Atlas Contact 2025, 240 pagina's - € 22,99
Korte bio van Hendrik Noten (1991)
Korte beschrijving
Een kritische uiteenzetting over de impact van propagandisten die ophef als wapen inzetten en de gevolgen daarvan op de economie. Hendrik Noten onderzoekt waarom het moeilijk is om economische ongelijkheid te veranderen. Hij volgt daarbij de invloed van Amerikaanse propagandisten, mediagenieke economen en Haagse politici en ontdekt dat strategisch inzetten op beeldvorming positieve verandering tegenhoudt. Ophef creëeren verbergt echte, collectieve problemen en zorgt ervoor dat macht en rijkdom geconcentreerd blijven bij een kleine groep. Dit heeft gevolgen voor de gewone burger, voor wie basisvoorwaarden zoals betaalbaar wonen, goed onderwijs en voldoende boodschappen immer buiten zicht blijft. De auteur biedt echter ook een perspectief van hoop: door ons niet langer te laten afleiden door ophef, kunnen we werken aan een samenleving waarin het welzijn van iedereen centraal staat. In heldere en betogende stijl geschreven. 0
Hendrik Noten (1991) is bestuurskundige, onderzoeker en auteur. Met Sander Heijne maakt hij de podcast Radio Vrij Nederland en schreef hij ‘Fantoomgroei’.
Tekst op website uitgever
De auteur van de bestseller 'Fantoomgroei' legt bloot hoe ophef als strategie de ongelijkheid in Nederland vergroot. Een urgent boek over hoe we de welvaart eerlijker kunnen verdelen.
In de bestseller 'Fantoomgroei' legde Hendrik Noten met Sander Heijne de scheve verdeling van economische groei bloot. In dit nieuwe boek onderzoekt Noten waarom het zo moeilijk is om onze welvaart eerlijk te verdelen. Hij ontrafelt hoe beeldvorming ons tegenwerkt: de ene ophef volgt de andere op. Dat is geen toevalligheid, maar het resultaat van een bewuste strategie. Ophef zaait twijfel en leidt onze aandacht af van waar het écht over zou moeten gaan. Daarmee wordt een kleine groep gediend, maar de gewone burger betaalt de prijs. Voor steeds meer mensen komen basisvoorwaarden als een betaalbare woning, goed onderwijs en een gevulde koelkast onder druk te staan. Toch is er hoop: als we elkaar vinden op basis van gedeelde belangen, kunnen we zorgen voor een land waarin ieders welzijn telt.
Fragment uit 4. Wanneer de Publieke Opinie geld waard is
Handel in verwarring
Er bestaat al geruime tijd een draaideur tussen de journalistiek en de communicatiewereld. Politiek Den Haag wemelt van de voorlichters die voorheen als journalist werkzaam waren. Ze stappen als het ware over naar de andere kant van de microfoon. Dat vergt fysiek en mentaal eerder een klein hupje dan een werkelijke sprong. Maar de overstap is voor iedereen zichtbaar en duidelijk. Journalisten die woordvoerder worden, stappen open en bloot over naar de kant van de macht.
De bedrijfsjournalistiek is fundamenteel anders. Met genoeg mensen en middelen, lukt het vast om van tijd tot tijd prachtige verhalen te maken. De newsroom van Microsoft loopt over van hoogwaardige producties over de beloftes van AI. Het probleem is alleen: journalistiek draait in essentie niet om mooie verhalen, maar om het controleren van de macht. Veel van deze ondernemingen zijn zélf echter economische machthebbers. De bedrijfsjournalistiek is dus vooral een camouflagetactiek. Als een kameleon nemen grote ondernemingen de kleuren van hun journalistiek controleurs over.
Dat bedoel ik letterlijk. Wellicht valt het krantenlezers op hoe een nieuw soort artikel de afgelopen jaren zijn intrede heeft gedaan. Naast de normale nieuwsrubrieken zijn artikelen te vinden die nét afwijken van de reguliere opmaak - en toch dezelfde uitstraling hebben. Het verschil is zichtbaar, maar zodanig subtiel dat onze hersenen geneigd zijn ze op één hoop te gooien.
Bijvoorbeeld: dagblad NRC heeft meerdere zeer goed beluisterde podcasts. In 2023 is op een deel van de website een nieuwe serie te beluisteren: De kracht van staal, waarin de presentator onderzoekt welke rol staal speelt in een duurzame toekomst. De serie blijkt het initiatief van pr-bedrijf Edelman, dat het imago van Tata Steel probeert op te zijzelen, terwijl inmiddels steeds duidelijker wordt tot welke gezondheidsschade de huidige staalproductie leidt.
Dit is wat de grote dagbladconglomeraten 'branded content' noemen. Of in het Nederlands: gesponsorde inhoud. Bedrijfsjournalistiek dus, die tegen betaling in de krant wordt afgedrukt of op websites te vinden is. De klassieke advertentiepagina verdwijnt en in plaats daarvan plaatsen ondernemingen inhoudelijke artikelen om hun dienst of product aan te prijzen.
Daarmee groeien journalistiek en beïnvloeding naar elkaar toe, en de zorgen daarover groeien net zo hard mee. De verkopers van branded content benadrukken dat het verschil tussen 'echte' krantenartikelen en bedrijfsjournalistiek voor de lezer duidelijk moet blijven. Bijvoorbeeld doordat lettertypes anders zijn en ergens vermeld staat dat het om een advertentie gaat. Maar de toegevoegde waarde van deze beïnvloeding zit natuurlijk in de subtiele grensvervaging.
Soms zijn de conglomeraten daar per ongeluk zelfs heel eerlijk over. In het programma Mediastorm van Omroep HUMAN komt in september 2023 een video bovendrijven van de marketingafdeling van DGP Media. DGP is de uitgever en eigenaar van onder andere De Volkskrant, Trouw en het AD, en heeft dus een serieuze voetafdruk in de Nederlandse media. In de desbetreffende video zien we een hippe jongeman die al vrolijk in de camera kijkend aan mogelijke adverteerders uitlegt wat branded content precies is en waarom dat erg geschikt is om mensen te beïnvloeden: 'Het is voor de klant vaak niet direct duidelijk dat het om een advertentie gaat.'
Dit soort advertenties zijn slechts een voorbeeld van de vele manieren waarop ondernemingen de journalistiek proberen na te bootsen. Van podcasts tot eigen reportages en het inzetten van influencers: de lijst is lang.
De toenmalige hoofdredacteur van Vrij Nederland vat het in de uitzending van Mediastorm mooi samen: 'Er ontstaat een handel in verwarring.'
Die handel ontstaat omdat de verwarring waarde heeft. Hoe minder wij - burgers, kiezers, lezers - het kunnen overzien, hoe makkelijker anderen ons kunnen beïnvloeden in het vormen van een Publieke Opinie. (pagina 49-51)
Lees ook: Fantoomgroei : waarom we steeds harder werken voor steeds minder (uit 2020, dat hij samen schreef met Sander Heijne).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen