Ingrid Robeyns

Rijkdom : hoeveel ongelijkheid is nog verantwoord? 
Reeks Nieuw Licht
Prometheus 2019, 98 pagina's  -  € 12,50

Wikipedia: Ingrid Robeyns (1972)

Korte beschrijving
Econoom en filosoof Robeyns maakt zich grote zorgen over de alsmaar groter wordende ongelijkheid. Ze opent dit boekje met de stevige claim dat economie en ethiek in elkaars verlengde behoren te liggen. Velen denken dat we meer aan armoedebestrijding moeten doen. Maar volgens Robeyns doen we er beter aan ons meer voor extreme rijkdom en het leven van de superrijken te gaan interesseren. Er moet een rijkdomsgrens komen, want rijkdom is helemaal niet ethisch neutraal of een louter persoonlijke kwestie. Enige mate van rijkdom is een goede zaak. Laten we niet vergeten dat sommigen meer, stressvol en fysiek zwaar werk doen. Er blijven prikkels nodig om de juiste mensen op de juiste plaats te krijgen. Het is extreme rijkdom die onwenselijk is. Extreme rijkdom ondermijnt onze democratie, is niet verenigbaar met onze ecologische plichten en gaat gepaard met een suboptimale verdeling van geld. Met dit prima boekje krijgt Robeyns hopelijk dezelfde aandacht van een breed Nederlands publiek die ze in het buitenland al enige tijd geniet. Met een overzicht van geraadpleegde literatuur en websites. Pocketuitgave; normale druk.

Tekst op website uitgever
In 2018 ging Jeff Bezos, de oprichter van Amazon.com, als eerste mens over de 100 miljarddollargrens. De inkomensverschillen worden wereldwijd groter. De topman van Coca-Cola kreeg het 427-voudige van de laagstbetaalde; bij Walt Disney is dat zelfs ruim het 650-voudige. Steeds meer geld wordt door steeds minder mensen verdiend.
Volgens Aristoteles was geld vooral een handig ruilmiddel, maar het gevaar van dit aantrekkelijke middel is volgens Aristoteles dat het geld zelf begerenswaardig wordt. Het gaat alleen nog om het geld en om meer geld. En zo bereikten we 2400 jaar na Aristoteles’ analyse de 100 miljarddollargrens.
Maar is het erg dat sommigen zoveel hebben en anderen niet? Volgens Ingrid Robeyns zijn die extreme verschillen schadelijk voor mens en maatschappij. In Rijkdom herleest ze Aristoteles en laat ze zien dat er grenzen zijn aan hoeveel ongelijkheid een maatschappij kan verdragen. Extreme rijkdom is een gevaar voor de democratie, is niet te verzoenen met onze ecologische plichten en leidt tot een onrechtvaardige verdeling van welvaart. Extreme rijkdom is veel minder onschuldig dan we misschien wel denken.

Ingrid Robeyns (1972) is hoogleraar ethiek van instituties aan de Universiteit Utrecht.

Fragment uit 5. Onverdiend vermogen
Een ander probleem met het idee van 'rijk door eigen verdienste' is dat topinkomens niet altijd in de eerste plaats de productiviteit weerspiegelen van de betreffende topmanager, maar het gevolg zijn van een set gedeelde normen en waarden van topbestuurders die het normaal vinden dat ze dergelijke hoge inkomens verdienen. De extreme beloningen van topmanagers zijn geen afspiegeling van de extreme meerwaarde die hun werk oplevert in de organisatie of het bedrijf. Ze zijn een afspiegeling van wat ze, in de arbeidsmarkt voor topverdieners, in staat zijn te onderhandelen, en die onderhandeling weerspiegelt ook wat deze groep mensen elkaar vertelt dat hun werk waard is. Natuurlijk zijn bepaalde verschillen in beloning gerechtvaardigd, Ten dele is enige mate van loonongelijkheid gerechtvaardigd vanuit efficiencyoverwegingen: we willen als samenleving gewoon dat we genoeg chirurgen hebben, en het helpt dan om mensen die talentvol zijn op dit gebied een goede beloning in het vooruitzicht te stellen. Als een potentiële chirurg evenveel kan verdienen  als yogaleerkracht of als boekenverkoper, is het maar de vraag of we als samenleving genoeg chirurgen hebben, In beroepen die intrinsiek of instrumenteel waardevol zijn voor de samenleving willen we dat mensen de financiële erkenning krijgen voor grote inspanningen, jarenlange investeringen in hun kennen en kunnen, het dragen van grote verantwoordelijkheid, of het uitvoeren van sleutelfuncties ten dienste van organisaties, bedrijven of de samenleving. Maar deze overwegingen kunnen hoogstens enige ongelijkheid in lonen rechtvaardigen, en niet de absurde ongelijkheden die we de laatste jaren hebben zien ontstaan. (pagina 65-66)

Artikel: Ingrid Robeyns in de media met nieuwe boek 'Rijkdom'

Artikel: Moneyland: het zal nooit makkelijker zijn om ertegen op te treden dan nu.  (april 2019)

Startpagina Nieuw Licht



Tegenlicht
Op zondag 12 april 2020 stonden Anand Giridharadas en Ingrid Robeyns centraal in de aflevering Kijken naar de rijken. Ook een interview met Anand Giridharadas: Hoe de superrijken onze democratie ondermijnen (24 december 2019)

Terug naar Overzicht alle titels