Signatuur 2021, 491 pagina's - € 24,99
Oorspronkelijke titel: Being a Human: Adventures in 40,000 Years of Consciousness (2021)
Wikipedia: Charles A. Foster (1962)
Korte beschrijving
De auteur is onder andere rechtsgeleerde en dierenarts en hij gaat op reis naar het leven van onze verre voorouders om het bewustzijn van de mens te begrijpen. Hij gaat met zijn zoon wild kamperen, zoals jagers-verzamelaars dat deden in het laatpaleolithicum, 40.000 jaar geleden. Ze eten onder andere zelf geroosterde roadkill en bessen. De auteur logeert op een boerderij om het neolithicum van circa 14.000 geleden te beleven, en gaat met wetenschapsbeoefenaars in discussie over het bewustzijn tijdens de Verlichting, rond de achttiende eeuw en later. In de vroege periodes herkent hij de verbondenheid van mens, dier en plaats. Het leven was in die tijd nog bezield. Het is duidelijk dat de auteur niet blij is met de huidige Verlichtingscultuur in de wetenschap. Er is geen onderzoek naar effecten van de geest buiten de schedel, maar die bestaan wel: een geur die er niet kan zijn, een hond die weet dat zijn baas eraan komt. Wat wij zijn volgens de auteur? 'Schitterende wezens'. De combinatie van persoonlijke ervaringen en theoretische beschouwingen is niet voor iedereen even gemakkelijk te lezen. Met noten en literatuurlijst.
Tekst op website uitgever
Een avontuurlijke verkenning van de evolutie van het menselijk bewustzijn. Na zijn onderzoek hoe het is om een dier te zijn in Leven als een beest, vond Charles Foster het tijd om misschien wel het vreemdste dier van allemaal te onderzoeken: de mens.
Hoe zijn wij mensen geworden wie we zijn? Eerder probeerde Charles Foster het bewustzijn van dieren te begrijpen door te leven als een das, otter, vos, hert en gierzwaluw. Nu onderzoekt hij drie cruciale perioden van de menselijke ontwikkeling om het bewustzijn van misschien wel het vreemdste dier van allemaal te begrijpen: de mens. In geïmproviseerde onderkomens in de bossen van Engeland woont hij als jagerverzamelaar, voor de nieuwe steentijd verhuist hij naar een prehistorische nederzetting en voor de periode van de Verlichting inspecteert hij universiteiten, cafés en kunstgalerieën.
Leven als een mens is de gedurfde poging van één man om zich verbonden te voelen met 40.000 jaar menselijke geschiedenis en laat uiteindelijk zien hoe we het beste op aarde kunnen leven.
Fragment uit De verlichting
We sloffen doorgaans in vier dimensies rond: drie ruimtelijke en de tijd. Dit zijn de dimensies van de verlichting, die van de professor en de biologen. Maar het zijn niet de enige, zoals iedere wiskundige je kan vertellen, en ze lijken ons vaak in van alles te beperken. Dichters en musici schelden erop, drugsgebruikers en andere extasejagers proberen ze te overstijgen, en onze herinneringen aan onze vroege kindertijd doen sterk vermoeden dat er veel meer dan vier zijn. Zelfs als grote nuchtere volwassenen praten we vaak alsof de vier dimensies (en met name de tijd) niet onze natuurlijke habitat vormen. 'De tijd vliegt, hè' of 'Het kan nooit echt vijf jaar geleden zijn dat we je voor het laatst zagen'. Zo praat je niet als je je helemaal thuis voelt in de tijd. 'Klagen vissen dat de zee nat is?' vroeg C.S. Lewis. 'En als ze dat deden, zou dat er dan niet sterk op wijzen dat ze niet altijd rasechte waterdieren waren geweest of dat niet altijd zouden blijven.'
Tijd is niet logisch voor ons. het is net of we intuïtief aanvoelen wat de kwantumfysici met zoveel pijn en moeite hebben aangetoond, namelijk dat tijd een betekenisloze categorie is. Om te beginnen kan tijd niet op zichzelf beschouwd worden en kan hij alleen bekeken worden als één element binnen het medium van de ruimtetijd. Maar het gaat nog verder. We kwamen het idee van non-lokaliteit al tegen (waarin entiteiten die ooit met elkaar in verband stonden elkaars gedrag bliksemsnel beïnvloeden, hoeveel tijd en ruimte er ook tussen zit), Als dat klopt, worden ruimte en tijd op zijn minst irrelevant, zo niet non-existent. Dat staat niet ver af van het perspectief van Jezus, die in het uitspreken van zijn goddelijkheid de grammaticale tijden door elkaar haalde in de uitspraak 'Een Abraham was, ben ik'.
Er zijn enkele vreemde, maar veelvoorkomende indicaties dat we soms (en misschien uiteindelijk!) uit het keurslijf van onze alledaagse dimensies kunnen breken. Uittredingservaringen zoals de mijne in het ziekenhuis gaan vaak gepaard met een schijnbare vermenigvuldiging van de dimensies waarin we bewust bestaan. Mensen die zoiets meemaken hebben vaak een zicht van 360 graden, 'precies wat je zou verwachten', aldus Jeffrey Kripal, 'als iemand plotseling in een extra ruimtetijddimensie terechtkomt'. Recent onderzoek heeft aangetoond dat neurale netwerken in de menselijke hersenen elf dimensies kunnen behappen. We denken bewust aan maar vier dimensies. De andere waarvoor we de hardware hebben zijn wiskundige abstracties waar dikke boeken vol vergelijkingen voor nodig zijn om ze uiteen te zetten en veel, veel meer dan een Blake, een Bosch, of een El Greco om ze te illustreren. Onze hersenen kunnen veel meer aan dan we doorgaans beseffen. Dat is een buitengewoon staaltje extravagantie van de kant van de natuurlijke selectie als we niet geacht worden ons ooit buiten onze gewoonlijke vier dimensies te wagen. (pagina 407-408)
Artikel: 'We zijn jager-verzamelaars in een pak' (zaterdag 4 december 2021)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen