De Bezige bij 2022, 366 pagina's - € 26,99
Wikipedia: Marion Koopmans (1956)
Korte beschrijving
Een boek over Marion Koopmans’ carrière als viroloog, voor en tijdens covid-19. In dit boek kijkt Koopmans terug op haar ervaringen met covid-19 en andere grote virusuitbraken, zoals SARS, ebola, MERS en H1N1. Samen met haar zoon Mischa Huijsmans reflecteert ze op wetenschappelijke adviezen in crisistijd, de zoektocht naar kennis en omgaan met onzekerheid, haar plotseling roem en de gecompliceerde grens tussen politiek en wetenschap. In een heldere, vrij feitelijke stijl geschreven, vanuit de derde persoon. Met foto’s. Marion Koopmans (Tegelen, 1956) is een Nederlandse academisch docent en viroloog..
Tekst op website uitgever
‘Undiagnosed pneumonia: request for information.’ Eind 2019 ontvangt Marion Koopmans een bericht dat de wereld op zijn kop zal zetten: in de Chinese stad Wuhan is bij verschillende patiënten een ernstige vorm van longontsteking geconstateerd waarvan de bron niet kan worden vastgesteld. Gedacht wordt aan de zoönose sars of een andere infectieziekte die van een dier op de mens kan overgaan.
In Leven en lessen van een viroloog kijkt Marion Koopmans terug op haar carrière als viroloog en haar ervaringen met covid-19 en andere grote virusuitbraken, zoals sars, ebola, mers en H1N1. Samen met haar zoon Mischa Huijsmans reflecteert ze op wetenschappelijke adviezen in crisistijd, op de zoektocht naar kennis en omgaan met onzekerheid, op haar plotselinge beroemdheid, op twijfelaars, wappies en waanzinnigen, en de soms gecompliceerde grens tussen politiek en wetenschap.
Fragment uit 6. Virussen in een veranderende wereld
Veranderende virussen
In de eerste helft van dit boek hebben we een aantal factoren genoemd waardoor een virusuitbraak in korte tijd kan uitdijen. Daarbij hebben we het over uitbraken gehad als min of meer losstaande voorvallen. Wetenschappers begonnen deze gebeurtenissen echter langzaam maar zeker te zien als onderdeel van iets omvangrijkers. In de snel veranderende wereld waarin we leven veranderen ook de manieren waarop en de snelheid waarmee ziekten zich verspreiden. Daar hebben we zelf een belangrijke rol in. Er zijn talloze virussen om ons heen, in de natuur, in onze omgeving, bij andere mensen; eigenlijk op alle plekken die je kunt bedenken. Dat is op zichzelf geen probleem. Grote uitbraken lijken vooral voor te komen als het delicate evenwicht tussen mensen, dieren en ecosystemen verstoord wordt door een of andere verandering van buitenaf. Verschillende factoren kunnen de kans dat mensen worden blootgesteld aan virussen uit de dierenwereld beïnvloeden. Deze factoren worden gezamenlijk drivers genoemd. Als de bevolking toeneemt, stijgt bijvoorbeeld ook de vraag naar voedsel - vlees in het bijzonder - en is extra landbouwgrond nodig om veevoer te produceren, wat gebeurt ten koste van natuurgebieden. Daarmee komt de beschikbare ruimte voor wilde dieren steeds meer onder druk te staan. Ook zorgt dat ervoor dat er steeds meer contact is tussen mensen en wilde dieren. Wanneer een virus eenmaal van dier op mens is overgegaan, kan het zich sneller verspreiden dankzij toegenomen internationale handel en internationaal reisverkeer, en de snelgroeiende megasteden waar miljoenen mensen dicht op elkaar leven. Iets vergelijkbaars geldt ook voor landbouwhuisdieren, zoals we al zagen bij de Nederlandse H7N7-uitbraak: hoe meer boerderijen met grote aantallen dieren dicht bij elkaar liggen, hoe groter de kans dat een uitbraak moeilijk te stoppen is.
Neem H5N1, een vogelgriepstam die oorspronkelijk uit Zuid-China komt en elk jaar wel een keer in het nieuws is. H5N1 werd sinds 2005 af en toe naar Europa overgebracht door trekvogels, wat dan sterfte onder wilde vogels en pluimvee leidde. Sinds ene paar jaar is het virus permanent aanwezig in Europese wilde vogels, waar het allerlei veranderingen ondergaat. Het lijkt er nu op dat H5-virussen van Europa via IJsland en misschien Groenland zijn overgestoken naar de Verenigde Staten en Canada, waar het virus inmiddels ook bij wilde vogels en op pluimveebedrijven is aangetroffen. Virologen en epidemiologen zijn bang dat het zich daar ook zal vestigen en dat dergelijke uitbraken bij tamme vogels een terugkerend fenomeen zullen worden. De grote verandering in de verspreiding van H5N1 in een paar jaar tijd (van lokaal in Azië tot wereldwijd) is een enorm belangrijke gebeurtenis volgens Marion. Daar waar we jarenlang naar China hebben gekeken vanwege de pandemische dreiging van H5-vogelgriepvirussen komen die virussen nu voor in heel Europa en Noord-Amerika. Dit is opnieuw een voorbeeld van grote veranderingen die gaande zijn in de wereld van de infectieziekten.
Een andere driver is de steeds grotere kloof tussen arm en rijk, waardoor toegang tot vaccins, goede gezondheidszorg en medische apparatuur niet voor iedereen is weggelegd. Als er meer mogelijkheden waren geweest voor medische zorg en diagnostiek in West Afrika, was de ebola-uitbraak waarschijnlijk veel eerder gestopt. Armoede kan er ook aan bijdragen dat mensen grotere risico's nemen, zoals werken in gevaarlijke omstandigheden of doorwerken bij ziekte omdat ze het zich niet kunnen veroorloven een paar dagen vrij te nemen. (pagina 185-187)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen