Door leugens verleid : hoe je fake news en andere vormen van manipulatie herkent en bestrijdt
Prometheus 2020, 542 pagina's - € 29,99
Wikipedia: Peter Klerks (1958)
Korte beschrijving
Spectaculaire voorbeelden van misleiding in oorlogsvoering komen aan bod in dit boek. Zoals de Slag bij Austerlitz op 2 december 1805, toen de overmoedige Oostenrijkse-Russische coalitie de aanval inzette en verrast werd door de aanvalskracht van de Napoleontische troepen en door de briljante omtrekkende beweging van Napoleon die hen in de flank en de rug aanviel. En ook D-Day op 6 juni 1944, toen de Duitse legerleiding door misleiding het Duitse vijftiende leger met 22 divisies niet inzette tegen de invasiemacht. Het boek waarschuwt dat misleiding tegenwoordig meer dan ooit op de loer ligt met toenemende technologische toepassingen zoals bijvoorbeeld gemanipuleerde beelden en eigen internetplatforms waardoor misleiding steeds meer op maat is toegesneden. Het gaat om meer domeinen dan veiligheid en fraudebestrijding. Journalisten, burgers en wetenschapsbeoefenaars moeten zich wapenen tegen manipulaties die steeds geraffineerder worden. De overheid zou er goed aan doen om hier actie op te ondernemen. Een belangrijk boek met zwart-witillustraties en een uitgebreid notenapparaat, literatuurlijst en registers op personen en onderwerpen. De auteur is werkzaam aan de Politieacademie en is adviseur bij het Openbaar Ministerie.
Tekst op website uitgever
Psychologische oorlogsvoering is gevaarlijke materie voor een democratie. Toch doen overheidsdiensten, ondernemingen en criminelen op grote schaal aan psychologische misleiding.
Door leugens verleid vertelt over de grootste misleidingsoperaties uit de geschiedenis tot nu: van het organiseren van een staatsgreep door überpropagandist Joseph Goebbels tot de kunst van virtuele verleiding. Peter Klerks laat zien hoe er met rubberen tanks en een sound system drie Duitse Wehrmachtdivisies op de vlucht werden gejaagd, hoe de CIA het feminisme op gang hielp en hoe er 96 boeven werden gevangen door een feest te organiseren. Puttend uit historische tot voor kort geheime bronnen, wetenschappelijk onderzoek en honderden vaak ontoegankelijke rapporten schetst Klerks een indringend beeld van misleidingstechnieken. De lezer wordt ingewijd in methoden als neuromarketing, militaire misleiding en propaganda.
Dit verontrustende boek schetst juridische en ethische dilemma’s, maar maakt in de eerste plaats verborgen kennis voor iedere lezer toegankelijk. Door leugens verleid daagt uit tot debat; kunt u het zich veroorloven stiekeme misleiding te negeren?
Peter Klerks (1958) studeerde politicologie en sociologie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op georganiseerde criminaliteit. Klerks was gemeenteraadslid in Amsterdam, werkt aan de Politieacademie en is raadadviseur bij het Openbaar Ministerie.
Fragment uit (de) Inleiding
In de eenentwintigste-eeuwse samenleving wordt iedereen beïnvloed: als consument, als professional of beleidsmaker, als gebruiker van traditionele en sociale media, als burger in democratische besluitvorming. Die beïnvloeding gebeurt vaak openlijk, maar deels ook zodanig dat het niet direct wordt opgemerkt. In het laatste geval spreken we van heimelijke beïnvloeding of manipulatie. Dit boek beoogt die heimelijke beïnvloeding zichtbaar te maken en te duiden.
We horen over bedrog in de politiek, door de gevestigde media, door bedrijven en zelfs wetenschappers. Verontrustende voorbeelden stapelen zich op. Wat ontbreekt is een overzicht en een verklarend kader. Het gaat immers niet om geïsoleerde incidenten. Hoe kun je misleiding herkennen, en kan een normaal mens zich daar nog tegen verweren?
Soms is de misleiding overduidelijk, en wordt die ook publiekelijk aan de kaak gesteld. Ongeloofwaardige reclames en onware claims van politici kunnen rekenen op kritiek, fact checking en tegengas. Wie op een evidente leugen wordt betrapt, verliest aan geloofwaardigheid. Als je er echter stelselmatig op gaat letten, is er zo veel onwaarheid en heimelijke misleiding om ons heen, dat achterdocht geboden lijkt.
Instituten als wetenschap, de kerk, de medische sector, kwaliteitskranten en politie en justitie verloren door een aaneenschakeling van affaires hun aureool van onaantastbaarheid. Gerenommeerde ondernemingen zoals financiële instellingen, energiebedrijven en autofabrikanten bleken jarenlang de waarheid geweld aan te doen en namen daarbij ernstige schade aan volksgezondheid, leefomgeving en economie voor lief. Zelfs overheidsinstellingen die over onze veiligheid moeten waken, keken soms bewust de andere kant op en verdoezelden de feiten. Daardoor konden zich besmettelijke ziektes en kanker door blootstelling aan schadelijke lozingen manifesteren. (pagina 13-14)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen