Meulenhoff 2018, 333 pagina's - € 24,99
Oorspronkelijke titel: What A Fish Knows: The Inner Lives of Our Underwater Cousins (2016)
Wikipedia: Jonathan Balcombe (1959)
Korte beschrijving
Informatief boek over vissen, met hun meer dan 33.000 soorten en honderden miljoenen jaren van evolutie gevarieerder dan alle overige gewervelde dieren samen. Dat weerspiegelt zich in hun zintuigelijke waarnemingen (zien, horen, ruiken, proeven) en daarmee in hun gedrag. Ze voelen pijn, kennen stress en genot, kunnen leren en zelfs instrumenten gebruiken. Sociale contacten kunnen leiden tot samenwerking, zelfs tussen verschillende soorten (poetsgedrag), maar ook tot misleiding. Sommige soorten zorgen voor hun nageslacht, en gaan daarin heel ver. Bioloog/etholoog Balcombe vertaalt veel recent onderzoek in zeer begrijpelijke bewoordingen, vaak met humor, en vult dat aan met eigen waarnemingen. Middenin een katern met achttien illustratieve kleurenfoto’s. Eén van de beste natuurboeken van 2016 (Engelse uitgave). De mooie mix van wetenschap, interessante feiten en weetjes is enerzijds een sterk punt, anderzijds een klein minpuntje, er staat te veel in om ineens te behappen. Geeft een heel nieuwe kijk op deze onderschatte dieren. Voor een groot publiek. Met uitvoerige noten per hoofdstuk en een register.
Tekst op website uitgever
Het geheime leven van vissen onthult wat maar weinigen weten: dat vissen gevoelig en slim zijn, een sociale dynamiek kennen en veel meer zijn dan alleen hun instinct. Zorgvuldig wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat vissen pijn kunnen voelen en de beruchte mythe ontkracht dat het geheugen van een vis maar drie seconden beslaat. Vissen maken plannen, gebruiken gereedschap, vereffenen rekeningen, babysitten, geloven, misleiden en hebben zelfs opvallende seksuele gewoonten. Hun leven is veel complexer dan wij denken. Het geheime leven van vissen ontsluit een fascinerende en tot nu toe grotendeels onbekende onderwaterwereld.
Fragment uit (de) Proloog
Er zijn ontelbaar veel boeken over vissen geschreven - over hun diversiteit, hun ecologie, vruchtbaarheid en overlevingsstrategieën. En boekenkasten vol boeken en tijdschriften over hoe je ze moet vangen. Maar er is nog nooit een boek námens vissen geschreven. Ik bedoel niet de boodschap van milieubeschermers die tranen plengen over bedreigde diersoorten of overbevissing (is het u wel eens opgevallen dat 'overbevissing' bevissing legitimeert, en dat het woord 'visstand' vissen tot een product reduceert, zoals tarwe, met als enig doel de mens van voedsel te voorzien?). In mijn boek wil ik de vis een stem geven op een manier die vroeger niet mogelijk was. Dankzij doorbraken in ethologie, sociobiologie, neurobiologie en ecologie begrijpen we nu beter hoe de wereld er voor vissen uitziet, en hoe zij de wereld voelen en ervaren.
Bij het onderzoek voor dit boek heb ik geprobeerd de wetenschap te verluchtigen met verhalen van ontmoetingen tussen mensen en vissen, en die zal ik gaandeweg vertellen. Anekdotes zijn voor wetenschappers suspect, maar ze geven inzicht in de capaciteiten van dieren die de wetenschap nog moet onderzoeken en ze kunnen ertoe inspireren om dieper na te denken over de relatie tussen mens en dier.
Wat dit boek verkent, is een simpele mogelijkheid met een diepzinnig implicatie. De simpele mogelijkheid is dat vissen individuen zijn wier levens intrinsieke waarde hebben, dat wil zeggen een waarde voor henzelf die iets heel anders is dan de utilitaire waarde die ze voor ons vertegenwoordigen, bijvoorbeeld als bron van winst of amusement. De diepzinnige implicatie is dat ze daardoor in aanmerking komen voor morele overwegingen.
Waar is dat goed voor? Er zijn twee belangrijke redenen. ten eerste zijn vissen collectief de meest uitgebuite dieren op aarde. Ten tweede is de wetenschappelijke kennis over het gevoel en de cognitie van vissen inmiddels zo ver gevorderd dat het wellicht tijd is voor een fundamentele ommekeer in hoe wij over vissen denken en ze behandelen.
Hoe uitgebuit zijn ze? Eén schrijfster, Alison Mood, schat op basis van een analyse van vangstcijfers van de FAO voor de periode 1999-2007 dat het aantal vissen dat jaarlijks door mensen gedood wordt tussen de 1 en 2,7 biljoen (*) ligt. Om een idee te krijgen van hoeveel vissen dat zijn, stel dat elke gevangen vis gemiddeld vijftien centimeter lang is en we ze allemaal achter elkaar leggen, dan zouden ze bij elkaar 300 miljoen kilometer meten (twee keer de afstand van de aarde naar de zon), en dan heb je nog een paar honderd miljard vissen over.
De schatting van Mood is ongewoon omdat de impact van de mens op vissen zelden uitgedrukt wordt in een aantal individuen. (pagina 12-14)
* Sommetje: 2.700.000.000.000 (dier-vissen) gedeeld door 7.800.000.000 (dier-mensen) = afgerond 346 vissen per dier-mens (jaarlijks)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen