vrijdag 25 februari 2022

David Van Reybrouck 5

De kolonisatie van de toekomst : leven aan de vooravond van de klimaatcatastrofe
EW, 68 pagina's € 16,99

Wikipedia: David Van Reybrouck (1971)

Korte beschrijving
Dit boekje bevat de volledige en geannoteerde tekst van de 50ste Huizinga-lezing, die de veelgelauwerde Belgische cultuurhistoricus/archeoloog/schrijver David Van Reybrouck op 12 december 2021 heeft uitgesproken in de Pieterskerk in Leiden. De lezing was een felle aanklacht tegen het zijns inziens te slappe klimaatbeleid en een pleidooi voor grotere betrokkenheid van de burger bij dat beleid om een catastrofe in de toekomst te voorkomen. Toegevoegd aan de tekst van de lezing zijn een levensschets van de naamgever van de lezingen (geschreven door Gerry van der List) en ’Een kleine geschiedenis van de Huizinga-lezing’ (geschreven door Lennaert Lubberding) met een overzicht van alle voorgaande Huizinga-lezingen. Verder bevat het boekje Noten en een Register. De eigenlijke lezing neemt slechts de helft van het boekje in beslag, de andere helft is voor genoemde extra’s. Sobere uitvoering: paperback, geen kleurendruk en geen illustraties. Maatschappelijk relevant boekje; beperkte lezerskring.

Tekst op website uitgever
Zelfs als we met het kolonialisme uit het verleden ooit helemaal in het reine zijn gekomen, hebben we nog steeds niets gedaan aan de dramatische manier waarop we nu de toekomst koloniseren. De mensheid palmt de komende eeuw in met dezelfde meedogenloosheid, dezelfde hebzucht en dezelfde kortzichtigheid waarmee in vroeger tijden werelddelen werden toegeëigend. De kolonisatie van de toekomst is de tekst van de vijftigste Huizinga-lezing, zoals door David Van Reybrouck uitgesproken in de Pieterskerk te Leiden, op 12 december 2021.

David Van Reybrouck (1971) is cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver van non-fictie, theater en poëzie. Hij debuteerde in 2001 met  De plaag, dat veelvuldig werd bekroond en vertaald. Zijn grootste succes behaalde hij met   Congo. Een geschiedenis, waarvoor hij onder andere de Libris Geschiedenisprijs 2010 en de AKO Literatuurprijs 2010 kreeg.   Congo is inmiddels in 13 talen vertaald, waaronder het Engels, Chinees, Deens en Frans. Het werd tevens bekroond met de Prix Médicis 2012. Zijn roemruchte essay   Pleidooi voor populisme leverde hem de Jan Hanlo Essayprijs 2009 op en de Vlaamse Cultuurprijs Kritiek en Essay 2009. Hij schreef verder de roman   Slagschaduw en het pamflet   Tegen verkiezingen (2014), dat bekroond werd met de Henriëtte Roland Holstprijs. In 2014 ontving hij de Gouden Ganzenveer. Hij is de auteur van het Boekenweekessay 2016 Op bol.com vind je alle boeken van David van Reybrouck, waaronder het nieuwste boek van David van Reybrouck.

Fragment
Dames en heren, misschien had u verwacht dat ik over Indonesië zou praten of Congo - twee landen waarin ik mij jaren heb verdiept en die mij zoveel hebben geleerd. Misschien had u gehoopt dat ik over het kolonialisme zou praten en over welke schuld en verantwoordelijkheid wij daarvoor in het heden dragen. Welaan dan, ja, dat is wat ik wil doen. Laat ons vandaag over kolonialisme praten, laat het ons hebben over schuld en verantwoordelijkheid. Laat het ons hebben over de rol van het Westen. Maar niet enkel achteruitblikkend. Want zelfs als we met het kolonialisme uit het verleden ooit helemaal in het reine zijn gekomen, hebben we nog steeds niets gedaan aan de dramatische manier waarop we nu de toekomst koloniseren.

De mensheid palmt de komende eeuw in met dezelfde meedogenloosheid, dezelfde hebzucht en dezelfde kortzichtigheid waarmee zij zich in vroeger tijden werelddelen toe-eigende. Kolonialisme is niet langer iets territoriaals, maar iets temporeels geworden; het ergste ligt wellicht niet achter ons, maar vóór ons.

Wij gedragen ons als kolonisatoren van de toekomstige generaties. Wij ontnemen ze hun vrijheid, hun gezondheid, misschien zelfs hun leven - net zoals kolonialen in het verleden deden. We zadelen hen op met onszelf en we doen dat met een brutaliteit en onverschilligheid die doen duizelen. Wij doen alsof zij er niet zijn, alsof hun land het onze is, alsof hun wereld leeg is, alsof wij zomaar mogen graaien in de daar voorradige grondstoffen - drinkbaar water, vruchtbare grond, geologische reserves - er niet aan denkend dat zij die grondstoffen misschien ook nodig zullen hebben. Wij plunderen onze kleinkinderen, wij bestelen onze kinderen, wij vergiftigen ons kroost.

Maar inmiddels gaat het zo snel dat we zélf al de gevolgen aan den lijve beginnen te ondervinden. We delen intussen zelf in de brokken. Bosbranden, overstromingen en waterschaarste - het is te cynisch voor woorden - zijn kennelijk onze redding geworden. Eindelijk schieten we wakker. Eindelijk komen we in actie. Eindelijk beseffen we dat het zo niet verder kan. De Vlaamse minister van Mobiliteit Lydia Peeters zei het onlangs met zoveel woorden: 'De waterbom die deze zomer op Wallonië viel, heeft ons wakker geschud.'

En we zeggen 'wij' en 'ons' alsof het de hele mensheid betreft, want dat klinkt sympathiek en inclusief, die formulering - 'wij, mensheid, zijn samen verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde en nu zitten we met zijn allen in dezelfde boot' - maar ze verhult een veel diepere waarheid die we niet willen zien. We zitten echt niet in dezelfde boot en we hebben lang niet even sterk bijgedragen. Klimaatopwarming werd en wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de rijkste landen in de gematigde streken van de planeet en wordt hoofdzakelijk gevoeld door de armste landen in de tropen. (pagina 13-15)

Lees ook: Revolusi : Indonesië en het ontstaan van de moderne wereld (2021), Pleidooi voor populisme : pamflet (2008) en Tegen verkiezingen (2013).

Terug naar Overzicht alle titels

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen