Kees van Lede en Joris Luyendijk

Pessimisme is voor losers : op de rand van een nieuwe tijd
Balans 2019, 256 pagina's  -  € 21,99

Dit boek werd in 2019 onder een andere titel aangekondigd: Op de rand van de nieuwe tijd : over macht, complotdenken en de grenzen van de vrije markt

Wikipedia: Kees van Lede (1942) en Joris Luyendijk (1971)

Korte beschrijving
Op uitnodiging van Kees van Lede, voormalig bestuursvoorzitter van AkzoNobel, voorzitter van werkgeversverbond VNO, en nog steeds betrokken bij de grootste bank ter wereld JPMorgan, correspondeerde de journalist Joris Luyendijk van april 2018 tot december 2019 met hem over economie en politiek. Terugkerend onderwerp is het huidige aandeelhouderskapitalisme en de macht van de banken, waarover Luyendijk eerder schreef ('Dit kan niet waar zijn', 2015)*. Verder gaat het over recente actuele thema's zoals de Brexit, de klimaatverandering en de geringe diversiteit in de top van het bedrijfsleven. De journalist toont zich bij tijd en wijle wat somber. De ondernemer put uit zijn jarenlange ervaring aan de top van het internationale bedrijfsleven, beschrijft vooral hoe het loopt en ziet nog voldoende lichtpuntjes. Voldoende discussiestof voor een breed publiek dat geïnteresseerd is in de actuele problemen van het huidige economische systeem.

Tekst op website uitgever
Wat is er nodig om onze economie veilig door de 21e eeuw te loodsen? Hoe dichten we de kloof tussen elite en bevolking? En wat is er nodig om het klimaatprobleem echt aan te pakken? Veel mensen hebben het vertrouwen in de traditionele politiek verloren. Uit angst, onmacht of woede zoeken ze de uiteinden van het spectrum op.

Hoe wordt de overheid weer betrouwbaar en herwinnen de grote bedrijven respect? In een spannende briefwisseling discussiëren twee kritische denkers uit verschillende generaties over urgente oplossingen voor de grote vragen van deze tijd. Kees van Lede speelde decennialang een sleutelrol in het internationale deel van het Nederlandse bedrijfsleven. De dertig jaar jongere Joris Luyendijk, die zich als schrijver en journalist regelmatig kritisch uitliet over overheid en bankwezen, dient hem van repliek.

Scherpzinnige brieven over het bedrijfsleven, de bonus-gekte, de Brexit, over macht, moraal en over nieuwe manieren om een eerlijker samenleving te krijgen. Pessimisme is voor losers is een bij vlagen verontrustend, en ten slotte toch optimistisch boek, waarin de ervaringen en visies van Van Lede en Luyendijk elkaar aanvullen en de lezer inspireren.

Oorspronkelijke tekst op website uitgever
Hoe is het mogelijk dat grote bedrijven nergens belasting betalen? Hoe kan het dat de kloof tussen rijk en arm alleen maar groter wordt? Waarom lijken de grote problemen van deze tijd steeds te worden doorgeschoven? Veel mensen hebben het vertrouwen in de traditionele politiek verloren. Uit angst, onmacht of woede zoeken ze de uiteinden van het spectrum op.

Hoe wordt de overheid weer betrouwbaar en herwinnen de grote bedrijven respect? In een spannende briefwisseling discussiëren twee kritische denkers uit verschillende generaties over urgente oplossingen voor de grote vragen van deze tijd. Kees van Lede speelde decennialang een sleutelrol in het internationale deel van het Nederlandse bedrijfsleven. De dertig jaar jongere Joris Luyendijk, die zich als schrijver en journalist regelmatig kritisch uitliet over overheid en bankwezen, dient hem van repliek.

Scherpzinnige brieven over het bedrijfsleven, de bonus-gekte, de Brexit, over macht, moraal en over nieuwe manieren om een eerlijker samenleving te krijgen. Op de rand van een nieuwe tijd is een bij vlagen verontrustend, en ten slotte toch optimistisch boek, waarin de ervaringen en visies van Van Lede en Luyendijk elkaar aanvullen en de lezer inspireren.

Artikel: Toen zocht links het midden, nu is rechts aan zet (NRC, maandag 3 februari 20202)

Fragment uit een brief van Joris (5 oktober 2018)
'Hoe keert het tij?' Dat is inderdaad de vraag die onder je hele brief ligt. In de jaren zeventig creëerde de hoge werkloosheid, in combinatie met hoge inflatie, ruimte en stuwkracht voor een koerswending. Maar nu is deze koerswending zodanig doogeschoten dat ze zelf het probleem is geworden: korte-termijn-individueel eigenbelang prevaleert nu veel te vaak boven lange-termijn algemeen belang.
  Je stelt dat het in Nederland nog steeds redelijk lukt ook dat langetermijnbelang te borgen en dat is ook mijn ervaring. Na zes jaar in Groot-Brittannië  sta ik er bijna dagelijks van te kijken hoeveel constructiever overheid en bedrijfsleven hier in Nederland opereren. Britten lijken soms een bijna dwangmatige voorliefde te hebben voor strijd en conflict. Overal moet concurrentie worden ingevoerd, want alleen daardoor zou een optimale uitkomst verzekerd zijn. Dan besluiten ze op lagere scholen de discoavond met de uitverkiezingen van de beste danser en danseres. Resultaat: op de winnaars na gaan alle kinderen naar huis met een gevoel van teleurstelling dat ze nooit hadden gehad zonder zo'n uitverkiezing.

Het verbaast me evenmin dat Nederlanders per hoofd van de bevolking gemiddeld bijna een kwart rijker zijn dan de Britten; je ziet het hier aan alles. De ziekenhuizen, de wegen, het openbaar vervoer en de scholen .... Alles ligt  er beter bij.
  Merkwaardig eigenlijk dat we die Angelsaksische principes van aandeelhouderswaarde zoveel ruimte hebben gegeven en nog steeds geven. Maar hoe keer je dat tij? Zoals je zegt: het Nederlandse bedrijfsleven is diep geïntegreerd in de rest van de wereldeconomie, en daar gelden de Angelsaksische normen en regels. Onderdeel daarvan zijn legale omkoping van politici in de vorm van 'campagnefinanciering', ongeremd lobbyen en natuurlijk de 'tweede carrières'.  Van de politiek moet je het in die landen dus niet hebben. Waarmee we terug zijn bij Dijsselbloem (die na zijn ministerschap juist níet bij een bank ging werken - HvD).

Dank trouwens dat je mij met mijn 46 herfsten nog rekent tot de jonge generatie! Ik vind mijn eigen generatie erg tam, maar bij de twintigers en begin dertigers zit zoals je zegt echt een boel energie, en er wordt ook heel veel bereikt. De groeiende acceptatie en gelijkheid van niet-witten, vrouwen, homoseksuelen en transgenders is echt fantastisch. En het gaat zo snel! Trump is nu een terugslag, met echo's in Nederland en elders in Europa, maar dit is echt niet meer te stuiten. Nu net is Zwarte Piet aangepakt. Het is net als met het rookverbod. Over een paar jaar kunnen we ons niet meer voorstellen dat we ooit op zo'n racistische manier een leuk kinderfeest vierden. Hoezee! (pagina 80-81)

Lees ook: Dit kan niet waar zijn (2015), Kunnen we praten (2017) en Hoop : 100 wetenschappers, kunstenaars en ondernemers vertellen wat hun hoop geeft (2019)

Artikel: Op de rand van een nieuwe tijd (november 2019)

Terug naar Overzicht alle titels