De Bezige bij 2022, 309 pagina's - € 24,99
Oorspronkelijke titel: The journey of humanity (2022)
Wikipedia: Oded Galor (1953)
Korte beschrijving
Een boek waarin de wereldberoemde denker Oded Galor de samenhang tussen de menselijke welvaart en sociale ongelijkheid onderzoekt. Hij neemt de lezer mee naar het begin van de mensheid en laat zien hoe technologie, bevolkingsomvang en aanpassingsvermogen slechts tweehonderd jaar geleden leidden tot een verbluffende verandering in de geschiedenis van de mens. Een hoopvol boek dat toont wat de mensheid nodig heeft met de op handen zijnde ecologische crisis. Nuchter en wetenschappelijk geschreven. Het boek zal met name geoefende lezers aanspreken. Met illustraties, tabellen en kaarten. Oded Galor (1953) is een Amerikaans-Israëlische econoom. Zijn werk werd in meerdere landen uitgegeven.
Tekst op website uitgever
In De reis van de mensheid onderzoekt de eminente Israëlische econoom Oded Galor de wortels van ongelijkheid in de geschiedenis van de menselijke soort. Dit belangwekkende boek paart de historische ambitie van Harari aan het politieke engagement van Piketty.
In een fascinerende reis van het begin van de mensheid naar het heden en weer terug, biedt de wereldberoemde denker Oded Galor een boeiende oplossing voor twee fundamentele en onderling verbonden mysteries: menselijke welvaart en ongelijkheid. Hoe komt het dat onze levensstandaard die van alle andere soorten ver overtreft? Waarom is de vooruitgang zo ongelijk verdeeld over de wereld? En hoe zijn de grote verschillen tussen landen ontstaan?
Galor laat zien hoe technologie, bevolkingsomvang en aanpassingsvermogen slechts tweehonderd jaar geleden leidden tot een verbluffende verandering in de geschiedenis van de mens en legt de uiteindelijke oorzaken van ongelijkheid bloot: onze voorouders die geografisch gezien gunstig leefden en een rijke diversiteit kenden, vonden het pad naar welvaart, terwijl degenen die deze voordelen misten vanaf het begin benadeeld werden.
Met een ecologische crisis op de stoep blijkt dit hoopvolle boek van unieke betekenis en ongeëvenaarde relevantie: De reis van de mensheid toont wat onze soort nodig heeft om te overleven – én te gedijen.
Fragment uit 9. De culturele factor
De macht van de cultuur
Culturele eigenschappen - de gedeelde waarden, normen, overtuigingen en voorkeuren die bepalend zijn voor een samenleving en van generatie op generatie worden doorgegeven - hebben vaak veel invloed gehad op het ontwikkelingsproces van die samenleving. Vooral culturele aspecten die mensen brengen tot, of afhouden van, hechte familiebanden, onderling vertrouwen, individualisme, aandacht voor de toekomst en investeren in menselijk kapitaal hebben grote langetermijngevolgen op economisch gebied.
De grens tussen culturele en persoonlijke eigenschappen lijkt niet altijd even scherp. Misschien dat sommige mensen zwaar investeren in onderwijs voor hun kinderen vanwege de waarden van de maatschappelijke, etnische of religieuze groepering waartoe ze behoren, terwijl anderen dat doen vanuit persoonlijke motieven, voortgekomen uit hun eigen levenservaring, opvoeding of gezinsachtergrond. Niettemin staan je waarden, overtuigingen en voorkeuren maar zelden los van je maatschappelijke of culturele context. En wanneer variaties in die normen duidelijk in verband staan met een etnische, religieuze of culturele groepering, zijn die naar alle waarschijnlijkheid een blijk van culturele verschillen, niet van verschillen op individueel gebied. Met andere woorden, de culturele component is bepalend om inzicht te krijgen in ongelijkheid tussen groepen.
Hoe zijn die culturele eigenschappen eigenlijk ontstaan en blijven bestaan, en wat voor invloed hebben ze gehad op de evolutie van samenlevingen tijdens de menselijke geschiedenis?
Het jodendom biedt een voorbeeld van een culturele eigenschap die vrij spontaan is ontstaan, is blijven bestaan dankzij de onvoorziene voordelen die het bood en die langdurige implicaties blijkt te hebben. Bijna tweeduizend jaar geleden woedde er een machtsstrijd tussen rivaliserende facties binnen het jodendom. Aanhangers van een van die facties verkondigden dat alle joden dienden te leren lezen en schrijven. De beroemdste voorstanders waren rabbi Shimon ben Shetach in de laatste eeuw voor het begin van de jaartelling en hogepriester Joshua ben Gamla ongeveer een eeuw later. Zij zeiden dat joodse ouders de plicht hadden om hun zoons kennis op te laten doen. In hoofdstuk 5 is al gezegd dat deze doctrine een immens probleem veroorzaakte, want in die tijd waren er maar heel weinig mensen die konden lezen en schrijven, waren er ook maar heel weinig beroepen waarvoor je dat hoefde te kennen en konden de meeste gezinnen hun zoons niet als arbeidskracht missen en ook geen opleiding voor hen betalen.
Zulke culturele initiatieven komen in een samenleving vrij vaak voor, maar ze blijven maar zelden zo lang bestaan dat ze een bijdrage leveren aan een ingrijpende culturele verandering op de lange termijn. Maar in dit geval zorgde een serie gebeurtenissen ervoor dat deze culturele verandering bleef bestaan. Na de grote opstand tegen de Romeinse overheersing in het jaar 66 hebben de Romeinen Jeruzalem en de joodse tempel verwoest. Belangrijke takken van het joodse geloof verdwenen, waaronder de sadduceeën - de priesterelite - en de zeloten, die voor onafhankelijkheid streden, terwijl de farizeeën, de relatief gematigde factie, die het bestuderen van joodse teksten belangrijker vond dan de eredienst in de tempel, een dominante positie kreeg binnen de joodse wereld. Deze intellectueel gerichte groep moedigde onderwijs voor iedereen aan en stelde later culturele sancties in tegen gezinnen die hun zoons niet naar school stuurden, met als onbedoeld gevolg dat arme gezinnen soms hun geloof vaarwel zeiden. (pagina 179-181)
Lees bijvoorbeeld ook: Een korte geschiedenis van bijna alles van Bill Bryson (uit 2004), Het begin van alles van David Graeber & David Wengrow (uit 2022), Sapiens van Yuval Noah Harari (uit 2014), De geschiedenis van de vooruitgang van Rutger Bregman (uit 2013) of De mens : een kleine geschiedenis van onze allergrootste fuck-ups van Tom Phillips (uit 2019)
Opmerkelijk: in 2022 verscheen onder dezelfde titel een boek van Johannes Krause & Thomas Trappe: De reis van de mensheid : wat onze genen zeggen over ons verleden en onze toekomst.
Artikel: De mensheid krijgt nooit genoeg van haar eigen verhaal (NRC, vrijdag 29 april 2022)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen