Atlas Contact 2014, 352 pagina's - €25,--
Lenen als E-book via bibliotheek.nl
Website Giovanni Frazzetto (1977)
Korte beschrijving
Dit boek beschrijft wat de hersenwetenschap ons wel en niet kan vertellen over onze emoties. De Siciliaanse auteur is een gepromoveerde hersenwetenschapper en werkt bij het Institute for Advanced Study in Londen en Berlijn en schrijft onder andere voor Nature en Psyche & Brein. Het boek is opgebouwd aan de hand van de zeven emoties boosheid, schuld, vrees, verdriet, empathie, vreugde en liefde. Per emotie laat de auteur zien in hoeverre de hersenwetenschap je kan helpen om deze emotie in jezelf te begrijpen. Hij laat ook zien waar de hersenwetenschap tekortschiet. De tekst is niet altijd even gemakkelijk te volgen en lijkt soms rommelig. Wel biedt het boek interessante informatie, voornamelijk voor lezers die over dit onderwerp nog weinig kennis hebben. Lezers die al veel kennis hebben over dit onderwerp zullen teleurgesteld zijn. Bevat een bibliografie, noten en verwijzingen en een register.
De neurowetenschapper Steven Rose schetst een fascinerende visie van menselijke wezens als levende organismen die hun eigen levensbaan gaan door tijd en ruimte en overeenkomstig hun biologie. Hij erkent de macht van de genen en van ons materiële ik zonder over te hellen naar determinisme. Wij zijn geen slaaf van onze genen. Rose noemt zulke levensbanen 'levenslijnen', want ze lijken op paden die we aanleggen en die we besluiten te volgen.
Tijdens onze gang langs deze levensbanen kunnen we de afstand tussen het gedrag dat we vertonen, de keuzes die we maken, de gevoelens die we hebben en wat we weten over at er in onze hersenen omgaat, verkleinen. De conclusie van dit hoofdstuk is dat gedragskenmerken voortkomen uit het biologische bouwsel dat ze mogelijk maakt en dat de variatie in het bouwsel aan ieder van ons persoonlijke en unieke nuances en verschillen toekent. De waarheid is echter dat ons handelen op meerdere niveaus kan worden verklaard, variërend van de individueel gebonden interactie tussen neuronen en de hoofdstukken uit onze persoonlijke levensgeschiedenis tot omgevingsfactoren en maatschappelijke context. (pagina 52-53)
Citaat uit column Marjoleine de Vos : Ruimte voor het onuitsprekelijke
De mens is "een robot-vehikel", geprogrammeerd om het blinde voortbestaan te dienen van die zelfzuchtige moleculen die we 'genen' noemen". Dat is, uiteraard, een citaat uit Richard Dawkins beroemde boek De zelfzuchtige genen, dat onlangs in De Groene Amsterdammer besproken werd als een van de spraakmakende boeken van de afgelopen decennia. Het is een uitspraak die lijkt op die van Dick Swaab: "Wij zijn ons brein". Zo'n uitspraak die erop gericht is de lezers te laten weten dat zij zich helemaal niet zoveel hoeven te verbeelden. De mens is echt geen godgelijk middelpunt van de wereld, hij is 'alleen maar' een robot-vehikel, een brein. Het is dezelfde onzin als beweren dat water 'alleen maar H2O is.
(() Onlangs verscheen Waarom we voelen wat we voelen, van hersenwetenschapper Giovanni Frazzetto. Zijn boek heeft een heel verfrissende ondertitel: Wat de hersenwetenschap ons wel en niet kan vertellen over onze emoties.
Er staan mooie dingen in over de werking van het brein en over experimenten die laten zien welke hersengebieden actief zijn bij welke emoties en wat die voor invloed hebben. Maar na een passage over angst bij ratten en mensen en over de emotionele signalen die angstreacties activeren, staat er wel dat "het afschuwelijke gevoel hulpeloos te zijn, het gevoel dat je toekomst onzeker en onvoorspelbaar is" een gevoel is dat moeilijk moleculair te bevatten is, laat staan dat het nagebootst kan worden in een experiment met ratten. De ervaring van angst en onzekerheid is iets totaal anders dan een wetenschappelijk experiment met 'universele, meetbare en reproduceerbare feiten' schrijft Frazzetto.
Dat is precies het punt. Ervaringen zijn heel moeilijk te vangen en te beschrijven, en reductionistische oneliners helpen ons niet bepaald verder. (NRC, vrijdag 15 augustus 2014)
Youtube: Are we our brains? (7:04) (januari 2014)
Terug naar Overzicht alle titels
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen