Atlas Contact 2025, 64 pagina's - € 8,--
Verschijnt als essay van/in de Maand van de Geschiedenis
Wikipedia: Eva Vriend (1973)
Korte beschrijving
De Maand van de Geschiedenis 2025 in oktober heeft als thema: 'Natuurlijk'. In hoeverre mogen we ingrijpen in de natuur? Dit urgente vraagstuk domineert de familiegeschiedenis van Jac. P. Thijsse. In zijn populaire Verkade-albums leerde hij Nederland begin vorige eeuw om de natuur te koesteren. Hij gaf de aanzet tot de oprichting van Natuurmonumenten. Zijn zoon Jo Thijsse volgde een ander pad. Hij specialiseerde zich in de waterloopkunde en werd de wetenschappelijke man achter de Afsluitdijk en de Deltawerken. In dit essay worden de grenzen van de maakbaarheid onderzocht. Aan de hand van het onbekende verhaal van vader en zoon Thijsse zien we hoe onze verhouding tot de natuur steeds verandert. In tijden van stikstofproblemen, afnemende biodiversiteit en klimaatcrisis biedt 'De waterzoon' een verrassend historisch perspectief op een vraagstuk dat ons allemaal raakt. Eva Vriend (1973) is een van de populairste geschiedenisschrijvers van Nederland.
Tekst op website uitgever
Schrijver en historicus Eva Vriend klimt in de pen om het essay te schrijven voor de Maand van de Geschiedenis, die in 2025 het thema ‘Natuurlijk’ draagt. In ‘De Waterzoon. Jac. P. Thijsse, zijn zoon en onze verhouding tot de natuur’ onderzoekt ze hoe we ons verhouden tot de natuur, aan de hand van de ideeën van Natuurmonumenten-oprichter Jac. P. Thijsse en diens zoon waterbouwkundig ingenieur Jo Thijsse. ‘De polder waar ik opgroeide, is de verdienste van mensen als Jo Thijsse.’
Fragment uit De tweede zoon
Het parlement stond unaniem achter het plan om de Zuiderzee af te sluiten. Nederland, neutraal gebleven in de Eerste Wereldoorlog, had behoefte aan een grootse prestatie die internationaal lof zou oogsten. De Zuiderzeewet werd op 14 juni 1918 van kracht. Maar wat minder bekend is: er waren ook serieuze zorgen over het majestueuze project.
Waar moest het water heen dat bij een stormvloed tegen de nieuwe dijk zou opstuwen? Werd het peil in de Waddenzee dan niet zo hoog dat de kust van Friesland en Noord-Holland zou overstromen? Simpel gezegd, creëerde de Afsluitdijk geen waterbedeffect?
Minister Cornelis Lely maakte zich al decennialang hard voor het plan. Hij zag zelf het probleem niet zo. Maar zoals dat gaat en toen al ging: om de Kamer gerust te stellen installeerde hij een commissie. Om alle zorgen voorgoed weg te nemen, vroeg hij de beroemdste wetenschapper die Nederland toen had om voorzitter te worden. Professor Hendrik Antoon Lorentz was net met emeritaat, maar hij zag het als een 'eervolle' plicht om een bijdrage te leveren aan 'het groote nationale werk'.
Lorentz, geboren in 1853, was op zijn vierentwintigste hoogleraar theoretische natuurkunde geworden. Hij had in 1905 de Nobelprijs gewonnen, was bevriend met Madame Curie en Albert Einstein. Lorentz was zo'n wetenschapper die Jac P. Thijsse als vooruitgangsgelovige op handen droeg.
In de maanden dat de Staatscommissie Zuiderzee onder leiding van Lorentz werd gevormd, was onze Jo met zijn gedachten ergens anders. Ik ging er onbewust van uit dat zijn weg naar de waterstaatkundige top een geplaveid pas was, doelgericht. Het liep anders, lees ik in het dagboek dat hij toen zelf bijhield. Het bevindt zich eveneens in de plastic IKEA-krat bij zijn kleinzoon Carel Thijsse thuis - een gouden vondst.
Jo was intussen vijfentwintig jaar oud, afgestudeerd civiel ingenieur én getrouwd. Eerder la sik bij moeder Leen dat zij zich zorgen maakte over zijn liefdesleven. 'Wat heeft die jongen zich heerlijk ontwikkeld!' jubelde ze vooreerst. 'Een goedige reus! Een groote geest en heel geen beest! Een schat voor zijn moeder.' Maar: 'In de liefde nog al wat tegenspoed.' Hij had zijn uiterlijk niet echt mee. Haar jongste zoon Ko beschreef ze als een 'snoezige jongen'. Jo zag er 'met zijn dikken kop en borstelhaar en gore tint en meestal vuile boord minder bekoorlijk uit. Hij weet dat zelf ook wel.' (pagina 30-31)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen