Octavo 2021, 429 pagina's - € 29,50
Oorspronkelijke titel: The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of Life in Capitalist Ruins (2015)
Wikipedia: Anna Lowenhaupt-Tsing (1952)
Korte beschrijving
De matsutake-paddenstoel groeit alleen in landschappen die door de mens zijn aangetast. In dit boek volgt de lezer de productieketen van matsutakes, van Oregon tot Japan. De rode draad in dit boek is: hoe kan de mens overleven in een door zichzelf verstoord milieu. Nuchter en gelaagd geschreven. Het boek zal lezers met een diepgaande interesse in het onderwerp aanspreken. Met illustraties en foto's.
Tekst op website uitgever
Een van de eerste tekenen van leven na de atoombomaanval op Hiroshima in 1945 was een matsutake. De naam verwijst naar een groep aromatische wilde paddenstoelen die zeer kostbaar zijn en bijzonder geliefd in de Japanse keuken. De matsutake groeit op het noordelijk halfrond in bergachtige gebieden waar ontbossing heeft plaatsgevonden.
In haar fascinerende boek onderzoekt antropologe Anna Lowenhaupt Tsing de ecologie van deze paddenstoel, en volgt zij de handel in matsutake langs verschillende sporen, bijvoorbeeld die van plukkers in Oregon, bosbeheerders in Finland, Hmong-strijders in de wouden van Indochina en fijnproevers in Japan. Tegelijk laat ze zien wat deze paddenstoelen ons kunnen vertellen over precaire levensomstandigheden en leefwerelden.
Voor Tsing vormt hun ongecontroleerde wijze van leven een geschenk: een leidraad wanneer de gecontroleerde wereld die wij als vanzelfsprekend beschouwen uit elkaar valt. Meer nog dan over de ecologie van de matsutake handelt deze met prijzen overladen publicatie daarmee over de vraag hoe te overleven in een door mensen verstoord milieu.
Fragment uit 11. Het leven van het bos
Wie aandachtig door een bos loopt, zelfs door een verwoest bos, kan niet anders dan overvallen worden door de overvloed aan leven: eeuwenoud en piepjong, onder de grond en boven de grond, reikhalzend naar het licht. Maar hoe vertel je over het leven van het bos? We zouden kunnen beginnen bij het leven en de avonturen van het bos zelf, in plaats van bij menselijke activiteit. We zijn het alleen niet gewend om verhalen te lezen waar geen menselijke helden in voorkomen. Die uitdaging staat centraal in dit deel van het boek. Kan ik het landschap opvoeren als de protagonist van een avontuur waarin de mens slechts een van de spelers is?
De afgelopen decennia hebben allerlei wetenschappers aangetoond dat het feit dat we uitsluitend menselijke protagonisten toelaten in onze verhalen, meer is dan een kwestie van menselijke vooringenomenheid; het is een culturele agenda die verband houdt met dromen over vooruitgang door middel van modernisering. Maar er zijn andere manieren om werelden te creëren. Antropologen kijken bijvoorbeeld naar de wijze waarop mensen die jagen om in hun levensonderhoud te voorzien, andere levende wezens erkennen als 'personen', oftewel als protagonisten van verhalen. En waarom ook niet? Ons idee van vooruitgang belet echter dat inzicht: pratende dieren zijn voor kinderen en oorspronkelijke bewoners. Stil als ze zijn, denken we dat we ze niet nodig hebben. Ten behoeve van onze eigen vooruitgang walsen we over hen heen en vergeten we dat onze gezamenlijke overleving samenwerking tussen de soorten vereist. Om zicht te krijgen op wat er mogelijk is, hebben we andere verhalen nodig, zoals de avonturen van landschappen. Laten we beginnen met het verhaal van een nematode - en met een stelling over leefbaarheid.
'Zeg maar Bursaphelenchus xylophilus. Ik ben een piepklein, wormachtig wezentje, een nematode, en ik vul mijn dagen met het vermalen van de binnenkant van dennenbomen. Maar mijn soort is minstens zo bereisd als om het even welke walvisvaarder die de zeven zeeën bevaart. Luister goed, dan zal ik je vertellen over wonderbaarlijke reizen.' (pagina 205-206)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen