Mazirel pers 2022, 400 pagina's - € 27,99
Wikipedia: Jaap van Ginneken (1943)
Korte beschrijving
Een actuele verhandeling over de grilligheid van menselijk (massa)gedrag en de publieke opinie in tijden van maatschappelijke verandering aan de hand van inzichten uit de chaostheorie en de massapsychologie. Extinction Rebellion, Brexit, Gele Hesjes, coronacomplottheorieën, avondklokrellen… Steeds weer blijkt hoe moeilijk het is om menselijk gedrag te sturen, maar ook hoe snel dit gedrag massaal kan omslaan. Hoe om te gaan met deze grilligheid? Aan de hand van nieuwe inzichten uit de chaostheorie en de massapsychologie wijst psycholoog Jaap van Ginneken de weg. ‘Grillig’ is scherpzinnig en diepgravend geschreven, met veel ruimte voor voorbeelden uit de actualiteit. Met enkele zwart-witillustraties. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep.Jaap van Ginneken (1943) is een Nederlandse psycholoog en communicatiewetenschapper. Hij schreef meer dan vijftig boeken. Zijn werk werd in meerdere landen uitgegeven.
Tekst op website uitgever
Dr. Jaap van Ginneken studeerde sociale psychologie en promoveerde cum laude in de massapsychologie. Hij was jarenlang associate professor aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Ceram International Business School in Nice. Hij publiceerde twintig boeken in vijf talen. Van Ginneken is een veelgevraagd spreker over sociale psychologie.
Extinction Rebellion, Brexit, Gele Hesjes, coronacomplottheorieën, avondklokrellen… Steeds weer blijkt hoe moeilijk het is om menselijk gedrag te sturen, en tegelijkertijd hoe snel het massaal kan omslaan. Hoe om te gaan met deze grilligheid? Nieuwe inzichten uit de chaostheorie en de massapsychologie wijzen de weg.
Jaap van Ginneken is sociaalpsycholoog, gespecialiseerd in de massapsychologie. Hij was associate professor communicatie-wetenschap (UvA) en schreef tientallen boeken over deze onderwerpen.
Fragment uit 1. De publieke opinie als complex veranderend systeem
1.3 Het grondbeginsel van complexe verandering
het geval van Greta Thunberg waarmee we dit hoofdstuk openden was een illustratie van het functioneren van de publieke opinie. We hebben gezien dat traditionele opvattingen de publieke opinie te veel benaderen als een vaste optelsom en dat een nieuwe conceptualisering haar meer zou moeten opvatten als een dynamische configuratie. In dit boek zullen we geleidelijk aan een andersoortig perspectief ontvouwen en een alternatieve benadering voorstellen van snelle, radicale en massale verschuivingen in de publieke opinie, een alternatieve benadering die ook allerlei implicaties heeft voor andere psychologische, sociologische en communicatieve verschijnselen. Voor deze nieuwe conceptualisering kunnen we inspiratie vinden in een grote omwenteling die in de natuurwetenschappen al geruime tijd gaande is.
Om misverstanden te voorkomen voeg ik daaraan toe dat ik sociale en psychische processen niet wil reduceren tot biologische, chemische n fysische processen, integendeel. Ik wil echter wel zeggen dat er een uitgewerkte visie bestaat die een compleet ander licht werpt op de grondprincipes van radicale omslagprocessen. In deze familie van theorieën zijn daarom nuttige aanknopingspunten te vinden voor een herformulering van het probleem van non-lineaire verandering.
Het gaat om een zogenoemde paradigmawisseling die alle wetenschappen raakt. De term 'paradigma' is een Griekse aanduiding voor een stamwoord, een voorbeeld, een model. In zijn invloedrijke boek The Structure of Scientific Revolutions introduceerde Thomas Kuhn dit begrip in 1962 in de wetenschapsleer. Hij signaleerde dat wetenschappers zich, vooral binnen één vak en één school, vaak lieten leiden door bepaalde voorbeelden en modellen. Hij bedoelde daarmee niet alleen expliciete modellen, zoals een uitgespelde theorie en methodologie, maar ook impliciete modellen, zoals veelzeggende voorbeelden en beeldspraak.
Paradigma's helpen richting en vorm te geven aan de 'normale' wetenschap, maar af en toe duiken er anomalieën op: observaties die in strijd zijn met wat volgens het model verwacht kan worden. De aanvankelijke reflex was dan vaak om die zo lang mogelijk te negeren, maar als ze hardnekkig zijn en steeds opnieuw opduiken, raakt het paradigma in crisis. Een kleine minderheid van onderzoekers gaat dan op zoek naar alternatieven. Na een langdurige strijd kunnen revolutionaire veranderingen in een visie aanvaard raken in steeds breder kring, totdat het geopende debat een voorlopige sluiting ondergaat en er een nieuwe overeenstemming ontstaat. Dat is de gewone gang van zaken die nog steeds vrijwel overal plaatsvindt.
In iedere generatie komt het wel voor dat een dominante zienswijze binnen een hele discipline op die manier op de tocht komt te staan en iedere paar generaties een metaparadigma binnen de wetenschap. Zoiets is in de loop van de twintigste eeuw bijvoorbeeld in verschillende stappen gebeurd, eerst met de algemene relativiteitstheorie en de kwantumtheorie, vervolgens met de open systeemtheorie en ten slotte met de complexe veranderingstheorie. (pagina 43-44)
Lees ook: Het enthousiasme virus : hoe gevoelens zich explosief verspreiden nu iedereen online is (uit 2012)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen