dinsdag 9 februari 2021

Tom Phillips

 

De mens : een kleine geschiedenis van onze allergrootste fuck-ups
Thomas Rap 2019, 301 pagina's  - € 22,50

Oorspronkelijke titel: Humans: A Brief History of How We F*cked It All Up (2018)

Summiere informatie over Tom Phillips (19?)

Korte beschrijving
De mens is niet foutloos en dat toont de auteur in dit boek met anekdotes uit de geschiedenis. Vooropgesteld dat de natuur ons opgezadeld heeft met beperkingen aan onze hersenen, laat hij zien dat er door de geschiedenis heen serieuze fouten zijn gemaakt die tot grotere problemen hebben geleid. Hij haalt niet alleen bekende maar ook onbekende momenten uit de geschiedenis aan die bepalend zijn geweest voor latere ontwikkelingen en onze huidige wereld. Van ingrepen in de natuur tot politiek en oorlogvoering; sommige beslissingen leken op het moment juist maar pakten desastreus uit. De beschrijving van menselijk falen is zeer humoristisch en onderhoudend. In kleine kaders wordt een aantal andere soortgelijke of verwante fouten na elk hoofdstuk kort genoemd. Dit boek is uitermate geschikt voor eenieder die van fouten wil leren of belangstelling heeft voor onbekende beslissingen/fouten die grote gevolgen hebben gehad. Met enkele illustraties in zwart-wit en een literatuuropgave.

Tekst op website uitgever
Een duizelingwekkende reis door de geschiedenis van de falende mens Al zeventigduizend jaar lopen wij mensen rond op deze planeet en wees eerlijk: we timmeren énorm aan de weg. Kunst, wetenschap, cultuur en handel; we maken de mooiste dingen en we planten ons voort als gekken. Maar als we zo geweldig zijn, waarom maken we er dan telkens zo’n puinhoop van? Was het wel zo’n goed idee van de Engelsman Thomas Austin om in 1859 vierentwintig schattige konijntjes mee te nemen naar Australië? Hoe gek was Mao eigenlijk toen hij besloot om alle mussen uit China te verjagen? En hoe maf waren de Sovjet-ingenieurs toen ze hun mouwen opstroopten om, als spelende kinderen aan het strand, een paar rivieren om te leggen, waardoor complete meren opdroogden. In De mens neemt Tom Phillips ons mee op een wervelende reis langs de meest geweldige en catastrofale fuck-ups van onze geschiedenis. Een frisse en relativerende kijk op het meest succesvolle wezen van onze aarde.

Fragment uit 1. Waarom je hersenen debiel zijn
Een andere veelvoorkomende denkfout is het vooroordeel, onze neiging om de wereld te verdelen in 'wij' en 'zij' en al snel de vreselijkste dingen te gaan geloven over mensen die toevallig in het andere kamp zitten. Hierin komen al onze cognitieve afwijingen bij elkaar voor het grote feest der onverdraagzaamheid: we verdelen de wereld volgens patronen die misschien niet eens bestaan, we oordelen veel te snel op basis van het eerste wat bij ons opkomt, we nemen informatie alleen serieus als die in ons straatje past, we doen ons uiterste best om bij de groep te horen en we geloven vurig in onze eigen superioriteit, ook als daar geen aanwijsbare reden voor is.

(Dit komt op meerdere manieren naar voren in dit boek. Dit is in eerste instantie een geschiedenis van het menselijk falen, maar een enkele uitzondering daargelaten is het eigenlijk een geschiedenis van het mannelijk falen, en dan met name van het dalen van witte mannnen. Dat komt doordat witte mannen vaak de enigen waren die überhaupt de kans kregen om te falen. Meestal is het niet goed als geschiedenisboeken zich bijna uitsluitend richten op de daden van oude witte mannen, maar gezien het onderwerp van dit boek, lijkt het me in dit geval niet onredelijk.)

Ten slotte zijn we door ons verlangen om erbij te horen extreem vatbaar voor allerlei rages, modes en manieën - kortdurende obsessies die een hele samenleving in hun greep kunnen krijgen en alle rationaliteit tenietdoen. Dit kan verschillende vormen aannemen. Sommige rages zijn zuiver fysiek, zoals de onbegrijpelijke dansgektes die Europa zo'n zeven eeuwen lang periodiek in hun greep hielden in de middeleeuwen, waarbij honderdduizenden mensen besmet raakten met een plotselinge, onweerstaanbare dwang om te dansen, tot de dood erop volgde. 

Andere rages zijn financieel, waarbij onze hang naar geld een combinatie aangaat met ons diepe verlangen om deel uit te maken van ene groep en alles wat er nu weer wordt gezegd over manieren om snel rijk te worden. (In Londen heerste er in 1720 zo'n rage om te investeren in de Stille Zuidzee dat een groep opportunisten aandelen wist te verkopen in 'een bedrijf dat zich zal richten op een zeer winstgevende onderneming die voorlopig geheim wordt gehouden'.) Zo krijg je financiële zeepbellen, waarbij de vermeende waarde van iets ver boven de echte waarde uitstijgt. Mensen gaan erin investeren, niet omdat ze per se denken dat het intrinsieke waarde heeft, maar simpelweg omdat je eraan kunt verdienen zolang genoeg andere mensen denken dat het iets waard is. Uiteraard slaat de realiteit op zeker moment toe, waarna heel veel mensen heel veel geld verliezen en soms zelfs de hele economie naar de ratsmodee gaat. (pagina 40-41)

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen