Prometheus 2019, 116 pagina's - € 16,99
Uit de reeks Nieuw Licht
Bio Thijs Lijster (1981)
Korte beschrijving
Een deel van een filosofische pamfletreeks waarin een hedendaagse denker een klassiek geworden tekst interpreteert in het licht van de huidige politieke en maatschappelijke context. In dit essay reflecteert de auteur (kunst- en cultuurfilosoof) op een – in het boek opgenomen – uitvoerig fragment uit 'Het communistisch manifest' uit 1848 van Karl Marx en Friedrich Engels. Conclusie is dat de oude vormen van ongelijkheid nog steeds actueel zijn. De welvaart is de afgelopen decennia wereldwijd toegenomen, maar dat geldt ook voor de economische ongelijkheid. De acht rijkste personen bezitten evenveel als de armste helft (te weten 3,8 miljard mensen) van de wereldbevolking. Aan de hand van bespiegelingen over onder andere 'human resources', flexibilisering en feminisering van arbeid, burn-out, robotisering en 'investeren in jezelf' voorziet de auteur een nieuwe klassenstrijd. Een sprankelend, erudiet essay, met veel vaart en flair geschreven. Interessant en inspirerend voor politici, bestuurders en sociale wetenschappers. Bevat literatuurlijst en ene verwijzing naar websites.
Tekst op website uitgever
De geschiedenis is, aldus Karl Marx, geschiedenis van de klassenstrijd: de strijd tussen de klasse die bezit en de klasse die niets anders heeft dan zijn eigen arbeidskracht. In de Oudheid had je de patriciërs tegenover de plebejers en slaven, in de Middeleeuwen de heren tegenover de horigen, en na de val van het ancien régime de kapitalisten tegenover het proletariaat. Sinds Marx en Engels in 1848 in hun roemruchte Communistisch Manifest de ‘proletariërs aller landen’ opriepen zich te verenigen, is de groep die niets heeft heel veel groter geworden, maar ook steeds minder solidair. Hoger- en lageropgeleiden, hoofd- en handarbeiders, lageloners en flexwerkers, arbeidsmigranten en boze witte mannen, pensioengerechtigden en studenten; ze trekken allen aan het kortste eind en toch worden ze eenvoudig tegen elkaar uitgespeeld. Thijs Lijster voorziet desondanks een grote omwenteling, die aan veel een einde maakt, maar niet aan de geschiedenis.
Fragment
We moeten ons echter afvragen of de afgebeelde figuur de strijd nog alleen aan zou kunnen of moeten gaan. Wat dat betreft is de hele categorie van een enkel 'subject van de geschiedenis' misschien wel hopeloos achterhaald. Er is de afgelopen jaren veel discussie gevoerd over de vraag of politiek strijd op links het beste in termen van 'identiteit' of 'klasse' gevoerd moet worden. Maar waarom zouden we moeten kiezen? Niet alleen is klasse zélf een identiteit (zoals de Franse socioloog en romancier Didier Eribon overtuigend aantoonde in zijn roman Terug naar Reims), maar bovendien zijn de uitbuiting en miskenning van arbeid, de onderdrukking van minderheden, de achtergestelde positie van vrouwen, en de vernietiging van de aarde evenzovele symptomen van een systeem dat gebaseerd is op concurrentie, competitie en eindeloze groei, in plaats van op solidariteit, duurzaamheid en zorg voor de ander. Pas zodra we dat inzien, kan het precariaat, in al zijn diversiteit, tot klassenbewustzijn komen en kunnen de verschillende kwetsbare groepen zich verenigen.
Die coalitie zal vermoedelijk niet langer de vorm hebben van weleer, van een arbeiderspartij waarin de proletariërs met een uniforme achtergrond zich organiseerden. (pagina 74-76)
Startpagina Nieuw Licht
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen