereld in te richten. (pagina 60-62

Terug naar Overzicht alle titels

Mirjam de Rijk 2

Gekaapt door het kapitaal : zorg, onderwijs, wonen en kinderopvang
Uitgeverij Pluim 2024, 196 pagina's  - € 21,99 
Reeks: Vitale ideeën voor de wereld van morgen

Wikipedia: Mirjam de RijkMirjam de Rijk (1962)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
In dit boek schetst Mirjam de Rijk de onthutsende snelheid waarmee het kapitaal grip krijgt op onze basisbehoeften: de zorg, de kinderopvang, de woningmarkt. Nederland is een rijk land, maar er piept en kraakt van alles en het raakt ons allemaal. Onze basisbehoeften zijn een verdienmodel geworden voor grote kapitaalkrachtige partijen. De Rijk ontleedt de oorzaken en stuit daarbij op onder meer ongelijkheid, de belastingwetgeving en zwalkend overheidsbeleid. Toch is het niet te laat: ze biedt concrete maatregelen die het tij kunnen keren. ‘In deze toegankelijke, prikkelende analyse stelt Mirjam de Rijk terecht dat het de hoogste tijd is voor nieuwe spelregels: hoe krijgen we de regie weer terug nu essentiële voorzieningen speelbal zijn geworden van de jacht op rendement?’ – Jeroen Smit ‘Jarenlang is ons wijsgemaakt dat wanneer de koek zou groeien, iedereen een groter stukje koek kreeg. De Rijk prikt deze economische mythe vakkundig door.’ – Agnes Jongerius ‘Een pijnlijke confrontatie. Het hart van onze samenleving – zorg, wonen, leren – is door private equity ernstig aangetast. Mirjam de Rijk biedt een uitweg.’ – Marcia Luyten

Fragment uit hoofstuk 9. Naar een echt publieke sector
Les 4
Verdienmodel leegprikken
Wat te doen als private equity en andere grote commerciële partijen al volop aanwezig zijn? Dan werkt het leegprikken van hun verdienmodellen vaak het best. Dat blijkt althans uit ene recent onderzoek over de kinderopvang, dat ook van belang kan zijn voor andere sectoren. Het onderzoeks- en adviesbureau Decisio onderzocht in 2023 op verzoek van de verantwoordelijk minister hoe voorkomen kan worden dat kinderopvanggeld terechtkomt in de zakken van private-equitybedrijven en andere grote commerciële partijen. Dit gebeurde in het kader van de discussie over gratis (oftewel geheel publiek bekostigde) kinderopvang, maar is ook relevant in de huidige situatie.
  Het is lastig commerciële partijen te verbieden als ze er eenmaal zijn, is een van de conclusies. Dan moeten hoge afkoopsommen betaald worden. Dat komt doordat het eigendomsrecht, het ondernemingsrecht en het vrije verkeer van kapitaal in Nederland heel goed beschermd zijn. Bovendien is het juridisch lastig onderscheid te maken tussen rendementsjagende opkopers en kleine ondernemers; en de laatste wil je misschien niet per se kwijt. In zo'n geval kunnen het best heel harde randvoorwaarden worden gesteld, aldus de onderzoekers. Bijvoorbeeld totale transparantie over de begroting én de bv-structuur, harde normen voor een maximum aan schuld, voldoen aan de Wet normering topvermogens, verbieden van hoge fees voor het management, en er mag alleen geleend worden van erkende financiële instellingen. Zo wordt het voor grote rendementszoekers in feite oninteressant, Wie zich niet houdt aan de voorwaarden krijgt geen toegang tot collectieve financiering, de regel de nu ook al geldt voor particuliere scholen. (pagina 142-143)

Lees ook: 51 mythes over wat goed zou zijn voor de economie (2015)

Lees vooral ook: De ongelijkheidsmachine : een verborgen Europese geschiedenis van Paul Goossens (uit 2023) of Muiterij : hoe onze wereld kantelt van Peter Mertens (ook uit 2023, en ook een Belg).

Terug naar Overzicht alle titels

Chaja Polak

Brief in de nacht : gedachten over Israël en Gaza
Cossee 2024, 92 pagina's  - € 14,99

Wikipedia: Chaja Polak (1941)

Korte beschrijving
Een diepgravend essay over strijd en het conflict tussen Israël en Palestina. Chaja Polak biedt een genuanceerde blik op het complexe conflict tussen Israël en Gaza. Het boek benadrukt de noodzaak van empathie en begrip bij het lezen van de talloze verhalen van beide kanten. Polak erkent de pijn en radeloosheid van alle betrokken partijen en pleit voor oplossingen die verder gaan dan geweld. Aangrijpend, gelaagd en verhalend geschreven. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep. Chaja Polak (Den Haag, 1941) is een bekende Nederlandse schrijver. Ze schreef vele boeken. Haar werk wordt in meerdere landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
In tijden van politieke aardbevingen en oorlog waarin we naar oriëntatie zoeken, blijft er bitter weinig ruimte over voor nuance. Het complexe conflict, en de overweldigende hoeveelheid historische feiten, maken het bijkans onmogelijk een eenduidige morele houding te bepalen. Al snel worden redenaties zwart of wit, ook om de ja-maar-valkuil te omzeilen. Goed te begrijpen, vindt Chaja Polak, maar voor het slepende conflict tussen Israël en Gaza moet er naar andere oplossingen worden gezocht dan die van geweld. We hebben de talloze verhalen van vriend en vijand. Verhalen die gelezen zouden moeten worden met empathie en begrip. Verdriet bevindt zich immers aan beide kanten van de grens. Slachtoffers en daders bevinden zich eveneens aan beide kanten van de grens. Chaja Polak herkent pijn en radeloosheid van alle partijen en zoekt de nuance. Ook en vooral wanneer ze ziet dat haar familie in Israël daartoe nauwelijks meer in staat is. Dit essay is een humanistische, noodzakelijke toevoeging aan een verhard debat.

Chaja Polak (1941) is schrijver en beeldend kunstenaar. Als kind van een slachtoffer en een overlevende van Auschwitz is haar leven in hoge mate bepaald door wat haar ouders is aangedaan. Ze doorliep de Rietveld Academie en debuteerde in de literatuur in 1989. Ze schreef romans, verhalen en poëzie. Een aantal van haar boeken was genomineerd door de Libris Literatuurprijs en werd vertaald in het Engels, Deens en Italiaans. Op bol.com vind je alle boeken van Chaja Polak, waaronder het nieuwste boek van Chaja Polak.

Fragment uit V
Auteur Benjamin Moser gaat nog een stap verder. Hij verwoordt in Trouw op 16 december 2023 mijn diepste gevoel. Zijn uitspraak staat in de serie 'De tien geboden' van Arjan Visser, onder het kopje Gij zult niet doodslaan, en luidt: 'Joden, júíst Joden, zouden empathie moeten voelen met het Palestijnse volk.'
  Vervolgens veroordeelt Moser Israëls politiek zo genadeloos dat het mij pijn doet met zijn uitspraken te lezen. Omdat ze waar zijn. Daar heb je het weer, denk ik, die ongewenst maar blijkbaar onontkoombare verknoping van Joods zijn in de galoet - de Joodse diaspora - en Joods-zijn in Israël. Een verknoping die me verantwoordelijk doet voelen voor wat daar gebeurt, een onredelijke, onterechte gedachte, ik weet het. Maar weten helpt niet om me uit die verknoping te bevrijden.
  De onontkoombare verknoping een Jood te zijn buiten Israël zorgt er ook voor dat wandaden - ja, wandaden - van Israëlische, Joodse kolonisten op de Westbank, van Israëlische, Joodse bewakers van Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen - waarover regelmatig wordt bericht in Ha'aretz - dat die bij mij een gevoel van ontzetting veroorzaken, van bijna niet kunnen lezen wat er geschreven staat.
  Moser's kritiek doet pijn, ook omdat niet alleen Israël schuldig is. Hamas koos bewust níét voor het opbouwen en tot bloei laten komen van Gaza, koos bewust níét voor het welzijn van z'n burgers, en onderdrukt hen. Hamas koos voor een fanatiek religieus-politieke strijd om Israël van de kaart te vegen.
  Een religieuze strijd. Zou je inmiddels niet kunnen stellen dat de regering Netanyahu met z'n ministers die een Groot Bijbels Israël voorstaan en honderdduizenden kolonisten de hand boven het hoofd houden zodat die hun verwerpelijke en gevaarlijke gang kunnen gaan, eveneens een religieuze oorlog voert?

De Israëlische historicus Moshe Zimmerman zegt hierover, ik parafraseer: Het verhaal van een Groot Israël met zijn nederzettingen is het verhaal van een samenleving die gegijzeld wordt dor Bijbelse romantiek waardoor de hele gemeenschap in de afgrond wordt gestort. (pagina 25-27)

Terug naar Overzicht alle titels

Tim 'S Jongers 2

Armoede uitgelegd aan mensen met geld
De Correspondent 2024, 192 pagina's  - € 22,--

Lenen als E-book via bibliotheek.nl

Wikipedia: Tim 'S Jongers (1981)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
In een land geregeerd door welvarende, hogeropgeleide mensen wordt op een beperkte en soms zelfs schadelijke manier naar armoede gekeken.

Tim ’S Jongers groeide op in armoede, ging uiteindelijk studeren, deed onderzoek naar armoede en doet nu beleidsvoorstellen om het tegen te gaan. Hoe de meeste mensen denken over armoede, ontdekte hij, klopt van geen kant.

In deze spoedcursus bedoeld voor mensen met geld laat Tim ’S Jongers zien: armoede bestrijden kan pas als zij anders leren kijken.

Fragment uit 8. De potentie van ervaringskennis
Wat als we de vragen omdraaien?
Nu armoede is herontdekt als maatschappelijk thema, valt er bijna niet meer te ontsnappen aan de aandacht van politici, beleidsmakers en onderzoekers. Hoe meer aandacht, hoe beter zou je kunnen denken. De grote vraag is wat voor aandacht het betreft. Bewoners van achterstandswijken worden tegenwoordig overspoeld door ambtenaren die een wijksafari gaan houden, armoedetayloristen die het gezonde en gelukkige leven komen belijden of onderzoekers die hongerig zijn naar data.
  Ik vraag me af: hoe zou het omgekeerd werken?
  Stel dat ik met mensen uit een achterstandswijk een wijksafari houd in een rijke wijk. Dat we vervolgens mensen gaan bevragen om te snappen hoe het kan dat in een welvarend land als Nederland dat zij zo rijk zijn geworden terwijl anderen zo arm zijn. En dat we vervolgens aanbevelingen gaan oden om hen anders te laten leven.
  Hoeveel aanbevelingen zullen opgevolgd worden, denk je? Inderdaad: nul. Het zou daarom geen verrassing mogen zijn dat bewoners van achterstandswijken zich regelmatig klein gehouden voelen door onderzoekers en beleidsmakers.
  Marieke Breed en Fenna van Marle deden onderzoek naar de effecten van studies in achterstandswijken. Breed en Van Marle stellen dat er bij bewoners sprake is van participatiemoeheid en wantrouwen richting onderzoekers en professionals en dat er een gevoel heerst dat men alleen maar komt 'halen'.  Een van de jonge bewoners zei: 'Het is dat Den Haag geen dierentuin heeft zeker, dus nemen ze ons maar.'
  Bewoners voelen volgens Breed en Van Marle perfect aan wat de bedoelingen zijn. In al dat onderzoek schuilt de boodschap dat bewoners niet aan de normen van het goede leven voldoen. In de zin van: 'Ik ben nooit arm geweest, maar zou ik arm zijn, dan zou ik het tien keer beter doen dan jij.' Veel succes.
  En daarbij: zit je in de shit, dan komen mensen je niet helpen, maar onderzoeken. Met overheidsgeld uiteraard, in de vorm van subsidies. Van oprechte interesse gesproken. (pagina 153-154)

Lees ook: Beledigende broccoli 2.0 : over de kloof tussen hoopvollen en hooplozen (2022/2023)

Artikel: Starry night aan het eind van de Shifttalks 2023 (november 2023)

Terug naar Overzicht alle titels 

Anton Jäger

Hyperpolitiek : extreme politisering zonder politieke gevolgen
Athenaeum, Polak & Van Gennep 2024, 143 pagina's -  € 16,--

Wikipedia: Anton Jäger (1994)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Iedereen die wel eens aan verhitte discussies deelneemt, kan bevestigen dat de politiek terug is in het dagelijks leven en dat debatten over corona, ‘wokeness’ en identiteit al lang buiten de oevers van X (Twitter) zijn getreden. Na een tijdperk van postpolitiek, waarin technocratisch bestuur plaatsvond terwijl burgers hooguit vanaf de bank commentaar konden leverden, staat inmiddels bijna álles onder politieke hoogspanning.

Anton Jäger muntte hiervoor de term ‘hyperpolitiek’. Hij merkt op dat golven van opwinding zich zelden vertalen in collectieve daden: politisering resulteert niet in politieke actie. Volgens Jäger is dit het gevolg van digitale eenzaamheid, waardoor mensen niet langer via de klassieke instituties zoals partijen en vakbonden betrokken zijn bij het politieke proces.

Fragment uit 3. Het antipolitieke decennium
2010 was een goed jaar voor Michel Houellebecq. Zijn roman De kaart en het gebied stond maandenlang boven aan de bestsellerlijst en werd vervolgens bekroond met de meest prestigieuze van alle Franse literaire prijzen. 'In 2010 won ik de Prix Goncourt, Frankrijk deed het niet zo goed op het wereldkampioenschap voetbal en Apple bracht zijn iPad op de markt,' zei de auteur, terugkijkend op een nogal onbewogen agenda.
  Houellebecq verdween echter weer snel naar de achtergrond, en niet lang erna stond het boek van een nogal onwaarschijnlijke concurrent centraal: in oktober 2010 publiceerde de drieënnegentigjarige verzetsveteraan en voormalig VN-diplomaat Stéphane Hessel een klein pamflet getiteld Indignez-vous! (Neem het niet!). Daarvan werden er binnen een paar weken een miljoen exemplaren verkocht en ook in veel andere landen werd het een bestseller. Daarin sloeg Hessel een uiterst onhoullebecqiaanse toon aan: hij riep de burgers van het Westen op om in opstand te komen tegen hun politieke elites en de dramatische toename van sociale ongelijkheid in het westen een halt toe te roepen. 'De ergste van alle houdingen is onverschilligheid,' schreef Hessel, het 'ik kan er niets aan doen, en red mezelf wel': 'Als jullie je zo gedragen, verliezen jullie een van de meest wezenlijke eigenschappen waardoor de mensheid zich kenmerkt. Een van de onmisbare eigenschappen: het vermogen om in opstand te komen en het engagement dat daaruit voortvloeit.'
  Waarnemers waren verbijsterd: 'Op het moment dat het sinistere orakel Michel Houellebecq naar de top van de literaire hitlijsten stormt met zijn zenuwzwakke, genusealiseerde Frankrijk,' merkte een journalist op, 'staat een verbazingwekkend boekje van slechts 30 pagina's, een soort Asterix in het land van de Goncourt, al weken op nummer één in de non-fictiebestsellerlijst.'
  Hessel had zijn boek gelanceerd in een politiek landschap dat met horten en stoten aan het veranderen was. In februari 2009 had verslaggever Rick Santelli live vanaf een beursvloer opgeroepen tot een zogenaamde 'Chicago Tea Party', uit verontwaardiging over de reddingsplannen van de regering-Obama. Vervolgens had de de Tea Party-beweging Republikeinse parlementsleden ertoe aangezet om, tegen Obama's plannen in, een verlaging van het begrotingstekort af te dwingen, waardoor de Verenigde Staten in de zomer van 2011 aan de rand van de financiële afgrond kwamen te staan. (pagina 73-74)

Terug naar Overzicht alle titels 

Tim Fransen 2

In onze tijd : leven in het Calamiteitperk
Alfabet 2024, 368 pagina's -  € 24,99

Wikipedia: Tim Fransen (1988)

Korte beschrijving
Een kritische filosofische verhandeling over de moderne samenleving. Tim Fransen onderzoekt de huidige tijd van crises en calamiteiten. Hij betoogt dat het vooruitgangsdenken ons heeft misleid en vraagt zich af hoe we de aangetaste maatschappelijke fundamenten kunnen herstellen. Hij gaat in op welke inzet er van burgers nodig is om een duurzame samenleving te scheppen en weer een slagvaardige democratie te vormen. Hij neemt de lezer op sleeptouw langs ideeën van grote filosofen en verrassende denkers en komt met concrete ideeën voor verandering. Soepel en met diepgang geschreven. Voor een brede tot een geoefende lezersgroep. Tim Fransen (Amsterdam, 1988) is cabaretier, schrijver en filosoof. Zijn debuutvoorstelling 'Het failliet van de moderne tijd' werd bekroond met de cabaretprijs Neerlands Hoop. Voor zowel zijn tweede voorstelling, 'Het kromme hout der mensheid', als zijn derde, 'De mens en ik', kreeg hij een Poelifinario. Van zijn hand verschenen eerder 'Brieven aan Koos' (2018)* en 'Het leven als tragikomedie' (2019)**, het essay voor de Maand van de Filosofie.

Tekst op website uitgever
Filosoof en cabaretier Tim Fransen onderzoekt ons huidige tijdsgewricht.
Onze wereld is wankel geworden. We leven in een tijd van crises en calamiteiten: het Calamiteitperk. In dit boek onderzoekt filosoof en cabaretier Tim Fransen ons huidige tijdsgewricht. Hij laat zien hoe het vooruitgangsdenken ons heeft misleid en vraagt zich af: hoe herstellen we de maatschappelijke fundamenten die daardoor zijn aangetast? Welke inzet is er van ons burgers nodig om een duurzame samenleving te scheppen en weer een slagvaardige democratie te worden? En welke rol spelen moraal en rechtvaardigheid daarbij? Fransen neemt de lezer op sleeptouw langs grote filosofen en verrassende denkers en komt met concrete ideeën om het tij te keren. Met 'In onze tijd' biedt hij handvatten voor een weerbare samenleving waarin weer volop hoop gloort.

Fragment uit Intermezzo : De brokstukken van het vooruitgangsgeloof
De uitdaging
Hiermee komen we aan bij het volgende deel. Nu we een poging hebben gedaan om onze tijd in het juiste (historische) perspectief te plaatsen, zal de lens van het Calamiteitperk ons moeten helpen bij het bepalen van het juiste handelingsperspectief. Met andere woorden: wat staat ons te doen? Die vraag staat centraal in het tweede deel van dit boek.
  Wat betreft dat handelingsperspectief stuitten we in het vorige deel op een fundamenteel probleem. Dit tijdperk kenmerkt zich namelijk door een reëel gevoel van controleverlies. Er zijn krachten ontketend die we niet weten te beheersen. De combinatie van technologische superkrachten, grootschalige natuurbeheersing en hyperconnectiviteit hebben de wereld als geheel in een wankele toestand gebracht. Het ligt dus voor de hand dat de echte oplossingen zich dan ook zullen moeten afspelen op wereldschaal: op het niveau van mondiale instituties en internationale samenwerking. Het probleem is, zo bleek ook, dat we op dat mondiale niveau momenteel te weinig mogelijkheden hebben om de boel collectief bij te sturen. Sterker nog: op dat niveau is niet wezenlijk sprake van een collectief, maar eerder van een systeem van rivaliserende landen, machtsblokken en multinationals. Dit gebrek aan mondiale aansturing is een fundamenteel probleem van het Calamiteitperk, en vormt de realiteit vanwaaruit we moeten vertrekken. Maar hé, kom op! Zoals elke zichzelf respecterende personal coach je kan vertellen: er bestaan geen problemen, alleen uitdagingen.
  In het volgende deel zullen we in eerste instantie inzoomen tot het niveau van de nationale democratie en, in het verlengde daarvan, tot Europa als geheel. Daar heb ik een aantal redenen voor. Ten eerste omdat ik denk dat er op dat niveau momenteel wél een geloofwaardig en collectief handelingsperspectief bestaat. Ten tweede is dat het niveau waarop er voor ons iets te beschermen valt en iets om voor te strijden. En tot slot is dat een goed startpunt omdat - in elk geval voor ons Europeanen - veel uitdagingen van onze tijd samenhangen met het 'westerse' politieke model: de liberale democratie. Dit model kent een aantal zwaktes en kwetsbaarheden die in het Calamiteitperk des te voelbaarder worden. Die zullen we onder ogen moeten zien, juist als we onze democratieën willen beschermen. 
  Waar het eerste deel draaide om drie pijlers, gaat het in het tweede deel over drie maatschappelijke fundamenten: de juiste vrijheden, het juiste burgerschap en de juiste politieke instituties. 
  Vrijheid is een groot goed en een essentieel onderdeel van de liberale democratie. Maar zoals we zullen zien zal vrijheid in het Calamiteitperk een nieuwe rol en andere betekenis moeten krijgen. Die nieuwe invulling van vrijheid opent de weg naar een discussie over wat democratisch burgerschap inhoudt, of zou moeten inhouden. Dit is het tweede fundament. Tot slot zullen we ons buigen over de juiste politieke instituties: hoe kunnen we de politieke gemeenschap het beste afbakenen? Wat is de rol van de natiestaat in een geglobaliseerde wereld met grensoverstijgende problemen? Hoe stellen we de economie meer in dienst van de samenleving? En welke internationale instituties helpen ons het controleverlies van het Calamiteitperk in te dammen? Kortom: het soort vragen dat ook op de doorsnee vrijmibo voorbijkomt. (Denk ik. Ik word nooit uitgenodigd.)
  Hier gaan we. (pagina 154-156)

Lees ook: Het leven als tragikomedie : over humor, kwetsbaarheid en solidariteit (Maand van De Filosofie 2019).

Terug naar Overzicht alle titels 

Leon Heuts

Leve de chaos
Lemniscaat 2024, 157 pagina's -  € 12,99

Korte bio van Leon Heuts (1969)

Korte beschrijving
Persoonlijke en cultuurfilosofische reflecties over chaos, generationele trauma’s en een getroebleerde moeder-zoonrelatie. De auteur vertelt openhartig over de impact van het trauma van zijn moeder op zijn eigen leven. Vanwege de ervaringen die zijn moeder opdeed als jong meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog, was zij niet in staat er voor hem te zijn. Zijn leven stond in het teken van chaos, melancholie en uitstelgedrag. Hij ontdekte echter dat chaos nieuwe kansen biedt in tijden van collectieve traumatische ervaringen, zoals oorlog, pandemie en klimaatcrisis. Filosofisch en gelaagd geschreven, met persoonlijke fragmenten. Met enkele zwart-witillustraties. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Leon Heuts (1969) is een Nederlandse schrijver en hoofd Studium Generale van de TU Delft. Hij was onder meer hoofdredacteur van Filosofie Magazine en van NEMO Kennislink.

Tekst op website uitgever
Leve de chaos is een openhartig essay van Leon Heuts over het trauma van zijn moeder en de gevolgen daarvan voor zijn eigen leven, tot op de dag van vandaag. Zijn moeder maakte aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, als jong Duits meisje in een schuilkelder, het bombardement op Maagdenburg mee. Totale chaos. Zij heeft nooit een echte moeder voor hem kunnen zijn. Hij verliet haar op zijn negende en koos voor zijn vader. Toen hij haar tien jaar later voor het eerst weer ontmoette, was hij een punker met zwartgeverfd getoupeerd haar. Zij dronk trillend een kopje thee. Hij wilde ‘moeder’ zeggen, misschien zelfs ‘mama’, maar zijn stem stokte.

Leon ging studeren en werd hoofdredacteur van Filosofie Magazine, waar in die tijd een anarchistische sfeer hing die paste bij zijn persoonlijk leven. Hij besefte dat het trauma van zijn moeder deels ook zijn eigen trauma was: zijn leven stond in het teken van chaos, melancholie, uitstelgedrag en veel te veel rode wijn. Maar hij ontdekte ook dat juist de chaos nieuwe kansen biedt in een tijd van collectieve traumatische ervaringen, zoals oorlog, pandemie en klimaatcrisis. Overal ter wereld staan mensen op die hun eigen lijf en leden inzetten om iets goeds te betekenen voor de wereld – denk aan Greta Thunberg, Black Lives Matter, de activisten op de A12. Ecco homo – zie de kwetsbare mens, moedig vechtend en liefhebbend, zelfs op de rand van de vulkaan.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels 

Cyrille Offermans 3

Een koord boven de afgrond
De Arbeiderspers 2024, 616 pagina's - € 32,50

Wikipedia: Cyrille Offermans (1945)

Korte beschrijving
Een verzameling diepgaande notities en essays over literatuur, cultuur en politiek. Dit boek van Cyrille Offermans is een combinatie van intellectuele essays en intimistische dagboeken, waarin hij zichzelf opnieuw uitvindt. Het boek legt een verband tussen de lees- en klimaatcrisis, beide fundamenteel en bedreigend. De oorlog in Oekraïne vormt een rode draad. Offermans stelt dat welvarende West-Europeanen hun leven en ingesleten consumentengedrag zullen moeten veranderen. Hij benadrukt de onbegrensde bewegingsmogelijkheden in de domeinen van de geest, en spreekt zich uit tegen het ordinaire aanbod van de markt. Persoonlijk, maar ook formeel en talig geschreven. Met veel verschillende soorten foto’s en illustraties in zwart-wit. Geschikt voor een geoefende lezersgroep. Cyrille Offermans (Geleen, 1945) is een bekende Nederlandse schrijver, criticus en essayist. Hij schreef vele boeken. Zijn werk won meerdere literaire prijzen, zoals de Busken Huetprijs, de J. Greshoff-prijs en de Pierre Bayle-prijs.

Tekst op website uitgever
‘Is het vergezocht de lees- en de klimaatcrisis in één adem te noemen? Mij lijkt van niet. Beide zijn even fundamenteel als bedreigend. Wij, welvarende, verwende, in de spullen omkomende West-Europeanen zullen ons leven moeten veranderen; maar zonder een vergaande deconditionering van ons ingesleten consumentengedrag zal dat niet lukken. Een lezer heeft daarmee minder moeite. Zo iemand is bekend met de onbegrensde, principieel voor iedereen toegankelijke bewegingsmogelijkheden in de domeinen van de geest. Ze maken hem in hoge mate immuun voor het ordinaire aanbod van de markt.’ Cyrille Offermans vindt zichzelf opnieuw uit in zijn journalen, die het midden houden tussen intellectuele essays en intimistische dagboeken.

Fragment uit Juni
De filosoof van het maatgevoel
Er zijn maar weinig foto's van hem in omloop, documentaires over of met hem al helemaal niet. Ook herinner ik me geen enkel optreden in een talkshow of een tv-interview naar aanleiding van een nieuwe boek, hoe indrukwekkend zijn bibliografie inmiddels ook is. Als geen ander illustreert zijn publieke status de even dodelijke als treurigstemmende mediawet van de omgekeerde evenredigheid: hoe hoger iemands intellectuele of creatieve niveau, hoe geringer de aandrang bij televisiebazen hem voor de camera's te halen.

Ik heb het over Ton Lemaire (1941), sinds een halve eeuw de belangrijkste Nederlandse antropologische filosoof, zeker als het aankomt op waarschuwingen voor de mondiale ecologische catastrofes die zich, allang niet meer sluipenderwijs, voor onze ogen voltrekken. 

Geboren in Rotterdam, maar opgegroeid in Noord-Limburg zwierf hij omstreeks zijn veertiende al verrukt en met open zinnen in het Leudal, zich ook toen al bewust van de bedreiging van al het natuurschoon. Hij studeerde in Nijmegen en Parijs, werd docent cultuurfilosofie in Nijmegen en was actief in diverse milieu- eb natuurbeschermingsorganisaties. In de jaren zeventig en tachtig oogstte hij algemene lof met persoonlijke en originele boeken als Filosofie van het landschap, De indiaan in ons bewustzijn en Binnenwegen.

Dat veranderde omstreeks 1990, toen hij, gefrustreerd door zijn academische werk en door de opzichtige politieke desinteresse in wat toen nog tamelijk onschuldig de 'milieucrisis' heette, de universiteit vaarwel zei en zich als ecoboer en schrijver vestigde in ene dorp in de Dordogne, waarna hij het volstrekt onterechte imago kreeg van een geflipte geitenwollensok, met wie graag de draak werd gestoken. Zelf zag hij zich, voor zijn doen nogal pathetische, als een 'ecologische vluchteling'.

In Frankrijk vond hij de rust, de stilte, de ruimte en de nog min of meer onaangetaste natuur die hij in Nederland steeds meer begon te missen. Door de schaalvergroting van de landbouw, de verstedelijking, de explosieve groei van industrieterreinen en de even explosieve uitbreiding van infrastructurele voorzieningen was het aanzien van Nederland in korte tijd dramatische veranderd. 'Wat is de natuur nog in dit land? Een stukje bos ter grootte van een krant', verzuchtte de dichter, en Lemaire was het met hem eens. Nederland werd een opslagplaats, een distributiecentrum, een doorvoorhaven, een plek zonder eigenschappen, een 'non-lieu', in de woorden van zijn Parijse collega-antropoloog Marc Augé. Natuurliefhebbers hadden hier niets meer te zoeken. (pagina 482-483)

Lees ook: Een iets beschuttere plek misschien (uit 2018) en Midden in het onbewoonbare (uit 2020)

Terug naar Overzicht alle titels

Umberto Eco

Hoe herken je een fascist
Prometheus 2024, 76 pagina's - € 12,50

Oorspronkelijke titel: How to spot a fascist (2020)

Verschijnt juni 2024

Wikipedia: Umberto Eco (1932-2016)

Korte beschrijving
Een bundeling van essays over fascisme en de bedreiging voor de Europese vrede. Hoe boek bevat een verzameling van drie essays waarin de kritische stem van Umberto Eco weerklinkt. Hij waarschuwt voor sluipend fascisme (‘Het eeuwige fascisme) en zelfopgelegde censuur ('Censuur en stilte'), die een groeiende bedreiging vormen voor de Europese vrede. Eco roept op tot nieuwe Europese afspraken (‘Een nieuw verdrag van Nijmegen’). Hij stelt dat het ‘oerfascisme’ nog steeds rondwaart en dat het onze plicht is dit te ontmaskeren en alert te zijn op al zijn nieuwe verschijningsvormen. Intelligent en met diepgang geschreven. Geschikt voor een geoefende lezersgroep.  Umberto Eco (1932-2016) was een schrijver. Hij schreef onder andere 'De naam van de roos', 'De slinger van Foucault', 'Het eiland van de vorige dag', 'De begraafplaats van Praag' en 'Het nulnummer'. Zijn werk wordt in meer dan vijftig landen uitgegeven.  De essays zijn oorspronkelijk uitgegeven in 1995 ('Het eeuwige facisme'), 2009 ('Censuur en stilte') en 2012 ('Een nieuw verdrag van Nijmegen').

Tekst op website uitgever
HOW TO SPOT A FASCIST is a selection of three thought-provoking essays on freedom and fascism, censorship and tolerance - including Eco's iconic essay 'Ur-Fascism', which lists the fourteen essential characteristics of fascism, and draws on his own personal experiences growing up in the shadow of Mussolini.

Umberto Eco remains one of the greatest writers and cultural commentators of the last century. In these pertinent pieces, he warns against prejudice and abuses of power and proves a wise and insightful guide for our times.

If we strive to learn from our collective history and come together in challenging times, we can hope for a peaceful and tolerant future.

Fragment uit

Lees vooral ook: Het nationaal-socialisme als rancuneleer : met een voorwoord van Bas Heijne van Menno ter Braak (uit 1937/2019), of  

Verloren land : de zeven stappen van democratie naar dictatuur van Ece Temelkuran (uit 2019) of 

Nee is niet genoeg : tegen Trumps shocktherapie, voor de wereld die we nodig hebben van Naomi Klein (uit 2017) of 

Fascisme : oorsprong en ideologie van Robin te Slaa (uit 2022) Theorie van de kraal : kapitaal - ras - fascisme van Willem Schinkel & Rogier van Reekum (uit 2019) of 

Over tirannie : twintig lessen uit de twintigste eeuw van Timothy Snyder (uit 2017) of 

De moed om te kiezen : een filosofie van de vrijheid van Fernando Savater (uit 2005) én 

De angst voor vrijheid : de vlucht in autoritarisme, destructivisme, conformisme (uit 1941/1999) van Erich Fromm.

Terug naar Overzicht alle titels

Saskia Pieterse & Janneke Stegeman

Uitverkoren : hoe Nederland aan zijn zelfbeeld komt
Athenaeum, Polak & Van Gennep 2024, 280 pagina's  - € 24,99

Verschijnt september 2024

Korte bio van Saskia Pieterse (19?) & Janneke Stegeman (1980)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Vrij, tolerant, verlicht en gematigd. Al sinds de zeventiende eeuw zien Nederlanders zichzelf bij voorkeur als ondernemend en nuchter. Vrije burgers die zichzelf en een ander niet snel op een voetstuk plaatsen. In Uitverkoren leggen Janneke Stegeman en Saskia Pieterse dit chronisch positieve zelfbeeld op de snijtafel. Waar komt het beeld vandaan en vooral: hoe valt het te rijmen met vier eeuwen koloniale overheersing?

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Adrienne Rich

Uit vrouwen geboren : moederschap als ervaring en instituut
Nijgh & Van Ditmar 2024, 336 pagina's - € 24,99

Oorspronkelijke titel: Of Woman Born : Motherhood as Experience and Institution (1976)

Verschijnt augustus 2024

Wikipedia: Adrienne Rich (1929-2012)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
Sinds de verschijning in 1976 heeft dit boek keer op keer voor nieuwe generaties vrouwen een revolutie betekend in hun denken over moederschap en vrijheid. Rich combineert an­tropologie, feministische theorie, literatuur en psychologie met een nietsontziend zelfonderzoek.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Wilma de Rek

Rust, reinheid en regelmaat : wijsheid van vroeger voor het leven van nu
Nijgh & Van Ditmar 2024, 352 pagina's  - € 25,99

Verschijnt september 2024

Korte bio van Wilma de Rek (1963)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
De een spreekt van de drie R’en, de ander van de drie R’s en de volgorde waarin de woorden worden gezet wil ook nog weleens variëren; maar feit is dat het credo ‘rust, reinheid en regelmaat’, in 1907 gelanceerd door wijkverpleegkundige Sien van Hulst uit Harlingen, niet kapot is te krijgen. Van de woorden alleen al gaat iets weldadigs uit, de heerlijke belofte van overzicht en controle, van orde en kalmte, van een gelukt leven. Maar waar hebben we het over als we het over reinheid, rust en regelmaat heb­ben? En wie was de vrouw die de slogan bedacht en wat kunnen we er in onze huidige, hectische tijden mee?

Fragment uit

Lees vooral ook: Gouden jaren : hoe ons dagelijks leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd (2014) en Het goede leven : hoe Nederland in een halve eeuw steeds welvarender werd (2018) van Annegreet van Bergen.

Terug naar Overzicht alle titels

Dick Bijl

Pillendraaiers : hoe de farmaceutische industrie zo machtig werd
Querido 2024, 224 pagina's  - € 22,50

Verschijnt september 2024

Biografie van Dick Bijl (1956)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
In Pillendraaiers beschrijft Dick Bijl de opkomst en triomftocht van de farmaceutische industrie. In de negentiende eeuw leidde de samenwerking tussen de opkomende chemische industrie en de verfindustrie in Duitsland en Zwitserland tot de eerste bedrijven die op industriële schaal medicijnen gingen produceren. Sommige zijn uitgegroeid tot invloedrijke multinationals. Die ontwikkeling kende vele hoogte- en dieptepunten: er kwamen levensreddende middelen als penicilline en insuline, maar ook, in het bereik van de psychofarmaca en niet alleen daarin, twijfelachtige en zelfs dodelijke medicijnen. Medicijnen behoren inmiddels tot de belangrijkste doodsoorzaken, terwijl we ze graag als levensreddend zouden zien.

Een paar bedrijven zijn bijna monopolist op het gebied van medicijnen en hebben op alle fronten (zoals het wetenschappelijk onderzoek en de registratie) de touwtjes stevig in handen. Dat is vaak funest. Zo had het softenonschandaal uit de jaren zestig ertoe moeten leiden dat er veel beter zou worden getest op effectiviteit en bijwerkingen van medicijnen. Bij de griepprik zijn ook tal van vraagtekens te zetten, net als bij de manier waarop het coronavaccin werd geïntroduceerd. In Pillendraaiers laat Dick Bijl overtuigend zien dat de macht van de farmaceutische industrie enorm is – en waarom het belangrijk is haar kritisch te volgen.

Fragment uit

Lees ook: De zaak Organon : geneesmiddelen in de greep van bedrijvenpoker van Jack Burgers & Johan Heilbron (uit 2018) of  Het pijnstillerimperium : de geheime familiegeschiedenis achter de opiatencrisis van Patrick Radden Keefe (uit 2021).

Terug naar Overzicht alle titels

Laya Liverpool

Hoe racisme ons ziek maakt : onze gezondheid en medische ongelijkheid
Atlas Contact 2024, 368 pagina's - € 24,99

Oorspronkelijke titel: (2024)

Verschijnt september 2024

Website Laya Liverpool (19?)

Korte beschrijving

Tekst op website
Liverpool toont dat institutioneel racisme ook diep in onze gezondheidszorg zit.

Wist je dat: » De babysterfte in Nederland het hoogst is in wijken waar traditioneel veel mensen van kleur wonen, zoals de Bijlmer? » Mensen met een Zwarte of Aziatische afkomst in Engeland veel langer wachten op een kankerdiagnose dan witte mensen? En dat is nog maar het topje van de ijsberg. In Hoe racisme ons ziek maakt legt viroloog en wetenschapsjournalist Layal Liverpool de etnische blinde vlek van de medische wereld bloot. In de gezondheidszorg is de menselijke proefpersoon standaard wit (en vaak man), waardoor raciale vooroordelen en hiaten onvermijdelijk ontstaan. Aan de hand van wereldwijd wetenschappelijk onderzoek toont ze de schokkende (en vaak fatale) gevolgen van deze raciale ongelijkheid. Zo laat ze zien hoe raciale stereotypes mensen van kleur kwetsbaarder maken voor ziekten en zorgen voor minder kans op de juiste behandeling of genezing. Gelukkig is er hoop – en Liverpool geeft concrete handvatten die een gezondere wereld voor iedereen mogelijk maken.

Fragment uit

Terug naar Overzicht alle titels

Marijn Kruk

Opstand : de populistische revolte en de strijd om de ziel van het Westen
Prometheus 2024, 277 pagina's  - € 20,99

Wikipedia: Marijn Kruk (1971)

Korte beschrijving

Tekst op website uitgever
In zowel Europa als de Verenigde Staten kleuren zogeheten nationaalpopulistische bewegingen alweer enige tijd het politieke landschap. Gebruikmakend van de ontstane onrust over immigratie en verlies van identiteit, kwamen op tal van plaatsen populistische leiders aan de macht. De grote verkiezingswinst van Geert Wilders eind 2023 en de uitslag van de Europese verkiezingen laten zien dat dit moment allerminst voorbij is.

Tegelijk maskeert het populisme de bredere ambitie die achter deze beweging schuilgaat. Er is sprake van een contrarevolutie, gericht op de omverwerping van een links-liberale en ‘globalistische’ elite, die de westerse eigenheid zou ondermijnen.

Klassieke conservatieven, rechtse christenen, duistere etnonationalisten en allerhande complotdenkers trekken hierin zij aan zij op. Daarbij doet de Hongaarse hoofdstad Boedapest dienst als intellectuele broedplaats en als model. Viktor Orbán gaat voorop in de strijd voor het ‘eigene’ te midden van een moderniteit die dit uitholt. Maakt deze opstand kans van slagen, en zo ja, tegen welke prijs?

Opstand is een journalistieke verkenning van het illiberale moment en neemt de lezer mee op een reis door het Europa anno nu.

Marijn Kruk (1971) studeerde geschiedenis in Utrecht en politieke filosofie in Parijs. Hij was werkzaam als Frankrijkcorrespondent en deed verslag van de Arabische Lente in Noord-Afrika. Aansluitend was hij correspondent in Istanbul en maakte hij tal van reportagereizen door Europa. Hij schrijft voor onder andere De Groene Amsterdammer en NRC

Fragment uit (de) Epiloog - Fritz-kola in het Scruton-café
Zeker is dat de westerse samenleving sinds 1968 ingrijpend is veranderd. Traditionele opvattingen over de natie, de religie, het gezin en de vaderlijke autoriteit hebben sterk aan gezag ingeboet. Tegelijk is sprake van een vergaande individualisering en hebben allerlei minderheden met succes rechten geclaimd.
  Een veelzeggend voorbeeld daarvan is de openstelling van het huwelijk voor partners van hetzelfde geslacht - op 1 april 2001 begonnen in Nederland en sindsdien bezig aan een gestage opmars in zowel westerse als niet-westerse landen.
  Ook hier gingen veranderingen in de samenleving vooraf aan de juridische formalisering. Tegelijk zorgde de wettelijke openstelling binnen enkele jaren tot een nog bredere maatschappelijke acceptatie.
  Als er een 'natuurlijke' gang van zaken is, of er een 'organische' manier van politiek bedrijven bestaat, is het deze.

In Turkije zagen we Recep Tayyip Erdogan keer op keer zijn tanden stukbeet op de maatschappelijke werkelijkheid. Zelfs met de volle inzet van de gecentraliseerde Turkse staat slaagde hij er niet in een 'vrome generatie' te kweken en de samenleving te re-islamiseren. Wat hij ook deed, Turkije werd seculierer, en individualistischer.
  In het Hongarije van Viktor Orbán zal het uiteindelijke niet anders gaan. Ondanks het beroep op christelijke waarden blijven de kerken leeg, en is de acceptatie van lgbtq nog nooit zo hoog geweest met 60 procent van de bevolking die gelooft dat gaystellen net zulke goede ouders kunnen zijn als heterostellen. Hoogopgeleide jongeren trekken weg zodra ze er de kans toe zien.
  Zo bezien lijkt het op glamoureuze conferenties beleden 'nationaal-conservatisme' in Boedapest toch vooral een schaamlap voor autoritisme en corruptie.

Kun je het tij werkelijk keren? Ik laat mijn blik nog eens over de door de weduwe Scruton geschonken attributen gaan en vervolgens over het gelikte interieur. Als je er in een Scruton-café in Boedapest al niet in slaagde het globalistische monster buiten de deur te houden, waar dan wel?

Alles wijst erop dat de missie van de illiberale contrarevolutie gedoemd is. Zelfs Orbáns democratie blijkt bij nadere inspectie niet meer dan een kreet tegen de keer, Wie realistisch is accepteert de moderniteit en probeert - Alexis de Tocquiville indachtig - de stroom ervan in zo goed mogelijke banen te leiden.
  Waar heb ik dan naar gekeken, in Hongarije en in al die andere landen waar radicaal-rechtse partijen aan een opmars bezig zijn? Niet naar een opleving van het fascisme - dat wil er bij mij niet in.
  Wat is zag was nauwelijks regeneratief, dynamisch of toekomstgericht te noemen - eerder bangig en gericht op het verleden, op het behoud van wat er was geweest was of zou zijn geweest. Het was gedrenkt in nostalgie en draaide rond de overtuiging dat er iets was afgenomen.
  Het was niet l'Uomo nuovo die ik zag, de nieuwe mens van het fascisme, maar Ezio Mauro's l'uomo bianco: verongelijkt, geborneerd, bang om te verdwijnen.
  Als het waar is dat de conservatieven de losers van de geschiedenis zijn, zoals nota bene Thierry Baudet eens heeft opgemerkt, zou wat we zien dan niet de backlash kunnen zijn van een ongekende progressieve sprong voorwaarts die we als westerse samenleving bezig zijn te maken?
  Denk aan het homohuwelijk, maar ook aan #MeToo, en aan de aandacht die er sinds enkele jaren is voor minder zichtbare vormen van racisme en discriminatie. De manier waarop conservatieven zich in het debat over transseksualiteit - uiteindelijk toch een betrekkelijk marginaal verschijnsel - hebben vastgebeten getuigt eerder van onzekerheid dan van kracht. (pagina 255-257)

Terug naar Overzicht alle titels