De Bezige bij 2013, 174 pagina's - € 14,95
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Wikipedia: David Van Reybrouck (1971)
Korte bespreking
De auteur, een Belgische intellectueel (cultuurhistoricus, archeoloog), voert een pleidooi om de democratie te versterken door middel van loting in plaats van verkiezingen. In een logisch, helder opgebouwd betoog stelt hij als belangrijkste oorzaak van de crisis in de democratie het vasthouden aan verkiezingen als enige democratievorm. Zijn boek is een pleidooi om met moderne middelen de oude systemen van loting (burgerfora, deliberatieve democratie) in te voeren. De zwakheden van inspraak, referenda en dergelijke worden daarbij genegeerd, evenals de bredere politicologische democratietheorie (Schumpeter, Dahl). Wel wetenschappelijk gefundeerd, maar nogal smal en met een overdaad aan jargon ('pathogenese van het electoraal fundamentalisme' pag. 89). Interessant voor hooggeschoolden (politicologen, bestuurskundigen).
Crisis van de legitimiteit: het draagvlak kalft af
Democratie, aristocratie, oligarchie, dictatuur, despotisme, absolutisme, anarchie: elk politiek stelsel moet een evenwicht zien te vinden tussen twee fundamentele criteria: efficiëntie en legitimiteit. Efficiëntie gaat over de vraag: hoe snel kan een overheid succesvolle oplossingen vinden voor problemen die zich voordoen? Legitimiteit gaat over de vraag: hoezeer kunnen inwoners zich vinden in die oplossingen? In hoeverre erkennen zij het gezag van de overheid? Efficiëntie gaat over daadkracht, legitimiteit over draagvlak. De twee criteria zijn doorgaans omgekeerd evenredig aan elkaar: een dictatuur is ongetwijfeld de meest efficiënte manier van regeren (één persoon beslist, en klaar), maar veel duurzame legitimiteit geniet ze zelden. Het omgekeerde, een land dat over elke maatregel eindeloos palavert met alle inwoners, verhoogt vast het draagvlak, maar zeker niet de slagkracht. (pagina 13)
Een tweede citaat over de 'oude Grieken'
"Grondbeginsel van een democratische staatsinrichting is vrijheid. () Een van de kenmerken van vrijheid is dat men om de beurt wordt geregeerd en zelf regeert."En Van Reybrouck voegt hier aan toe:
Vijfentwintig eeuwen oud, maar nog steeds verbluffend qua inzicht. Vrijheid is niet: steeds zelf de macht hebben. Vrijheid is evenmin: je niets hoeven aan te trekken van de macht. Vrijheid is nog minder: je slaafs neerleggen bij macht. Vrijheid is het evenwicht tussen autonomie en loyaliteit, tussen regeren en geregeerd worden. Het is een inzicht dat vandaag, nu de 'oligarchisering van de democratie' nog veel heftiger woedt dan toen professor Verdin er vijfentwintig jaar geleden voor waarschuwde, helemaal vergeten lijkt. (pagina 66-67)Enkele artikelen op De Correspondent
David Van Reybrouck zoekt nadrukkelijk het debat. Op De Correspondent verschenen de afgelopen maanden verschillende artikelen over dit onderwerp. Abonnees mogen/kunnen ook de bijdragen van leden lezen. Niet-leden alleen het 'kale' artikel.
Het kan: een totaal andere inrichting van onze democratie
Europa heeft haar lageropgeleiden uitgesloten
De opkomst is de uitslag en negen andere observaties over de gemeenteraadsverkiezingen
Het kan: een totaal andere inrichting van onze democratie
In Bosnië wordt de stem van het volk eindelijk gehoord
Vijf sites om direct te blokkeren als verkiezingen u lief zijn
Hoe technocratie de democratie kan redden (voor even dan)
Red de democratie, loot het parlement
Hoe technocratie de wereld kan redden (voor even dan)
Klik hier voor een ander (hiermee samenhangend) boek van David van Reybrouck: Pleidooi voor populisme : pamflet (2009)
Artikel: Redenering - We zijn onze democratie kapot aan het maken door haar te beperken tot verkiezingen, (juni 2014)
Youtube: Tegen verkiezingen (optreden in Buitenhof, 30 september 2013 (16:41)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen