Querido 2022, 343 pagina's - € 27,99
Oorspronkelijke titel: The cosmopolitan tradition : a noble but flawed idea (2021)
Wikipedia: Martha Nussbaum (1947)
Korte beschrijving
In ‘De kosmopolitische traditie’ beschouwt Martha C. Nussbaum de ontwikkeling van het kosmopolitisme en onderzoekt welke spanningen eraan inherent zijn. Het ideaal suggereert dat mensen moreel handelen en gelijkwaardig zijn, maar eerst moet er in materiële behoeften worden voorzien voordat mensen hun waardigheid kunnen verwezenlijken. Daarbij komen ongelijke welvaartsverdeling, voedseltekorten, verschillende sociale kansen en andere problemen kijken, die mensen via politieke wegen moeten oplossen. Nussbaum biedt een visie die de morele rechten van mens en natuur erkent. In filosoferende en informatieve stijl geschreven. Het boek zal geoefende lezers aanspreken.Martha C. Nussbaum (New York, 1947) is een wereldberoemde Amerikaanse schrijver, academisch docent, classicus en filosoof. Haar werk werd in meerdere landen uitgegeven en won verschillende literaire prijzen, zoals de Grawemeyer Award, de Harvard Centennialmedaille en de PEN/Diamonstein-Spielvogel Award for the Art of the Essay.
Tekst op website uitgever
De kosmopolitische politieke traditie in het westerse denken begint met de Griekse cynicus Diogenes, die op de vraag waar hij vandaan kwam antwoordde dat hij een wereldburger was. In plaats van zijn stamboom, stad, sociale klasse of geslacht te noemen, definieerde hij zichzelf als mens.
Martha C. Nussbaum volgt deze ‘nobele maar onvolkomen’ visie op het wereldburgerschap zoals die tot uiting komt bij denkers in de Grieks-Romeinse oudheid, bij Hugo de Groot in de zeventiende eeuw, Adam Smith in de achttiende eeuw en een aantal hedendaagse denkers. Ze onderzoekt welke spanningen er inherent aan zijn. Het ideaal suggereert dat mensen moreel handelen en gelijkwaardig zijn, terwijl er in werkelijkheid in basale materiële behoeften moet worden voorzien voordat zij hun inherente waardigheid kunnen verwezenlijken. Welke politieke principes moeten we volgen, wetend dat in grote delen van de wereld voedseltekorten heersen, dat mensen met beperkingen geringere sociale kansen hebben, dat er onverenigbare opvattingen zijn over de pluriforme samenleving, dat asielzoekers moeten worden opgevangen? Nussbaum formuleert hierop een antwoord en pleit ervoor ook de morele rechten van dieren en de natuur te erkennen.
Het inzicht dat mensen als gelijken én als wezens van onschatbare waarde zouden moeten worden behandeld, heeft in de moderne westerse politieke verbeelding veel goeds opgeleverd. In De kosmopolitische traditie breidt Nussbaum deze gedachte uit en spoort ze ons aan om ons te concentreren op wat we gemeenschappelijk hebben in plaats van op wat ons verdeelt.
Fragment uit 1. Wereldburgers
In dit boek onderzoek ik aantrekkelijke ideeën uit de kosmopolitische traditie, maar ook de intellectuele en praktische problemen die eraan kleven. Ze berusten deels op de Castle-lezingen die ik in 2000 op Yale University heb gegeven, maar ik nieuwe essays over De Groot en Smith toegevoegd en het essay over Kant verwijderd, omdat zijn bijdragen algemeen bekend en uitvoerig bestudeerd zijn, en ook omdat De Groot en Smith de traditie verder ontwikkelen op het vlak van materiële steun, iets wat Kant in mindere mate doet.
Dit is een onbeschaamd boek van met elkaar verweven essays, geen doorlopend historisch verhaal. Het zou filosofisch gesproken weinig zin hebben om te proberen elke figuur uit de traditie te noemen, hoewel historisch bekeken veel figuren dat wel verdienen. De lijst is lang en omvat veel fascinerende, minder bekende middeleeuwse en vroegmoderne denkers. Maar dat is niet mijn plan. Ik kies voorbeelden die een bepaald logisch traject volgen, dat begint bij Cicero (niet op alle punten een stoïcijn, maar op ethische gebied sterk aan de stoïcijnen verwant) en de orthodoxe stoïcijnen, en onderzoek en herzie de doctrines. (Dat betekent dat mijn moderne hoofdfiguren, De Groot en Smith, zijn gevormd door een protestantse kosmopolitische traditie, en niet door de katholieke traditie, die bij Aristoteles aanvangt en zich nogal anders ontwikkelt.) Omdat ik geloof dat het werk van al deze denkers, stuk voor stuk belangrijke filosofen, het verdient om als complex geheel te worden behandeld en niet in stukjes en beetjes, staat ieder essay in wezen op zichzelf en heeft het evenveel facetten als de denker op wie ik me bij toerbeurt concentreer. De verbanden tussen hen zijn echter altijd helder. (pagina 16-17)
Lees ook van Martha Nussbaum: Niet voor de winst : waarom de democratie de geestes- wetenschappen nodig heeft (2011), Mogelijkheden scheppen : een nieuwe benadering van de menselijke ontwikkeling (2012), Politieke emoties : waarom een rechtvaardige samenleving niet zonder liefde kan (2014), Woede en vergeving : wrok, ruimhartigheid, gerechtigheid (2016) en Het koninkrijk van angst : een filosofische blik op angst als politieke emotie en de crisis van onze tijd (2018).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen