Bijna twee jaar nadat je een ruw idee op een groep, redelijk sceptische collega's losliet. Die niet meteen begrepen waarom ik een groep lezers om me heen wilde verzamelen. Mensen die samen met mij boeken gingen lezen. Geen romans. Zeker niet. Ik wilde ook geen leesgroep opstarten. Zoals er al zo veel zijn. Nee. Ik zocht een groep jonge mannen. Hoogopgeleid. Die op hun eigen gebied ongetwijfeld niet dom zijn, maar buiten dat specifieke terrein weinig weten. Noem het gebrek aan algemene ontwikkeling of diepgang. Mannen die op mijn uitdaging wilden ingaan: een jaar lang elke week een serieus non-fictie boek lezen. En daar met elkaar over willen praten. Waarom? Omdat iedereen in de 21e eeuw op zijn of haar manier creatief moet zijn. Nieuwe dingen tot stand brengen. Verbindingen kunnen leggen tussen uiteenlopende zaken die je hebt opgepikt. En, de crux van het verhaal, iedereen die veel en divers leest neemt al lezende heel erg veel elementen op. Onlangs noemde de gangmaakster achter Brain Pickings (ene Maria Popova) dat legostenen verzamelen. Waarmee je kunt bouwen. De meest verrassende combinaties maken. Het gaat om de hoeveelheid én diversiteit van de stenen in je rugzak. Té veel hoogopgeleide mannen (en vrouwen) hebben ondanks hun hoge opleiding weinig, en vaak wat eenvormige stenen verzameld. Lezen helpt. Daar was én ben ik als bibliothecaris van overtuigd.
We gingen lezen, kwamen regelmatig samen. En in september van dit jaar begon het tweede seizoen van de Lezers van Stavast. De lijst omvat medio november 2013 ruim 200 titels. En blijft groeien. Er zijn veel schrijvers die (zonder dat ze het weten) schrijven over ons jaarthema Oefenen voor een andere tijd.
Dagelijks worden deze begrippen over ons uitgestort. Nederland moet vernieuwd worden. Innovatiever worden. Meedoen in de (rat?)race naar de top. Iedereen moet creatief bezig zijn. In staat zijn om te gaan met onzekerheden.
Als burger die veel teksten tot zich neemt wordt je steeds moedelozer van deze prietpraat. Vaak is het newspeak. Ze zeggen A, maar in de praktijk wordt het haaks daarop staande B bedoeld.
Love = War. Afslanken = Kapotbezuinigen. Meten = Niet weten. Humaan beleid = Vluchtelingen de deur wijzen. Voorstel = Dictaat.
Iets dergelijks gaat ook op voor innoveren. Je kunt als bibliothecaris (of employee in een andere sector) wekelijks een congres, seminar of workshop bijwonen over innoveren. Vernieuwen. Werk 2.0. Functionaris 3.0.
Maar het is maar zeer de vraag of degenen die aanwezig zijn vervolgens thuis gaan innoveren. Alsof je zoiets kunt leren. De realiteit is eerder het tegendeel. Iedereen die naar zo'n bijeenkomst is geweest gaat een kunstje van een ander herhalen. Copy - paste. Echte vernieuwingen kun je niet ergens ophalen. Echt nieuwe dingen moet je zelf opstarten. Hoe? Gewoon, door je eigen gezond verstand te volgen en op zeker moment IETS te gaan doen.
Elk mens is van nature geneigd informatie die op je afkomt door je eigen filter heen te halen. Dit brokje tekst, film, muziek sluit aan bij mijn voorkeuren, dingen die ik leuk of belangrijk vind. Ze bevestigen mijn kijk op de samenleving. En zijn derhalve welkom, onthoud ik beter. En andere brokken, die daar haaks op staan negeer ik. Of zijn op een andere manier ook een bevestiging van wat ik al weet. Eli Pariser hield in het voorjaar van 2011 een veelbekeken TED-speech over dit inzicht dat hij in zijn boek "The Filter Bubble: What the Internet Is Hiding from You" uitvoerig heeft beschreven.
Rol van een Openbare Bibliotheek
Een goede Openbare Bibliotheek, en ik noem het woord goed bewust, probeert mensen in haar werkgebied te verleiden kennis te nemen van 'dingen' die 'men' nog niet kent. Waarom? Omdat het voor de samenleving goed (wederom) is als mensen breed in het leven staan. Niet blijven hangen in hun bubbel. Veel bijzondere stenen in hun ransel stoppen.
De eerder genoemde Seth Godin is een interessant man. Die zich nadrukkelijk in het publieke domein manifesteert. Over veel dingen een mening heeft, en die ventileert. Dagelijks verschijnt zijn miniblog. Artikelen die later vaak terecht komen in boeken of ... in een manifest. In 2011 verscheen zijn visie op het onderwijs: Stop stealing dreams (what are schools for). Daarin houdt hij een pleidooi voor een ander onderwijssysteem. Een systeem dat jonge mensen uitrust voor de 21e eeuw. Niet de 20e waarin mensen klaargestoomd werden voor een samenleving vol zekerheden: een beroep en baan voor het leven.
Seth Godin weet dat we in de 21e eeuw allen op onze eigen manier als een kunstenaar door het leven moeten bewegen. Het gaat niet om kunst maken zoals een schilder of cineast. Nee, ieder van ons zal met zijn of haar gegeven talenten moeten woekeren en doorlopend 'iets' nieuws laten ontstaan. Noem het kunst. In de 21e eeuw zullen we doorlopend bezig om binnen onze omgeving verbindingen tot stand te brengen. Unieke verbindingen tussen ideeën, mensen, instellingen enzovoorts. En, een herhaling van hierboven, naarmate mensen meer legostenen hebben (opgedaan, verzameld) kunnen er meer unieke verbindingen tot stand gebracht worden. En is die bewuste man of vrouw succesvoller, maar nog belangrijker: zit die persoon lekkerder in zijn vel. Is gelukkiger.
In the connected age, reading and writing remain the two skills that are most likely to pay off with exponential results. Reading leads to more reading. Writing leads to better writing. Better writing leads to a bigger audience and more value creation. And the process repeats.
Even verderop benoemt hij vijf rollen voor een modern bibliothecaris.
Een bibliothecaris vervult in die moderne bibliotheek (waar uitlenen minder belangrijk wordt) vijf rollen. Die door elkaar heenlopen. En het is - onuitgesproken - niet de bedoeling dat die rollen krampachtig van elkaar gescheiden worden. Integendeel. Een goede bibliothecaris is producer (die iets tot stand laat komen), impresario (die af en toe iemand of een tentoonstelling 'invliegt'), leraar (die af en toe iets uitlegt aan een groep mensen), conciërge (die pc's aansluit, koffie zet, stoelen aanschuift) én als allerbelangrijkste is hij of zij een VERBINDER.
Bingo
Dat alles zat en zit in de Lezers van Stavast groep. En in Boeken proeven. Wijsheid in crisistijd. This magic moment, KennisMakers, Het geheim van het Pivot park (werktitel), binnenkort het Media Event.
Maar het zat ook in veel 'dingen' die we als bibliothecaris oude stijl jaren geleden ook al deden. Nieuw is wel de notie dat we als bibliotheek mensen samen moeten brengen. Rondom een zinvol, waardevol onderwerp. Actief stimuleren dat er groepen bezig zijn binnen onze muren. Noem het tribes. Of stammen. Het doet er niet zo veel toe: als er maar iets gebeurd wat waarde heeft. In de 21e eeuw zullen bedrijven, instellingen en organisaties afgerekend worden op de vraag of zij bijdragen aan het laten ontstaan van waardevolle, zinvolle 'dingen'. Echte waarde(n).
Klik hier voor een stuk of 25 'beelden' die zich de laatste maanden, jaren opdrongen en allen iets zeggen over onze huidige tijd en samenleving.
En hier voor een pagina van waaruit je door kunt klikken naar legostenen die ik het afgelopen halfjaar heb verzameld.
Blogs: Who's in control? - Voor ik dood ga, wil ik - Oefenen voor een andere tijd
(donderdag 14 november 2014)
Hans van Duijnhoven
Homepage Achtergrondartikelen
Beste Hans,
BeantwoordenVerwijderenEen reactie van een musicus.
Als ik dit bericht lees herken ik zo veel uit de wereld van de fysica. Met name de zeer succesvolle Kopenhaagse interpretatie van de kwantummechanica (1900-1950) die zeer nauw aansluit bij de werkelijkheid.
De volgende punten kan ik bevestigen/'bewijzen' vanuit mijn studie:
1.
Klein, het nieuwe groot.
Het begin van de eenparig versnelde beweging begint klein, met slechts 1 legosteentje energie. Per tijdsinterval worden dan telkens 2 legosteentjes toegevoegd. Wat een kwadratische vergelijking op papier is, is in werkelijkheid een optelsom van energiepakketjes (legobouwsteentjes). Elk pakketje is even groot.
De samenhang met tijdsduur geeft aan dat je niet alle processen kunt versnellen, beter worden als je ziek bent heeft gewoon zijn tijd nodig.
Het spreekwoord geldt: Een reis van duizend mijl begint met één stap.
en: Morgen is er weer een dag.
Maar als je door blijft bouwen kun je erg ver komen.
2.
Via onze huidige informatiebronnen kun je niet alles te weten komen. Ook is de kans aanwezig dat je onnauwkeurigheden en fouten klakkeloos overnemmt.
Het vergt studie, inlevingsvermogen en gewoon heel hard werken om het complete verhaal op papier te krijgen.
Daarbij is creatief leren denken een belangrijke eigenschap. Je wilt toch verder komen?
3.
Delen met anderen.
Het staat haaks op 'bedrijfsgeheim'. Toen ik solliciteerde als 'onderzoeker' bij een groot bedrijf bracht ik het als volgt ter sprake: "Natuurlijk heb ik er begrip voor als jullie niet alle kennis willen tentoonstellen, maar volgens mij kan bedrijfsgeheim ook betekenen: "Wij weten het ook niet". Toen ik iemand hoorde lachen aan de andere kant van de telefoon wist ik dat hier wel een kern van waarheid in zit. Er is nog zoveel te ontdekken voor wie er oog voor heeft.
Toch zullen we onze kennis moeten doorgeven aan de volgende generatie. Juist omdat in mijn vakgebied zoveel verdwijnt omdat 'men' het niet belangrijk genoeg acht, schrijf ik nu alles op. Voor de jeugd, voor de toekomst. Dat onwetendheid geen vat op hen heeft.
In de loop van de geschiedenis hebben meer mensen dat gedaan toen hun cultuur ging verdwijnen.
4.
Hoe snel is je verstand en hoe snel is je computer?
Als ik boeken lees uit de tijd toen er nog geen computer was, sta ik versteld van de hoeveelheid kennis die met potlood werd opgeschreven. Er zitten soms ook foutjes in, maar deze verbeter ik door na te denken. Want je verstand kan een aantal dingen beter als een computer, zoals fouten corrigeren. Vanuit de goede dingen ga je verder.
5.
Verbindingen tussen mensen zijn van essentieel belang in onze samenleving.
Mensen zijn verschillend van elkaar, juist om elkaar te kunnen helpen.
Zo kwam er iemand bij de balie in het ziekenhuis om zich te melden voor een afspraak. Toen de medewerkster zei: "Ik kan u niet vinden in het bestand", was het antwoord: "Wie gelooft u eerder, mij of dat apparaat".
Zowel onze ogen als ook onze oren kunnen energiepakketjes waarnemen die zo klein zijn, dat een nog kleinere waarde in moeder natuur niet voorkomt. Het loont zich om onze zintuigen te oefenen, en samen met anderen is dat veel leuker!
Met vriendelijke groet,
Van je collega Mark
Beste Hans,
BeantwoordenVerwijderen6.
Het is belangrijk om de vaardigheden die je geleerd hebt te behouden. Het geheugen speelt daarbij een belangrijke rol. Hoe meer je verstand zich ontwikkelt, des te gemakkelijker wordt het leren. Hoe meer verbindingen tussen de hersencellen er actief zijn, des te groter is je capaciteit. Het trainen gaat net als met hardlopen, elke dag een stukje verder. Elke dag 2 energiepakketjes erbij.
Met vriendelijke groet,
Van je collega Mark