Boom 2023, 395 pagina's - € 38,50
Website Thijs Homan (1957) & korte bio van Rob Wetzels (195?)
Korte beschrijving
Een boek over klimaatverandering en grootschalige gedragsverandering. Het boek richt zich op 'stuurders' zoals leidinggevenden, beleidsmakers en burgers, en benadrukt de noodzaak van grootschalige gedragsverandering om de schadelijke gevolgen van klimaatverandering te beperken. Het biedt een nieuw perspectief op deze verandering, met inzicht in de complexiteit van de klimaatproblematiek, de rol van dagelijkse routines en machtsdynamieken, en de uitdagingen van het omgaan met polariserende emoties. Het boek stelt dat gedragsverandering niet iets is dat je inplant, maar iets dat je al interacterend met elkaar doet. Helder en informatief geschreven. Geschikt voor de meer geoefende lezer. Met zwart-witillustraties. Thijs Homan (Eindhoven, 1957) is een Nederlandse academisch docent en bedrijfskundige. Hij schreef meerdere boeken.
Tekst op website uitgever
De aarde piept en kraakt aan alle kanten. Steeds duidelijker wordt dat wij ons als mensheid op een pad bevinden dat nadelig is voor ons eigen voortbestaan. Grootschalige verandering van ons éigen gedrag is nodig om de schadelijke gevolgen van klimaatverandering te beperken. Wat nu!? richt zich op ‘stuurders’: leidinggevenden, managers, bestuurders, politici, beleidsmakers, duurzaamheidsprojectleiders, transitiemanagers en -adviseurs, klimaatactivisten. En vooral ook op jou als burger. De noodzaak voor gedragsverandering is je inmiddels wel duidelijk, maar wat nu? Je zit gevangen in dagelijkse routines, prioriteiten en machtsdynamieken. De klimaatproblematiek is bovendien omvangrijk en complex. Waar te beginnen? Heeft wat we nu doen voldoende effect? Hoe komen we voorbij het stadium van doelen en plannen? Wat nu!? biedt een nieuw perspectief op grootschalige gedragsverandering. Het daarbij horende vocabulaire maakt het mogelijk om datgene wat je als ‘stuurder’ doet beter te begrijpen. Wat zijn we nu eigenlijk écht aan het doen? Wat gebeurt er als collega’s over de klimaatproblematiek praten? Welke machtsdynamieken spelen er? Hoe verhoud je je tot polariserende emoties? De alternatieve zichtlijnen openen nieuwe actiemogelijkheden voor gedragsverandering. Gedragsverandering is daarbij niet iets is dat je inplant, maar iets is dat je al interacterend met elkaar doet.
Fragment uit (de) Inleiding
'Leven te midden van tal van crises' - zo zou je het huidige tijdsgewricht kunnen samenvatten. Naast de coronacrisis worden we geconfronteerd met tal van andere crises, zoals de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis, wooncrisis, toeslagencrisis, vluchtelingencrisis, zorgcrisis en de jeugdzorgcrisis. Internationaal gezien is er sprake van verschuivende geopolitieke verhoudingen, oorlogen, een toenemende inflatie, een overspannen arbeidsmarkt, stijgende energieprijzen, steeds schever wordende welvaartsverdelingen, afnemend vertrouwen in de politiek en de democratie, een een toenemend populisme en discriminatie. Het hoofd bieden aan al deze uitdagingen en opgaven vraagt - hoe je het ook wendt of keert - om ingrijpende grootschalige gedragsveranderingen. Wat nu? gaat over dergelijke grootschalige gedragsveranderingen. We focussen ons hierbij op de grootschalige gedragsveranderingen die nodig zijn om de klimaatproblematiek het hoofd te bieden. het gaat ons hierbij niet om de inhoud van die gedragsveranderingen (wat er moet veranderen), maar om de manier waarop grootschalige gedragsveranderingen tot stand komen (hoe het verandert).
Wat de klimaatproblematiek betreft gaat het, ondanks dat we dat niet willen, feitelijk alleen maar sléchter. De aarde warmst steeds verder op, de biodiversiteit neemt sterk af en de bodem, de rivieren en de oceanen vervuilen steeds verder. En dat óndanks steeds ambitieuzere en ingrijpendere akkoorden, plannen, maatregelen en talloze goedbedoelde (internationale, nationale, regionale en lokale) acties om hier iets aan te doen. Deze ontwikkeling roept de vraag op: 'Wat zijn we met elkaar toch allemaal aan het doen, dat maakt dat we óndanks al onze inspanningen in feite steeds verder achteruitkachelen?'
Dit is de vraag die centraal staat bij het 'Wat nu!?' (met een uitroepteken) van de titel. Niet meteen met oplossingen op de proppen komen, maar doorgronden wat er 'nu!' allemaal gaande is bij datgene wat we concreet aan het doen zijn.
Wat nu!?
De kern van onze analyse van het 'Wat nu!?' is, dat er sprake is van een eenzijdigheid in de wijze waarop er geprobeerd wordt grootschalige gedragsverandering op gang te krijgen. Centraal staat hierin het steeds-weer-herhaalde sturingsparadigma, waarbij er een splitsing wordt gemaakt tussen enerzijds diegenen die klimaatambities, - doelen, - akkoorden en -plannen opstellen en anderzijds diegenen die hu gedrag (moeten) veranderen als resultante van het implementeren van die akkoorden en plannen. Samenhangend hiermee is er sprake van een genormaliseerd stelsel met uitgangspunten en inzichten over wat grootschalige gedragsverandering is en hoe deze het beste tot stand gebracht kan worden. Het zijn precies deze uitgangspunten en inzichten die maken dat we datgene wat er 'nu!' gaand eis steeds opnieuw vanuit eenzelfde perspectief beoordelen en er steeds op vergelijkbare manieren op reageren. leidend tot meer-van-hetzelfde qua maatregelen, interventies en acties. Hoe logisch, voor-de-hand-liggend en genormaliseerd dit hele complex van uitganspunten en activiteiten ook op ons overkomt, het betreft een relatief eenzijdig perspectief, dat andere perspectieven, werkelijkheidsdimensies, partijen, belangen en inzichten buitensluit. (pagina 11-12)
