Karl Deisseroth

Inzichten : de ontstaansgeschiedenis van ons gevoelsleven
Ambo Anthos 2021, 288 pagina's - € 23,99

Oorspronkelijke titel: Projections: A Story of Human Emotions (2021)

Wikipedia: Karl Deisseroth (1971)

Korte beschrijving
De auteur, hoogleraar psychiatrie en biotechniek aan Stanford University, specialiseert zich op het gebied van emoties, stemmingsstoornissen en autisme. In dit boek verkent hij op basis van een aantal ziektegeschiedenissen hoe menselijke emoties – biologisch en evolutionair gezien – zijn ontstaan en hoe ze in de hersenen tot uitdrukking komen.  Hierbij baseert Deisseroth zich op de optogenetica, een biologische technologie waarmee gedrag van individuele hersencellen waarneembaar en zelfs beïnvloedbaar wordt. Zo is het mogelijk om emoties op het niveau van de hersencel te verkennen. De aangrijpende geschiedenissen uit de psychiatrische praktijk werpen een bijzonder licht op de samenhang tussen gebeurtenissen, emoties, biologische processen en  psychiatrische stoornissen (wanen, schizofrenie, depressie, eetstoornissen etc.). De verhalen getuigen in een poëtische taal van de opmerkzaamheid en het invoelend vermogen van de auteur. Fascinerend materiaal voor lezers die meer willen weten over de samenhang tussen biologische processen en menselijke emoties. Het boek is voorzien van eindnoten met verwijzingen naar websites.

Tekst op website uitgever
In Inzichten, de opzienbarende reis door de menselijke geest, verkent psychiater Karl Deisseroth de biologische en evolutionaire oorsprong van menselijke emoties aan de hand van aangrijpende klinische verhalen uit zijn praktijk.

Een jonge vrouw met een eetstoornis onthult hoe de geest kan rebelleren tegen de meest primitieve menselijke drijfveren, honger en dorst; een oudere man, depressief en dement, laat zien hoe mensen evolueerden om vreugde en het gemis daaraan te voelen; een eenzame Oeigoerse vrouw toont ons het belang van warme sociale banden.

Deisseroth ontvouwt op invoelende wijze en in poëtische bewoordingen het grotere verhaal van de biologische oorsprong van onze emoties en laat zien hoe we die beter kunnen begrijpen. De verhalen werpen een fascinerend licht op het zelf en de manieren waarop dat soms breekt.

Inzichten is een adembenemend, baanbrekend meesterwerk dat een fundamenteel nieuw inzicht biedt in de oorsprong van ons gevoelsleven.

'Zoals de telescoop van Galileo de onmetelijkheid van de ruimte opende, zo onthult Deisseroth hoe weinig we weten over onze hersenen.' – The New Yorker

'Deisseroth bewijst dat hij een betoverende schrijver is die de innerlijke gevoelens van de mens prachtig verbindt met diepe inzichten uit de moderne psychiatrie.' – Robert Lefkowitz, Nobelprijswinnaar

‘Inzichten blinkt uit in prachtige beschrijvingen van de menselijke geest, hoe deze kan ontsporen en waar in de evolutie het zaadje daarvoor kan zijn geplant.’ – Trouw

Fragment uit 1. Bron van tranen
Het onverwacht uitblijven van tranen bij een pasgetrouwde man die zijn gezin verloren is, onverwachte tranen van ene jonge student geneeskunde - en al die andere keren dat we plotseling door tranen worden overmand: dergelijke complexe, subjectieve situaties lijken misschien ontoegankelijk voor de wetenschap. Alleen al om in de buurt te komen van enig inzicht in deze mysteries probeert een wetenschapper misschien eerst om ze te reduceren, te vereenvoudigen - door een invalshoek te vinden die de subjectieve kant buiten beschouwing laat zodat er iets meetbaars overblijft. Toch lijkt in dit geval juist die subjectiviteit de essentie te zijn.

Een dergelijk raadsel hoeft gene einde te maken aan het zoeken naar een verklaring; de meeste onderzoeksgebieden van tegenwoordig kregen in het prille begin van hun geschiedenis niet meteen een warm onthaal binnen de gevestigde wetenschappelijke orde. Nieuwe ideeën zijn vaak enige tijd veroordeeld tot een verblijf in de marge, maar kunnen uiteindelijk toch een acceptabel wetenschappelijk gespreksonderwerp worden wanneer er iets interessants consistent gemeten kan worden. Zo weten we nu bijvoorbeeld na zo'n recente spectaculaire ontwikkeling in de wetenschap zeker dat onze soort, homo sapiens, zich ook heeft voortgeplant met prehistorische mensachtigen, de Neanderthalers, waarmee h. sapiens in Eurazië vele duizenden jaren heeft samengeleefd. Wat enkele decennia geleden nog het onderwerp van speculaties en romantische fictie was, is de afgelopen jaren veranderd in op ondubbelzinnige feiten gebaseerde kennis. Niet alleen weten we dat mensen en Neanderthalers zich onderling hebben voortgeplant, maar we weten ook precies hoeveel van het huidige Euraziatische genoom uit deze uitwisseling is voortgekomen - ongeveer twee procent. Deze ontwikkeling van fictie naar wetenschap was te danken aan een nieuwe meetmethode - die is ontstaan uit een heel nieuw onderzoeksgebied, de paleogenetica - die is ontstaan uit het huwelijk tussen technologie (voor de DNA-sequentiebepaling van fossiele botten) en menselijke nieuwsgierigheid (belichaamd in het pionierswerk van enkele genetische laboratoria).

Vragen over wie we zijn en waar we vandaan komen kunnen we nu beter formuleren met die meting van twee procent. Maar er is nog veel onderzoek nodig naar de bijzonderheden (waarvan sommige geschikt zijn voor DNA-sequentiebepaling) van de tragedie die zich afspeelde rond de Afrikaanse en Euraziatische smeltkroes van onderling parende mensachtigen en hun uitsterven zo'n veertigduizend jaar geleden - slechts veertienhonderd generaties geleden, toen de laatste Neanderthaler zwakjes zijn laatste ademteug nam en die geluidloos uitblies in de bedompte lucht van ene verborgen grot, alleen, in een laatste schuilplaats ergens aan de kust van het Iberisch Schiereiland.

En nu we dat gemeten hebben wordt paradoxaal genoeg het mysterie van de lange mars van de mensheid niet kleiner, al is er een antwoord op een vraag gevonden en een getal vastgesteld, zoals die twee procent. Wetenschappelijke kennis vergroot de reikwijdte van de menselijke verbeeldingskracht, want onze fantasie begint dan vanuit een sterk begripsmatig fundament in harde feiten uit de echte wereld en kan daardoor verder reiken. Inmiddels zijn via dit traject ook andere recente nieuwkomers object van harde wetenschap geworden, zelfs innerlijke geestestoestanden als woede, hoop en psychische pijn, toestanden die we voordien alleen kenden uit onze eigen ervaring omdat ze onuitgenodigd komen, als het licht en het weer, als storm, de dageraad en een invallende schemering. (pagina 43-45)

Terug naar Overzicht alle titels