De Bezige bij 2022, 256 pagina's - € 20,99
Oorspronkelijke titel: Sacred nature : how we can recover our bond with natural world (2022)
Wikipedia: Karen Armstrong (1944)
Korte beschrijving
Een boek over natuurbescherming en milieubeheer vanuit een door wereldreligies geïnformeerde, spirituele benadering. De auteur pleit voor het opnieuw heilig beschouwen van de natuur en betoogt dat naast een ander gedrag, ook een ander gedachtengoed nodig is om dreigende milieurampen af te wenden. 'De heilige natuur’ is opgebouwd uit hoofdstukken die natuur- en klimaatthema’s behandelen die in de wereldgodsdiensten centraal staan, zoals dankbaarheid, compassie, opoffering en geweldloosheid. Informatief maar prettig en onderhoudend geschreven. Het boek is vooral geschikt voor geoefende lezers met speciale interesse in het onderwerp. Karen Armstrong (Worcestershire, 1944) is een wereldberoemde Britse schrijver, theoloog, academisch docent en islamoloog. Haar werk werd in meer dan dertig landen uitgegeven en won meerdere literaire prijzen, zoals de Dr. Leopold Lucas Prize en de TED Prize.
Tekst op website uitgever
Gedurende het grootste deel van de menselijke geschiedenis werd de natuur als heilig beschouwd en geloofde men dat God of de goden in de natuur alomtegenwoordig waren. Dat gold voor bijna alle culturen en religieuze tradities ter wereld. Toen de westerse mens in de zeventiende eeuw God en de natuur van elkaar scheidde, was dat méér dan een breuk met duizenden jaren van verworven wijsheid en ervaring: we zagen er de legitimatie in om onze omgeving te plunderen en onszelf op een destructieve manier boven de natuur te plaatsen.
Karen Armstrong stelt dat het niet genoeg is om ons gedrag te veranderen als we de dreigende milieuramp willen afwenden: we moeten leren anders te denken en te voelen over onze natuurlijke omgeving. Ze is ervan overtuigd dat ons religieus erfgoed ons kan leren hoe we de spirituele band met de natuur kunnen herstellen. In elk hoofdstuk van De heilige natuur behandelt ze een thema dat centraal staat in de wereldgodsdiensten – van dankbaarheid en compassie tot opoffering en geweldloosheid – en laat ze zien hoe we een andere manier van denken en voelen kunnen ontwikkelen om opnieuw contact te maken met de natuur.
De heilige natuur is een boek over deep ecology: het gaat over de wezenlijke verbinding tussen mens en natuur. Het is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in onze relatie met de natuurlijke wereld, zich zorgen maakt over de klimaatcrisis en beseft dat actievoeren niet genoeg is: we moeten op zoek naar nieuwe manieren om de aarde te behouden voor de generaties die na ons komen.
Fragment uit 9. Ahimsa
De Mahabharata, het grote epos van India, is ontstaan na een eeuwenlang ontwikkelingsproces (ca. 400 v.Chr. tot ca. 400 n.Chr.), waarin elke generatie haar eigen inzichten bijdroeg. Het schijnt te zijn begonnen als een sage van krijgers (kshatriya's) en werd voltooid door priesters (brahmanen). Het verhaal geeft een beeld van een wereld van geweld, waarin de moord op koningen voor lief wordt genomen, uitroeiing een doodnormale zaak is en dharma - de plichten die vanouds aan elke maatschappelijke klasse zijn opgelegd - niet meer dan een dode letter is. We lezen over afschuwelijke veldslagen en gruwelijke bloedbaden. De zogenaamde helden liegen vaak schaamteloos, terwijl hun tegenstanders, die als schurken worden bestempeld, zich edelmoedig gedragen. In de rampzalige oorlog tussen de twee partijen sneuvelen 1.660.020 krijgers, waardoor er ten slotte aan beide zijden nog maar een handvol overlevenden is. Maar tegen het einde van het epos vraagt Yudishthira, de vrome koning die niet vrij van smet was, om onderricht van zijn oude leermeester Bhishma, die dicht bij zijn dood is. In een wereld die wordt verwoest door geweld, egoïsme en wreedheid, spreekt Bhishma over de deugd van ahimsa, die duidelijk een belangrijke leer was geworden in de kringen van hindoepriesters:
Degene, die verlangend naar de vreugde van het zelf,
afziet van het doden van hulpeloze dieren met een stok
zal geluk bereiken.
De persoon die wezens ziet als zijn eigen ik,
die de stok wegwerpt en zijn woede overwint,
zal tot gelukslagen in het komende leven.
Zelfs de goden staan versteld van het pad
van wie overgave van bezitsdrang zoekt,
die alle wezens ziet
met het zijn van zichzelf.
In niet vasthouden aan de ander
als tegengesteld aan zichzelf,
daar is de essentie van dharma;
de ander gaat voort [als andere] door begeerte.
In afwijzen en geven, in vreugde en pijn,
in het aangename en het onaangename
gaat wie alle dingen ziet als het zelf
naar samadhi.
Als de ander tussen anderen loopt,
dan loopt de ander in de ander.
Laten zij hen navolgen in de wereld van de levenden
Door deze vaardigheid wordt alle dharma geleerd.
Aan het eind van het epos toont de Mahabharata het onvermijdelijke resultaat van het 'als anders zien', met een slagveld dat bezaaid ligt met meer dan een miljoen stinkende, verminkte lijken. Het vertelt ons dat we ons destructieve egoïsme en onze zelfzuchtigheid moeten opgeven, en in plaats daarvan een houding moeten cultiveren die 'alle dingen ziet als het zelf', waarin niets alleen 'van mij' is. En in plaats van anderen in een andere categorie onder te brengen, moeten we de barrières afbreken die ons scheiden van alle andere wezens. (pagina 187-190)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen