Pelckmans 2025, 269 pagina's - € 24,50
Wikipedia: Khalid Benhaddou (1988)
Korte beschrijving
Tekst op website
Waarom blaast Donald Trump elk meningsverschil op tot een strijd op leven en dood? Waarom wordt een klimaatactie op straat meteen een front in een cultuurstrijd? En waarom wordt het stilzwijgen van het politieke midden zo vaak pijnlijk zichtbaar in grote wereldtragedies, zoals in Gaza? Polarisatie. We vrezen het, veroordelen het, maar begrijpen het zelden.
In dit boek laat Khalid Benhaddou zien dat polarisatie twee gezichten heeft. Ze kan een gevaarlijke spiraal worden die samenlevingen verscheurt, groepen ontmenselijkt en democratieën ondermijnt. Maar ze kan ook een motor van vooruitgang zijn. Van de Franse Revolutie tot de suffragettes, van religieuze breuklijnen tot hedendaagse debatten rond klimaat en migratie, telkens weer duwden botsingen samenlevingen vooruit, zij het met pijn en conflict.
Dit boek biedt geen simpele antwoorden, maar een nieuw denkkader voor wie voorbij de oppervlakkige verontwaardiging wil kijken. Benhaddou presenteert bovendien een eigen polarisatiemodel, dat richting geeft aan hoe we met spanningen kunnen omgaan.
Khalid Benhaddou (1988) is een Vlaamse moslimtheoloog, auteur, columnist en opiniemaker. Hij geldt als een eigentijdse en inspirerende denker. Premier De Wever – met wie hij het boek Botsen de beschavingen? (2021) schreef – noemt hem een van de zeldzame public intellectuals in Vlaanderen.
Fragment uit hoofdstuk 7. Een handelingskader tegen polarisatie
Richt je op de stille meerderheid, niet op de luide uitersten
In elk gepolariseerd debat trekken de uitersten de aandacht. Ze domineren talkshows en tv/programma´s, headlines, hashtags en commentaren. Ze verwoorden hun standpunt met zoveel kracht, urgentie en provocatie, dat het lijkt alsof zij de menigte vertegenwoordigen. Maar wie beter kijkt, ziet iets anders± de overgrote meerderheid staat ertussenin. Niet per se gematigd in opvattingen, maar wel in toon. In mijn model noem ik hen de stille meerderheid, en precies daar ligt de sleutel.
Deze stille meerderheid bestaat uit mensen die zich zelden uitspreken in het publieke debat. Niet omdat ze geen mening hebben, maar omdat ze zich niet herkennen in het schreeuwerig karakter ervan. Ze zijn moe van het wij/zij/denken, van het dwingende activisme aan beide zijden en van het gevoel dat je moet kiezen tussen twee radicale kampen of anders niet meetelt. Onder hen bevinden zich de twijfelaars, de zoekenden of de mensen die worstelen met nuance in een wereld die om duidelijkheid en zwart/wit/denken schreeuwt.
het zijn burgers die in hun eigen omgeving vaak bruggen proberen te slaan, zonder zichzelf op de borst te kloppen. De schooldirectrice die ongemerkt de voedingsbehoefte van een leerling respecteert zonder een een scène van te maken. De buurvrouw die in alle rust tussen twee twisten bemiddelt over een geschil rond een buurtfeest. De voetbalcoach die een jongen met een moeilijke thuissituatie opvangt en hem na de training naar huis rijdt, zonder dat iemand het weet. De HR/medewerker die bij sollicitaties discretie hanteert om elke kandidaat een eerlijke kans te geven, ook al weet ze dat de eindbeslissing elders valt. Ze doen het niet voor applaus, maar omdat het juist voelt. Hun stem is zelden luid, maar hun aanwezigheid is reëel, noodzakelijk, en vaak beslissend.
Wie enkel met de polen in gesprek gaat, legitimeert de hardste stemmen. Wie zich richt tot deze stille meerderheid opent ruimte voor herademing en herstel. Niet omdat zij de waarheid in pacht hebben, maar omdat ze ruimte laten voor twijfel, voor menselijkheid en voor de vraag achter de uitspraak. In die ademruimte kunnen de échte gesprekken ontstaan.
In mijn model werk ik met verschillende actortypes+ naast de stille meerderheid zijn er de bruggenbouwers, de hypergeëngageerde burgers en de cynici. Mar het is de stille meerderheid die het vaakst over het hoofd wordt gezien, terwijl zij net de groep vormen die de richting van het maatschappelijke kompas mee kan bepalen. Het zijn geen meelopers, maar ook geen activisten. Ze bevinden zich in het spanningsveld tussen betrokkenheid en terughoudendheid. En precies daar ligt het grootste potentieel.
Het probleem is dat onze publieke sfeer structureel ongevoelig is geworden voor dit soort stemmen. Media weten dat ophef verkoopt. Politieke partijen weten dat verontwaardiging mobiliseert. Sociale media weten dat extreme standpunten meer verkeer en clickbaits genereren. En dus verschuift de aandacht telkens opnieuw naar de randen van het debat. Het gevolg is een democratische vervorming, want niet de meerderheid krijgt het woord, maar de meest verontwaardigden. Wie zoekt naar dialoog, nuance of twijfel wordt als laf, dubbelzinnig of elitair weggezet.
Toch tonen de cijfers iets anders. (pagina 238/240)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen