Onder ons : achter de schermen bij de genootschappen van de Nederlandse elite
Follow the Money 2025, 222 pagina's - € 23,50
Korte beschrijving
Tekst op website uitgever
Wat hebben prins Bernhard, de ceo van Heineken en de minister van Financiën met elkaar gemeen? Ze ontmoeten elkaar in informele genootschappen met namen als De Pijp en De Tafelronde. Daar komt de economische, politieke en culturele elite van Nederland bijeen om te netwerken en om ‘onder gelijken’ te zijn. Alleen op uitnodiging mogen leden aanschuiven bij de etentjes. ‘Onschuldig,’ zeggen ze zelf, maar hoever reikt de invloed van deze maandelijkse onderonsjes? Onder ons vertelt het verhaal van een verborgen wereld waarin politieke agenda’s, industriële belangen en persoonlijke vriendschappen door elkaar lopen. Bas van Beek en Birte Schohaus bezochten privé-archieven, dineerden in kastelen en ploegden duizenden pagina’s niet eerder geopenbaard archiefmateriaal door. Ze spraken met tientallen leden die voor het eerst openheid gaven over hun ‘eetclubjes’. Hun jarenlange zoektocht voerde hen langs de opkomst van de arbeidersbeweging, de wederopbouw van Rotterdam en de oprichting van een nieuwe krant. Elke ontdekking voegt een puzzelstukje toe aan het fascinerende verhaal over vijf prominente Nederlandse genootschappen, maar roept ook steeds weer de vraag op: in hoeverre trekken deze ‘herenclubs’ nog aan de touwtjes in het Nederland van de eenentwintigste eeuw?
Fragment uit 8. Een hond voor de prins
De warme banden met het koningshuis
Vertrouwelijkheid en vriendschappen staan op nummer één bij de genootschappen. Daarom kijken de leden niet op van onderonsjes met ministers en premiers. Het zijn gelijken. Mensen, voornamelijk mannen, die in dezelfde kringen verkeren. Wie lid is, is voor de rest vooral dat, medelid en pas op de tweede plaats komt de functie. Die vertrouwelijkheid maakte zelfs voor de poorten van koninklijke paleizen geen halt. Bij De Haagsche Schouw waren bijvoorbeeld een aantal thesauriers lid, de hoge ambtenaren die de officiële koninklijke begroting beheren en indienen bij de minister-president, oftewel de penningmeesters van het koningshuis.
Maar dat is klein bier vergeleken met een andere, veel sterkere link. Er is één lid van het koningshuis dat warme banden onderheid met zowel Club Rotterdam, De Pijp, De Haagsche Schouw als de Schoorsteen, en dat was prins Bernard. gezien zijn rol bij de Bilderberggroep is dat niet verrassend. Hij stond bekend als een spin in het web van informele, internationale maar ook nationale contacten. Zowel in de politiek, de diplomatie, als het bedrijfsleven. Hij kende zo'n beetje alle bedrijfsbazen, en dat ging verder dan de gebruikelijke koninklijke bedrijfsbezoeken en plichtplegingen. Net zo waardevol als de Bilderbergconferentie waren voor zijn internationale netwerk, was een deel van de genootschappen voor zijn Nederlandse relaties: bijeenkomsten waar ongedwongen gepraat, gerookt en gedronken kon worden, zonder dat de buitenwereld er iets van meekreeg.
Hij was een graag geziene gast. Bij De Schoorsteen heeft hij ten minste vier keer als gastspreker een voordracht gehouden over actuele onderwerpen zoals de productieproblemen binnen de NAVO, waar hij als hoge militair nauwe contacten mee onderhield, maar vaker nog vertelde hij over reizen die hij had gemaakt, bijvoorbeeld naar Rusland of door Zuid-Amerika.
Bij andere genootschappen was hij meer dan alleen maar gastspreker. Club Rotterdam vermeldde in 1949 in uitnodigingen voor het lidmaatschap graag dat 'Z.K.H. Prins Bernard kort na den oorlog het ere-lidmaatschap van onze Club [heeft] aanvaard', Hij was zelfs benoemd tot erevoorzitter en schoof in de jaren vijftig zowel bij een galadiner als sommige van de maandelijkse lunches aan. In 1967 was zijn bezoek zelfs extra koninklijk - hij had zijn schoonzoon, prins Claus meegenomen. 'De prins en zijn schoonzoon werden onderhouden door oud-Robeco-voorzitter Wim Rauwenhoff, Nedlloyd-topman Lucien Ruys en Ludo Pieters van de Scheepvaartvereniging Zuid. Zij spreken hun gehoor toe over "heden, verleden en toekomst van de Club Rotterdam".' (pagina 138-139)

Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen