Atlas Contact 2018, 271 pagina's - € 15,--
Oorspronkelijke titel: The naked ape : a zoologist's study of the human animal (1967)
Wikipedia: Desmond Morris (1928)
Korte beschrijving
Vijftig jaar geleden verscheen 'The naked ape' van Desmond Morris. Morris kijkt met de ogen van een bioloog naar de mens, één van de 193 apensoorten. In de oorspronkelijke vertaling heette het boek 'De naakte aap'. Dat was een prikkelende, maar niet correcte vertaling. Zoals Midas Dekkers in het voorwoord van deze heruitgave terecht schrijft: als er één aap niet naakt is, is het wel de mens. De mens onderscheidt zich van zijn apen-neven door het gemis aan een vacht, dus zijn kaalheid. Andere belangrijke verschillen zijn het grote brein en zijn rechtop gaande gang. Het boek baarde vijftig jaar geleden groot opzien, doordat het ruim honderd jaar na Darwin de mens verder ontdeed van zijn bijzondere positie in het dierenrijk. Het menselijke gedrag, zoals seks, het grootbrengen van kroost, vechten, eten en verzorging is nog altijd te herleiden uit de positie van onze verre voorouders in hun biotoop. Het boek in deze nieuwe vertaling is gemakkelijk leesbaar. Behalve het voorwoord van Midas Dekkers en een voorwoord door de nu negentigjarige auteur is er ook nog een nawoord van de beroemde Nederlandse primatoloog Frans de Waal. Met een literatuurlijst.
Tekst op website uitgever
De kale aap van Desmond Morris, een van de beroemdste en belangrijkste boeken van de twintigste eeuw, viert zijn vijftigste verjaardag. Morris heeft onschatbare invloed gehad op de manier waarop de mens naar zichzelf kijkt. Het idee dat de mens een diersoort is, maakt mensen nog steeds ongemakkelijk. Morris was een van de eersten die het zag. In zijn voorwoord bij de nieuwe vertaling van deze jubileumeditie beschrijft Midas Dekkers wat het boek voor hem heeft betekend, waaraan het zijn reputatie te danken heeft, en ook waarom het een nieuwe titel heeft gekregen. ‘Een boek dat je leven verandert.’ – Sunday Times
Fragment uit Voorwoord van de auteur (2017)
Het is bijna niet te geloven dat het een halve eeuw geleden is dat de eerste druk van The Naked Ape van de persen kwam. En nog ongelooflijker is dat ik er op mijn negentigste nog ben en de vijftigste verjaardag van mijn boek meemaak.
Wat was er met dit boek dat het zulke felle reacties opriep? Om te beginnen werd het choquerend gevonden, en bij boeken kom je met een beetje brutaliteit een heel eind. Voor mij was het natuurlijk helemaal niet choquerend. Ik vertelde gewoon de waarheid over de mens, zoals ik die zag. Voor een bioloog die al jaren onderzoek deed naar het gedrag van andere dieren was het maar een kleine stap om het gedrag te bekijken van die ongewone primaatsoort, de Homo sapiens. Ik besloot me te concentreren op de gedragsaspecten die we gemeen hebben met andere dieren, en het is geen toeval dat de hoofdstukken van mijn proefschrift over een klein visje ongeveer dezelfde titels hebben als die van De kale aap. Om mijn zoölogische benadering te onderstrepen gaf ik onze soort een nieuwe naam: een benaming die een bioloog uit een andere wereld eraan had kunnen geven, als hij na aankomt op deze kleine planeet de vele levensvormen die hij er aantrof in kaart bracht.
Vanaf dat vertrekpunt ben ik de onverbloemde waarheid gaan zeggen, zoals ik die zag, over het gedrag van dit opvallend succesvol dier. Er waren critici die zeiden dat het vernederend was om over mensen te spreken alsof het dieren waren, maar volgens mij verhief ik het menselijk dier naar het niveau van die andere soorten waar ik zoveel om gaf en waar ik al bijna mijn hele leven onderzoek naar deed. Als kind, opgroeiend ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, had ik een treurige kijk gekregen op volwassen mensen voor wie elkaar uitmoorden kennelijk een obsessie was. In een schoolopstel omschreef ik mensen als 'apen met een ziek brein'. Om aan de verschrikking van de zogenaamde beschaving te ontsnappen richtte ik me op andere soorten en werd ik een fanatieke dierenkijker, die padden, slangen en vossen interessanter vond dan mannen met vuurwapens en bommen. De oorlog heeft een bioloog van me gemaakt en het heeft heel wat jaartjes geduurd eer ik kon accepteren dat mensen toch wel een paar bijzondere eigenschappen hadden die het bestuderen waard waren. Als ze elkaar niet aan het martelen, afslachten of terroriseren waren, hadden ze inderdaad een aantal best opwindende dierlijke eigenschappen. Seksueel waren ze ene klasse apart, hun ouderlijke zorg was ongeëvenaard en hun spelpatronen overtroffen alles wat er elders in het dierenrijk te vinden was. Ik begon warme gevoelens voor ze te krijgen. (pagina 19-20)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen