woensdag 17 augustus 2022

Sjors Roeters

Miljardairs onder de guillotine : een internationale zoektocht naar alternatieven voor het kapitalisme
Vrij Nederland & LeV 2022, 264 pagina's € 22,99

Korte bio van Sjors Roeters (1991)

Korte beschrijving
Een journalistiek essay over de zoektocht van de auteur naar alternatieven voor het kapitalistische systeem. Ooit dacht Sjors Roeters dat het kapitalisme de wereld zou redden, maar tegenwoordig ziet hij dat de structuren en prikkels van het kapitalisme tot ongelijkheid en verwoesting leiden. De geschiedenis laat zien dat extreme ongelijkheid uiteindelijk bijna altijd tot geweld leidt. Maar miljardairs liggen nog niet onder de guillotine, want er zíjn alternatieven voor het kapitalisme. In ‘Miljardairs onder de guillotine’ neemt Sjors Roeters de lezers mee in zijn zoektocht. Kan het tij nog worden gekeerd? ‘Miljardairs onder de guillotine’ is in een heldere, overredende stijl geschreven. Voor de meer geoefende lezer met interesse in politieke en economische duiding. Sjors Roeters (1991) is redacteur van Vrij Nederland. Hij verdiept zich in de wereld van het kapitalisme, de problemen die het veroorzaakt en het verzet ertegen. Het afgelopen jaar reisde hij door Europa op zoek naar alternatieven voor het kapitalisme.

Tekst op website uitgever
Een actuele zoektocht naar alternatieven voor het destructieve hyperkapitalisme. Het beeld van de guillotine duikt steeds vaker op in de onderstroom van de samenleving. Het verschijnt bij protesten en online. Miljardairs zijn het doelwit. Wat wil die revival ons vertellen?

Ecosystemen staan op instorten. Gevolg van de ongebreidelde groei van het kapitalisme, stellen wetenschappers. Als er niet snel een eind aan komt, zullen miljoenen mensen sterven. Er is een punt waarop het recht op verzet omslaan in een verplichting. De guillotine symboliseert het eindpunt van verzet. Er wordt naar gegrepen als alle andere middelen zijn uitgeput.

Maar miljardairs liggen nog niet onder de guillotine – er bestaan nog alternatieven voor het kapitalisme. Sjors Roeters gaat op zoek. Kan het tij nog worden gekeerd?

Fragment uit 1. Revival van de guillotine
Guillotineprotest

De superrijken hebben dondersgoed door wat er aan de hand is. Warren Buffet is met honderd miljard dollar een van de rijkste mannen ter wereld. Al in 2006 zei hij tegen The New York Times: 'There's class warfare all right, but it's my class, the rich class, that's making the war - and we're winning.' Sindsdien zijn er nog vele belastingverlagingen voor de superrijken geweest, hun vermogens namen verder toe, terwijl armoede ondertussen wereldwijd om zich heen greep.

Nick Hanauer, ook miljardair en trotse kapitalist, schrijft in 2014: 'Ik heb meerdere huizen, een privévliegtuig, etc., etc. - je kent het wel.' Maar hij ziet donkere wolken aan de horizon. De ongelijkheid loopt de spuigaten uit. 'De hooivorken komen eraan, voor ons plutocraten,' schrijft hij. De vraag is volgens hem niet óf dat gaat gebeuren, maar vooral: wanneer.


Steeds meer mensen raken gefrustreerd over de ongelijkheid tussen arm en rijk. Het strijdsymbool van deze woedende generatie is de guillotine. Want ja, de guillotine is terug. Of in elk geval, de guillotine als symbool. Hij duikt op waar mensen een radicale boodschap willen verkondigen. In de verhitte zomer van 2020 zetten demonstranten een guillotine voor het grootste huis van Washington DC, dat van miljardair Jeff Bezos. Ze eisen hogere lonen van de Amazon-oprichter. De rijkste man ter wereld was de eerste ooit wiens vermogen de grens van tweehonderd miljard dollar overschreed. En dat tijdens een pandemie waarin miljoenen mensen hun baan verloren, dreigden hun huis uit te worde gezet, en de laagstbetaalden de hoogste gezondheidsrisico's liepen. Een tijdje later staat er ene guillotine bij een protest voor het Witte Huis, waar toen dei andere miljardair, Donald Trump, nog woonde.

Het internet staat vol met guillotimemes. Het symbool verschijnt op posters, op stickers. Een van de populairste socialistische tijdschriften in onder andere de VS, het VK en Brazilië heet Jacobin, vernoemd anar de jakobijnen, de oorspronkelijke voorstanders van de guillotine tijdens de Franse revolutie. Er is een peteitie gestart om een guillotine-emoj op te nemen in onze visuele digitale vocabulaire - 'before it is too late and real guillotines are erected in public squares', schrijft de Portugese kunstenaar Carrozo, initiatiefnemer van de petitie, op zijn website.

De guillotine-esthetiek kent verschillende verschijningsvormen. De leuze 'eat the rich' is inmiddels in de populaire canon van protestbewegingen opgenomen. Extinction rebellion deelt memes met hun ruim vierhonderdduizend volgers waarin staat: 'Eating just one billionaire would do more to prevent climate change than going vegan or never driving a car for the rest of your life.' Ik zie EET DE RIJKEN op protestborden bij het Woonprotest op 12 september 2021 in Amsterdam. Op een ander protestbord die zondag is een galg getekend. Boven d  tekening: GRAAIERS AAN DE GALG, NIET AAN DE GRACHT. Een veelgezien bord bij klimaatprotesten: THE WRONG AMAZON IS BURNING. (pagina 26-28)

Een artikel over Nick Hanauer en zijn TEDtalk: Beware, fellow plutocrats, the pitchforks are coming (augustus 2014) en een ander over Oliver Bullough en zijn boek Moneyland: Moneyland: het zal nooit makkelijker zijn om ertegen op te treden dan nu. (april 2019).


Boeken die o.a. genoemd worden

Hans Achterhuis

De utopie van de vrije markt

2010

319

Dirk Bezemer

Een land van kleine buffers

2020

320

Rutger Bregman

Gratis geld voor iedereen

2014

260

Ha-Joon Chang

23 dingen die ze je niet vertellen …

2010

304

David Graeber

Bullshit jobs

2018

335

David Graeber

Schuld

2012

592

Yuval Noah Harari

Sapiens

2014

556

Sander Heijne c.s.

Fantoom groei

2020

256

Jason Hickel

Minder is meer

2021

273

Tony Judt

Het land is moe

2010

238

Jeroen Linssen

Hebzucht

2019

340

Paul Mason

Post kapitalisme

2016

399

Mariana Mazzucato

De ondernemende staat

2015

319

George Monbiot

Uit de puinhopen

2018

207

Thomas Piketty

Een kleine geschiedenis van de gelijkheid

2022

327

Thomas Piketty

Kapitaal in de 21e eeuw

2014

813

Kate Raworth

Donuteconomie

2017

352

Marleen Stikker

Het internet is stuk

2019

256

Jaap Tielbeke

Een beter milieu begint niet bij jezelf

2020

239

Jaap Tielbeke

We waren gewaarschuwd

2022

155

Paul Verhaeghe

Identiteit

2012

271

Shoshana Zuboff

The age of surveillance capitalism

2019

691

 Terug naar Overzicht alle titels


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen