Uitgeverij Pluim 2024, 196 pagina's - € 21,99
Reeks: Vitale ideeën voor de wereld van morgen
Wikipedia: Mirjam de RijkMirjam de Rijk (1962)
Korte beschrijving
Een kritische analyse van de toenemende invloed van het kapitaal op basisbehoeften zoals zorg, kinderopvang en wonen in Nederland. Nederland is een rijk land, maar er piept en kraakt van alles, stelt Mirjam de Rijk. Basisbehoeften zijn in de laatste decennia een verdienmodel geworden voor grote kapitaalkrachtige partijen. De Rijk ontleedt de oorzaken en stuit daarbij op onder meer ongelijkheid, belastingwetgeving en inconsistent overheidsbeleid. Daarnaast biedt ze concrete maatregelen om het tij te keren. Helder en bevlogen geschreven. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Mirjam de Rijk (Amsterdam, 1962) is journalist en columnist voor De Groene Amsterdammer. Ze schreef ook voor de Volkskrant, Trouw en tal van andere media. Eerder publiceerde ze het boek '51 mythes over wat goed zou zijn voor de economie'.
Tekst op website uitgever
In dit boek schetst Mirjam de Rijk de onthutsende snelheid waarmee het kapitaal grip krijgt op onze basisbehoeften: de zorg, de kinderopvang, de woningmarkt. Nederland is een rijk land, maar er piept en kraakt van alles en het raakt ons allemaal. Onze basisbehoeften zijn een verdienmodel geworden voor grote kapitaalkrachtige partijen. De Rijk ontleedt de oorzaken en stuit daarbij op onder meer ongelijkheid, de belastingwetgeving en zwalkend overheidsbeleid. Toch is het niet te laat: ze biedt concrete maatregelen die het tij kunnen keren. ‘In deze toegankelijke, prikkelende analyse stelt Mirjam de Rijk terecht dat het de hoogste tijd is voor nieuwe spelregels: hoe krijgen we de regie weer terug nu essentiële voorzieningen speelbal zijn geworden van de jacht op rendement?’ – Jeroen Smit ‘Jarenlang is ons wijsgemaakt dat wanneer de koek zou groeien, iedereen een groter stukje koek kreeg. De Rijk prikt deze economische mythe vakkundig door.’ – Agnes Jongerius ‘Een pijnlijke confrontatie. Het hart van onze samenleving – zorg, wonen, leren – is door private equity ernstig aangetast. Mirjam de Rijk biedt een uitweg.’ – Marcia Luyten
Fragment uit hoofstuk 9. Naar een echt publieke sector
Les 4
Verdienmodel leegprikken
Wat te doen als private equity en andere grote commerciële partijen al volop aanwezig zijn? Dan werkt het leegprikken van hun verdienmodellen vaak het best. Dat blijkt althans uit ene recent onderzoek over de kinderopvang, dat ook van belang kan zijn voor andere sectoren. Het onderzoeks- en adviesbureau Decisio onderzocht in 2023 op verzoek van de verantwoordelijk minister hoe voorkomen kan worden dat kinderopvanggeld terechtkomt in de zakken van private-equitybedrijven en andere grote commerciële partijen. Dit gebeurde in het kader van de discussie over gratis (oftewel geheel publiek bekostigde) kinderopvang, maar is ook relevant in de huidige situatie.
Het is lastig commerciële partijen te verbieden als ze er eenmaal zijn, is een van de conclusies. Dan moeten hoge afkoopsommen betaald worden. Dat komt doordat het eigendomsrecht, het ondernemingsrecht en het vrije verkeer van kapitaal in Nederland heel goed beschermd zijn. Bovendien is het juridisch lastig onderscheid te maken tussen rendementsjagende opkopers en kleine ondernemers; en de laatste wil je misschien niet per se kwijt. In zo'n geval kunnen het best heel harde randvoorwaarden worden gesteld, aldus de onderzoekers. Bijvoorbeeld totale transparantie over de begroting én de bv-structuur, harde normen voor een maximum aan schuld, voldoen aan de Wet normering topvermogens, verbieden van hoge fees voor het management, en er mag alleen geleend worden van erkende financiële instellingen. Zo wordt het voor grote rendementszoekers in feite oninteressant, Wie zich niet houdt aan de voorwaarden krijgt geen toegang tot collectieve financiering, de regel de nu ook al geldt voor particuliere scholen. (pagina 142-143)
Lees ook: 51 mythes over wat goed zou zijn voor de economie (2015)
Lees vooral ook: De ongelijkheidsmachine : een verborgen Europese geschiedenis van Paul Goossens (uit 2023) of Muiterij : hoe onze wereld kantelt van Peter Mertens (ook uit 2023, en ook een Belg).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen