Pelckmans 2023, 902 pagina's - € 44,50
Korte biografie van Matthijs de Ridder (1979)
Korte beschrijving
Een vuistdikke (902 p.) biografie van Paul van Ostaijen. De Vlaamse dichter werd maar 32 jaar, maar het oeuvre dat hij schreef spreekt nu nog tot de verbeelding. Ieder genre dat hij aanpakte, vond hij opnieuw uit. Hij groeide uit tot een van de meest geliefde dichters uit de Nederlandse letteren. In de loop van zijn leven maakte hij de belegering van Antwerpen als ambtenaar mee. Vier jaar later was hij ooggetuige van de Novemberrevolutie in Berlijn en drukte vervolgens zijn stempel op de internationale avant-garde. Helder en met vaart geschreven. Met zwart-witfoto’s. Voor een brede tot geoefende lezersgroep. Matthijs de Ridder (1979) is de auteur van een oeuvre op het snijvlak van literatuur en geschiedenis zoals o.a. 'Rebelse ritmes' (2012) en 'De eeuw van Charlie Chaplin' (2017). Met 'Boem Paukeslag’, Op strooptocht door Paul van Ostaijens 'Bezette Stad' (2021) zette hij de toon voor deze literaire biografie.
Tekst op website uitgever
Paul van Ostaijens leven was in een flits voorbij. Tweeëndertig was de dichter slechts toen hij in 1928 stierf in een Waals sanatorium. Het oeuvre dat hij in zijn korte bestaan bij elkaar schreef, spreekt een eeuw later nog steeds tot de verbeelding. Van Ostaijen joeg de Nederlandse literatuur haast in zijn eentje de razendsnelle en gewelddadige twintigste eeuw binnen. Ieder genre dat hij aanpakte, probeerde hij opnieuw uit te vinden. Die compromisloze houding maakte zijn leven niet gemakkelijk, maar zorgde er wel voor dat hij uitgroeide tot een van de meest geliefde dichters uit de Nederlandse letteren.
In deze eerste volwaardige biografie van Paul van Ostaijen wekt Matthijs de Ridder ‘zot polleken’ tot leven. De dichter loopt weer rond in Antwerpen, waar hij het al op jonge leeftijd aan de stok kreeg met zijn leraren en niet veel later een trouw bezoeker werd van het bloeiende bioscoopwezen. Hij dwaalt door het Berlijn van de expressionisten en dadaïsten en zwerft door België op zoek naar gezonde lucht voor zijn zieke longen. Met veel enthousiasme en oog voor historisch detail vertelt De Ridder het meeslepende verhaal van een leven dat zich een paar keer in het centrum van de geschiedenis afspeelt.
Als in het najaar van 1914 alle ogen gericht zijn op de belegering van Antwerpen, zit Paul van Ostaijen daar als ambtenaar van de stadsdienst Politie en Militie middenin. Vier jaar later is hij ooggetuige van de novemberrevolutie in Berlijn en drukt hij vervolgens zijn stempel op de internationale avant-garde. Telkens probeert Van Ostaijen zijn beweeglijke tijd met vindingrijke poëzie, scherpe essays en spitsvondig proza tot nog wat extra haast te manen. Want als hij één droom heeft, dan is het dat hij met zijn werk de wereld een klein beetje kan beïnvloeden.
Fragment uit Bob - Het leven door een artistieke bril 1913
'Vanavond wonen we buiten', zei de moeder in Van Ostaijens verhaal 'Het landhuis in het dorp'.
'Van school kom je daarheen'.
Zeventien jaar had Pol nooit ergens anders gewoond dan in het huis waarin hij geboren was. Daar kwam in het voorjaar van 1913 - in maart volgens het verhaal, of iets later zoals het bevolkingsregister suggereert - plots een einde aan. Hendrik en Maria van Ostaijen hadden besloten dat ze hard genoeg hadden gewerkt. De rest van hun dagen wilden ze in alle rust doorbrengen in de landelijke omgeving van Hove, een dorpje even ten zuiden van Antwerpen. Ze ruilden het winkelpand in de drukke Lange Leemstraat in voor de parmantige villa Jeanne aan de Lintsesteenweg. 'Men kon feitelijk zeggen dat het landhuis [...] het laatste huis van het dorp was', aldus Van Ostaijen. 'het lag aan de steenweg, reeds te midden van de velden.'
De verhuizing naar Hove was de kroon op de carrière van Hendrik en Maria. Na veertig jaar hard werken en slim investeren konden ze gaan rentenieren. Weliswaar niet helemaal op stand - een stadspaleis in het oude centrum lag niet meteen binnen handbereik - maar het leven op den buiten was een rijkdom in zichzelf.
Dat laatste hield vooral Pol - dringend op zoek naar een argument om deze verandering positief te duiden - zichzelf voor. Voor zijn ontwikkeling kwam deze stap namelijk erg ongelegen. Op school maakte hij ogenschijnlijk weinig vorderingen. Het nieuwe jaar was hij weer in de derde Grieks-Latijnse begonnen, terwijl mensen van zijn geboortejaar vaak al uitzicht hadden op een diploma. In de bredere jongerenbeweging leek er echter toch eindelijk iets in beweging te zijn gekomen. Wat precies was nog moeilijk te zeggen. Sinds de Conscience-herdenking en de affaire-Ledegouwer was vooral het besef toegenomen dat deze generatie zélf in actie moest komen, in plaats van te gaan zitten wachten op de veranderingen waar nu al zo lang om werd gevraagd. Sinds De Goedendag zich erg koeltjes had opgesteld tijdens de Conscience-hulde en Ledegouwer zich in zijn debuutbundel totaal leek te hebben losgezongen van de tradities, lag de mogelijkheid van een breuk met het verleden op tafel.
Lees vooral ook: De eeuw van Charlie Chaplin (uit 2017)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen