Inspirerend

Op donderdag 12 juni 2014 werd op de boerderij van een Lezer van Stavast in Berghem de slotavond van het tweede seizoen georganiseerd.

Van september tot juni komen de Lezers van Stavast normaliter een keer per vier weken samen in de Bibliotheek Oss. Inloop vanaf 7 uur 's avonds. Koffie en thee. Rond half acht beginnen we met het programma. Het komt zeer regelmatig voor dat we pas tegen of rond tien uur 's avonds stoppen. De tijd vliegt voorbij. Tijdens zo'n bijeenkomst praten we over gelezen boeken. Maken we deelnemers attent op nieuwe boeken, interessante artikelen, een filmpje hier, een quote daar, een tentoonstelling of een activiteit van de bibliotheek of anderen. Soms een liedje. Alles wat maar te maken heeft met het zeer brede thema Oefenen voor een andere tijd. Regelmatig bereiden Lezers van Stavast iets voor. Of worden gestimuleerd in een klein groepje over 'iets' door te praten. Het is niet louter eenrichtingsverkeer.


Sinds de start in het najaar van 2012 hebben naar schatting ruim zestig personen zich voor de Lezers van Stavast aangemeld. Tijdens het eerste en tweede seizoen zijn ook weer mensen afgehaakt. Om uiteenlopende redenen; die niet altijd met de bibliotheek en de 'taak' hadden te maken.

'De taak' was vanaf het begin dat Lezers van Stavast zichzelf als het ware verplichten om wekelijks één non-fictie boek uit de lijst te lezen. En dat veertig weken lang. Aan het eind van het tweede seizoen is duidelijk (geworden) dat dit voor de meeste Lezers van Stavast een brug te ver is. De deelnemers die mee zijn blijven doen geven het zelf toe. Het rantsoen wordt amper gehaald. Men wil wel boeken van de lijst blijven lezen. Maar niet zoveel als ooit afgesproken. Er zijn ook andere boeken die gelezen moeten worden. Meest genoemde argument is domweg gebrek aan tijd. 'Moet je maken!' is absoluut waar, maar ieder van ons herkent het gevoel dat er andere 'dingen' zijn die voor (moeten) gaan.


Derde seizoen - een kleine aanpassing
De formule dat leden van de Noord Oost Brabantse Bibliotheken boeken blijven lezen die op de omvangrijke literatuurlijst staan wordt gehandhaafd. We laten echter los dat je één boek per week moet lezen; veertig weken lang. Nee. Iedereen die af en toe enkele boeken van deze lijst leest kan en mag naar de vierwekelijkse bijeenkomsten op donderdagavond komen.

Dat is meteen de tweede verandering. De Lezers van Stavast-avond was de eerste twee seizoenen een besloten bijeenkomst. Alleen bedoeld voor mensen die zich daarvoor in de zomer hadden aangemeld. Dat idee laten we los. Vanaf september 2014 zijn alle leden van de bibliotheek welkom die geïnteresseerd zijn in de thema's die in de honderden boeken aan bod komen. Aanmelden voor een donderdagavond is wel verplicht. Via internet. Het aantal plaatsen is beperkt. We willen voorkomen dat het een lezing wordt, waar een spreker een verhaal houdt en de bezoekers af en toe een vraag mogen stellen.

Gehandhaafd blijft dat elke avond een bepaald aspect nader naar voren wordt gehaald. Het jaarthema van de bibliotheek (Oefenen voor een andere tijd) is erg breed. De ontwikkelingen in onze sterk veranderende samenleving buitelen als het ware over elkaar heen. Wekelijks komen er nieuwe boeken uit. Verschijnen er interessante artikelen in kranten, tijdschriften of op blogs en andere digitale platforms. Kom je filmpjes tegen. Een aankondiging van een lezing hier, een documentaire daar, een tv-serie. Een tweet. Er is kortom altijd wat te doen. Dat op zo'n avond naar voren kan worden gehaald. In een context geplaatst én - dat vooral - verbonden met deze of gene boektitel van de lijst.

Ook zal blijven dat elke avond qua opbouw, sfeer anders zal zijn. Vaak wordt pas enkele dagen van tevoren besloten wat er besproken zal worden. En regelmatig wordt zelfs op de dag zelf nog een bepaald 'iets' meegenomen. Het is een groot avontuur. Voor de Lezers van Stavast en onszelf.


Inspirerend en de nuance
Tijdens de slotbijeenkomst in Berghem maakte collega Jan de Waal wat opnamen. En sprak deelnemers aan over het afgelopen seizoen. In het filmpje wordt enkele keren het woord 'inspirerend' gebruikt. Een leuk compliment. Want daar ging en gaat het toch om. Mensen verleiden kennis te nemen van onbekende 'dingen'. In de hoop dat het iets toevoegt. Hen inspiratie geeft.
In het filmpje ontbreekt (wegens slechte geluidskwaliteit - we zijn feitelijk amateurs) een quote van Lezer van Stavast Kristel de Buck  waarin ze een nieuwe naam voor de bijeenkomsten op de donderdagavond voorstelt: "De Nuance". Die indruk heeft ze althans overgehouden aan die avonden.


Tegenlicht Meet Up
Iedereen die meer dan geïnteresseerd is in ontwikkelingen in onze maatschappij kan niet om dit tv-magazine heen. Sinds 2002 worden gemiddeld 24 uitzendingen per jaar gemaakt. Elke uitzending nodigt uit tot napraten, debat, discussie. Sinds enige maanden worden op verschillende plekken in Nederland zogenaamde Tegenlicht Meet Ups georganiseerd. In Amsterdam, Den Bosch of Groningen wordt op zo'n avond over een recente aflevering nagepraat. Prima.
Incidenteel gebruiken we tijdens onze Lezers van Stavast-bijeenkomsten een fragment uit een bepaalde Tegenlicht-uitzending. Vooral de Tegenlicht Talks zijn daarvoor zeer geschikt. Een favoriet? Tomás Sedlácek die met pen en agenda duidelijk maakt dat achterblijvende economische groei in een land (dat alles al heeft) geen probleem hoeft te zijn. Nietwaar?
Op een bepaalde manier zijn de Lezers van Stavast-meetings een soort Tegenlicht Meet Ups. Alleen worden deelnemers geacht boeken te lezen over zaken die op tv aan de orde worden gesteld. En komen de fragmenten overal vandaan.

Het filmpje - Lezers van Stavast 2014


Aanmelden voor het derde seizoen?
Op dit moment is dit nog niet mogelijk.
Medio juli 2014 worden data bekend gemaakt en de manier waarop u zich voor de bijeenkomsten kunt aanmelden.
Ondertussen staat niets u in de weg om de literatuurlijst te bestuderen én te gaan lezen!
Prettige vakantie toegewenst. Een mooie tijd om te beginnen.

(donderdag 19 juni 2014)
Hans van Duijnhoven

Homepage Achtergrondartikelen