SWP 2020, 259 pagina's - € 12,50
Biografie Jos van der Horst (1956)
Korte beschrijving
In dit boek behandelt de auteur de vragen hoe vrij individuele mensen zijn, welke beperkingen er zijn en welke beperkingen mensen zichzelf opleggen. De spil is 'wat ons bezielt en beweegt'. Het boek bevat vier samenhangende delen: de waarde van vrijheid, de grenzen ervan, hoe gaan we ermee om en tot slot: wat staat ons te doen? Naarmate het boek vordert wordt het aandeel van de overheid in de analyse groter. De auteur houdt een behoorlijk normatief verhaal. Diverse, ook wetenschappelijke, inzichten in combinatie met eigen inzichten van de auteur leiden tot een scherpe analyse en dito oordelen op diverse vraagstukken: het nut van toerisme, consumentenmacht, arbeidsethos e.a. Daarmee bevat het boek diverse onderdelen waar lezers hun eigen oordeel aan kunnen spiegelen of scherpen. Tot slot zijn er diverse concrete aanbevelingen voor zelfbewust activisme als opmaat naar verandering. Het boek bevat een bronnenregister.
Tekst op website uitgever
Jos van der Horst stelt de vraag hoe het is gesteld met onze vrijheid en komt tot de verontrustende conclusie dat deze in een steeds strakker wordende wurggreep zit. Onze vrijheid brokkelt in snel tempo af. Dit heeft vier oorzaken. Als burgers worden wij steeds meer afgerekend op de - vooral financiële - gevolgen van onze dagelijkse keuzes en gedrag, voor samenleving en landgenoten. Als consumenten worden wij opgezadeld met de opdracht gretig en onbeperkt te consumeren. Tegelijkertijd is het aan ons om al consumerend de grote problemen van deze tijd aan te pakken. Als werker worden we opgejaagd, kunnen we lang niet altijd de goede dingen op de goede manier doen en zitten vele van ons vast in een situatie die gezondheid en welzijn bedreigt. Tot slot wordt onze vrije toekomst ons afgenomen doordat slimme algoritmen gigantische hoeveelheden persoonlijke informatie verzamelen en leren hoe zij ons gedrag kunnen manipuleren en beheersen.
Hoe graag wij ook anderen zouden willen aanwijzen als daders, wij zelf dragen hieraan enthousiast ons steentje bij. Aan deze verwurging van onze vrijheid komt dan ook niet vanzelf een einde. Van der Horst beschrijft hoe wij het tij kunnen keren. Wat kunnen wij doen om onze vrijheid te beschermen en terug te winnen? En hoe krijgen wij overheid, politiek, ondernemingen en de instituten die hen vertegenwoordigen, zover dat ook zij doen wat nodig is om onze vrijheid te bevrijden? Wat Van der Horst betreft vraagt dit om zelfbewuste, activistische burgers die beschermen wat waardevol is: onze individuele vrijheid, de kwaliteit van onze levens en van de Nederlandse samenleving.
Hiervoor is er geen beter moment dan nu, voordat wij een sprint trekken om alles zo snel mogelijk weer “zoals voor Corona” te krijgen.
Fragment uit 6. Lofzang op onze vrijheid
Onze vrijheid staat op een hoge sokkel. Als verheven westerse waarde, economische noodzaak en persoonlijk als weg naar zelfactualisatie. Onze vrijheid wordt door heel wat mensen gezien als groots, niet onderhandelbaar, onwrikbaar en bovenal een lichtend voorbeeld en lonkend perspectief voor de rest van de wereld waarin vrijheid ontbreekt of nog fragiel is. De gedachte dat onze vrijheid niet vanzelfsprekend is, maakt dat wordt gehoopt op de overwinning van het vrije individu naar westers voorbeeld. Het enige wat hiervoor nodig is, is dat de hele wereld hiervan doordrongen raakt. Wat kan hier mis mee zijn? Niet toch! Velen geloven in het lonkende perspectief van een wereld ie is geschapen naar het westerse vrijheidsideaal, steunend op de democratische rechtsstaat, kapitalistische economie en de daarmee samenhangende waarden.
De kans is groot dat u gelooft in vrijheid. En dat uw denken daarover overeenkomt met het westerse ideaalbeeld. U wordt ook niet echt aangemoedigd om kritisch te reflecteren op uw visie en welke gevolgen deze heeft. U vindt immers overal bevestiging. Zeker op momenten dat de spanningen in de wereld toenemen weerklinkt al snel de zorg voor onze economie en vrijheid.
Het gesprek over vrijheid en onvrijheid wordt steevast gevoerd met grote woorden. Tegenover het democratische Westen worden totalitaire staten geplaatst. Dictators zoals Kim Jong Un, Saddam Hoessein of Muammar Gaddafi, tegenover democratisch in het zadel geholpen presidenten zoals Trump, Merkel, Macron of Rutte. Landen waarin verkiezingen plaatsvinden tegenover die waarin dit niet het geval is, of waarin die worden gemanipuleerd. Naties waarin op grote schaal mensenrechten worden geschonden, tegenover die waarin daarvan gene sprake is, of waarin er serieus aan wordt gewerkt om hieraan een einde te maken. De gesprekken hierover zijn zwart-wit, wel-niet. Nuances ontbreken veelal. Onvrijheid vind je in de totalitaire systemen in deze wereld,. Vrij dat zijn wij. Gene vijftig tinten grijs, maar enkel zwart en wit.
()
Ik vraag u een genuanceerde bril op te zetten. Tussen vrijheid en onvrijheid zitten wel degelijk vijftig tinten grijs. (pagina 42-43)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen