Ten Have 2023, 174 pagina's - € 21,98
Korte bio van Lisa Doeland (1982)
Korte beschrijving
Een filosofische verhandeling over het vooruitzicht dat de mensheid zal uitsterven. De auteur confronteert de lezer met het illusoire karakter van de ‘groene droom’: duurzaam willen leven zonder vervuiling en soortgelijke visies die volgens haar niet realistisch zijn en gedreven worden door consumptiekapitalisme. Haar filosofie is er niet één die geruststelt, maar biedt wel handvatten voor leven in tijden van uitsterving. Intelligent en verdiepend geschreven. Geschikt voor een geoefende lezersgroep. Lisa Doeland (1982) is filosoof. Ze werkt aan de Radboud Universiteit en de UvA en doet promotieonderzoek naar afval. Samen met Naomi Jacobs en Elize de Mul schreef ze 'Onszelf voorbij: Kijken naar wat we liever niet zien' (2018). Haar essays verschenen onder meer in De Groene Amsterdammer, Wijsgerig Perspectief en de Nederlandse Boekengids.
Tekst op website uitgever
Hoe moet je leven in een wereld waarin het einde nadert, maar waarin we hardnekkig doen alsof er niets aan de hand is. We dromen van een wereld waarin dat wat wij weggooien ook echt weg is, waarin alles zich laat opruimen en oplossen. Doeland confronteert ons met het illusoire karakter van dit gedrag. Onze manier van leven creëert monsters die ons blijven besproken. Apocalypsofie stelt niet gerust, maar biedt wel handvatten voor leven in tijden van klimaatcatastrofe.
Leven gaat onvermijdelijk gepaard met verlies, met verval en met afval - wie leeft maakt vuile handen en laat een ecologische voetafdruk achter. Toch dromen we liever van recycling zonder restjes binnen een circulaire economie, van een wereld waarin alles zich laat opruimen en oplossen. Lisa Doeland confronteert ons met het illusoire karakter van deze 'Groene droom'. Apocalypsofie stelt niet gerust, maar biedt wel handvatten voor leven in tijden van uitsterving. Waar het op aankomt, is jezelf steeds de vraag stellen hoe je dat zo goed mogelijk kunt doen.
Fragment uit 9. De tovenaar, de profeet en de voddenraper
De voddenraper
Tussen die mensen op de vuilnisbelt scharrelt ook de voddenraper rond. Benjamin beschrijft hem als een provocatieve figuur van menselijk lijden. Hij is niet alleen gekleed in vodden, maar richt zich er ook op, en hij raapt bijeen wat de stad van zich afschudt. En hoewel het onmiskenbaar een figuur is die bestaat bij de gratie van het consumptiekapitalisme - als er niets wordt weggegooid valt er voor hem niets te halen, of zoals Benjamin het formuleert: 'het loon van de voddenraper, net als dat van de arbeider, is onlosmakelijk verbonden met het bloeien van de industrie' - is het óók een figuur dier ermee op gespannen voet staat. Volgens Benjamin heeft de voddenraper namelijk toegang tot de verborgen geschiedenis van hen die onderdrukt worden, van hen die gene plek hebben. Benjamin roept niet alleen de droomwerelden van het negentiende-eeuwse consumptie-kapitalisme op, maar maakt ook ruimte voor de 'vodden' en het 'afval' van de geschiedenis. Zoals Frederik Le Roy dat mooi samenvat, belichaamt de voddenraper het schrijven van de geschiedenis als een performatieve praktijk, die gestoeld is op het idee dat wanneer we de restjes van het historische afvalmateriaal verzamelen en deze in een collage-achtig geheel samenbrengen, de mogelijkheid ontstaat om het ongeziene en het onverwachte alsnog zichtbaar te maken. Er schuilt, kortom, een revolutionair potentieel in 'weggegooide' geschiedenissen.
Bovendien is de voddenraper een verwaarloosde figuur, ook letterlijk, die niet past binnen het narratief van de vooruitgang. Zodoende biedt de voddenraper, vanuit het perspectief van het afval, de ruïne, het afgedankte artefact, een unieke kijk op de moderniteit. De voddenraper bevindt zich in een soort sociaal dodenrijk en heeft van daaruit toegang tot de verborgen geschiedenis van de onderdrukten. De voddenraper stelt ons volgens Benjamin in staat om 'de geschiedenis te grijpen in een moment van gevaar'. Kortom: door het afval van de geschiedenis te doorzoeken en te zien hoe het anders had kunnen gaan, en hoe het dus ook nu anders zou kunnen lopen, wordt een ander verleden en daarmee ook een ander heden en een andere toekomst mogelijk. (pagina 157-158)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Lees ook: Onszelf voorbij : kijken naar wat we liever niet zien dat zij samen schreef met Naomi Jacobs & Elize de Mul (in 2018).
Onderstaande titels worden in het boek aangestipt, en staan in de Bronnen én staan op dít blog
|
Extinctie |
2019 |
160 |
|
|
Het geniale
dier |
2008 |
302 |
|
|
Het dier in
ons |
2021 |
302 |
|
|
De vloek van
de nootmuskaat |
2023 |
367 |
|
|
De
provocerende aarde |
2018 |
176 |
|
|
Oog in oog
met Gaia |
2017 |
432 |
|
|
De
paddenstoel aan het einde van de wereld |
2021 |
429 |
|
|
De tovenaar
en de profeet |
2018 |
688 |
|
|
Ecologisch
wezen |
2018 |
256 |
|
|
De
onbewoonbare aarde |
2019 |
363 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen