Athenaeum, Polak & Van Gennep 2021, 224 pagina's - € 17,50
Wikipedia: Ewald Engelen (1963)
Korte beschrijving
Hoogleraar Ewald Engelen doet een poging de vraag te beantwoorden waarom de boze Nederlandse burger de politiek niet afrekent op het decennialange neoliberale beleid, waarmee diezelfde burger het - gezien de groeiende onvrede - duidelijk oneens is. Waarom hij in het stemhokje niet kiest voor nieuwe politieke bewegingen, maar steeds weer stemt op de partijen die verantwoordelijk zijn voor datzelfde verfoeide beleid. Engelen roept z’n lezers op te ontwaken uit hun neoliberale sluimer. Hij stelt dat het neoliberale gedachtegoed prima uitpakt voor de kleine bovenlaag hoogopgeleide Nederlanders, maar dat het merendeel van de bevolking er niet op vooruit is gegaan met deze economische politiek. Daarnaast acht hij het beleid schadelijk voor natuur en klimaat. Helder (en fel!) uitgelegd allemaal, maar dit stokpaardje van Engelen klinkt bekend. Op enkele grafieken na geen illustraties. Met woord vooraf, inleiding en epiloog. Activistisch essay; redelijke lezerskring. Uitstekend boek, met een uiterst relevante maatschappelijke boodschap.
Tekst op website uitgever
Het mysterie van onze tijd is niet de politieke fragmentatie, de electorale woede of het rechtspopulisme, maar waarom al die protesten en tegenstemmen zo machteloos zijn gebleken. Wanneer de boze burger in het stemhokje staat, kleurt hij toch weer de vakjes rood die horen bij de grote middenpartijen, de VVD voorop.
In een vlammend essay laat Ewald Engelen zien waarom de burger de politiek niet afrekent op de gevolgen van het decennialange neoliberale beleid: de eurocrisis, de bankencrisis, de flexibilisering van de arbeidsmarkt, belastingverlaging voor het grootkapitaal, de ecologische ramp die zich voltrekt, et cetera.
Met de sociaaleconomische crisis in coronajaar 2020 als vuur voor zijn betoog,
Fragment uit Kleine verschillen, grote geschillen
En dus denkt de Nederlandse kiezer alles te weten van de Koran, de sharia, zwarte piet, racisme, discriminatie en de geschiedenis van de slavernij. Maar weet hij weinig van de private belangen die verantwoordelijk zijn voor kleine bankenbuffers, de wildgroei van derivaten, belastingontwijking, de hoge woonlasten in Nederland en de dalende arbeidsinkomensquote. Weet hij alles van kleine culturele verschillen en weinig van economische grootheden. Weet hij alles van de brede diversiteit aan seksuele voorkeuren (cisgenders, transgenders) maar weinig van de scherp gestegen uitbuitingsgraad. Weet hij alles van de problemen van transseksuelen maar weinig van stagnerende inkomens. En hoe meer kiezers ergens iets vanaf denken te weten, hoe meer praatprogramma's en redacties dergelijke onderwerpen zullen kiezen. En hoe groter de kennis over dit soort onderwerpen wordt, hoe aantrekkelijker het wordt om ze steeds opnieuw op de agenda te zetten. Zo werkt de zichzelf versterkende megafoon van de media.
Natuurlijk overdrijf ik. Maar een karikatuur doet niets anders dan een aspect van de werkelijkheid uitvergroten en spreekt daarmee de waarheid. Ik doe wel eens een steekproef in de zalen en zaaltjes waar ik spreek. Wie van u weet wat de Sharia is, vraag ik. En dan zie ik de helft tot twee derde van de aanwezigen een hand opsteken. Als ik vervolgens vraag of ze wel eens van de AiQ hebben gehoord, de arbeidsinkomensquote, steekt slechts een fractie van de aanwezigen een hand op.
Dit strookt met mijn eigen journalistieke ervaringen. Redacteuren draaien hun hand niet om voor complexe politiek-filosofische vraagstukken op het gebied van migratierecht, nemen als vanzelf aan dat kijkers de verschillende argumentatiestappen makkelijk kunnen volgen, maar kunnen het basale verschilt tussen staatsschuld en begrotingstekort niet uitleggen, weten niet wat het verschil is tussen eigen en vreemd vermogen, snappen niet hoe de hefboom van schuldsanering de winst van moderne grootbanken kan vermenigvuldigen, kunnen geen balans lezen, begrijpen het verschil tussen stroom- en voorraadgrootheden niet, weten niet wat cijfers als inflatie en het bruto binnenlands product precies meten. (pagina 141-142)
Lees ook: De schaduwelite voor en na de crisis :niets geleerd, niets vergeten (2014), De kanarie in de kolenmijn (2016, samen met Marianne Thieme), De mythe van de gemaakte vrouw : Nieuw Licht op het feminisme (2016) en/of Het is klasse, suffie, niet identiteit! (uit 2018).
Of: Fantoomgroei : waarom we steeds harder werken voor steeds minder van Sander Heijne en Hendrik Noten, Een land van kleine buffers : er is genoeg geld, maar we gebruiken het verkeerd van Dirk Bezemer of De waarde van alles : onttrekken of toevoegen aan de wereldeconomie van Mariana Mazzucato.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen