William MacAskill

Omkijken naar de toekomst
Blossom books 2024, 424 pagina's - € 24,99

Oorspronkelijke titel: What we owe the future (2024)

Wikipedia: William MacAskill (1987)

Korte beschrijving
Een moraalfilosofisch pleidooi voor een levensopvatting die uitgaat van de vooronderstelling dat toekomstige generaties ertoe doen en streeft naar het op lange termijn positief beïnvloeden van de toekomst. Filosoof William MacAskill introduceert in dit boek de term 'langetermijnisme', waarbij hij het belang van toekomstige generaties centraal stelt. Hij bevraagt hoe we blijvende positieve verandering kunnen bewerkstelligen voor de mensheid en welke toekomstkwesties we mogelijk over het hoofd zien naast klimaatverandering. Intelligent en relatief toegankelijk geschreven voor de complexiteit van het onderwerp. Met enkele zwart-witillustraties en een auteursportret. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep.  William MacAskill (Glasgow, 1987) is een Britse filosoof, ethicus en schrijver. Hij is universitair hoofddocent filosofie en senior research fellow aan het Global Priorities Institute van de Universiteit van Oxford. Zijn onderzoek richt zich op morele onzekerheid, effectief altruïsme en toekomstige generaties. Zijn werk wordt in meerdere landen uitgegeven.

Tekst op website uitgever
Na het lezen van dit indrukwekkende en inspirerende boek, voelt het achterlaten van de aarde in een zo goed mogelijke staat niet alleen als een morele plicht, maar ook als volstrekt logisch.

In 'Omkijken naar de toekomst' pleit wereldberoemd filosoof William MacAskill voor een levensopvatting die uitgaat van een eenvoudige vooronderstelling, namelijk dat toekomstige generaties ertoe doen. Kunnen we een werkelijke blijvende verandering tot stand brengen en zo ja, hoe? De meeste mensen zijn op de hoogte van de langetermijngevolgen van de opwarming van de aarde, maar welke andere kwesties verwaarlozen we? En wat is belangrijker: de koers van de toekomst verbeteren of ervoor zorgen dat we überhaupt een toekomst hebben?

MacAskill noemt deze levensopvatting ‘langetermijnisme’: het idee dat de toekomst op lange termijn positief beïnvloeden een belangrijke morele prioriteit van onze tijd is. Door verstandig te kiezen, kunnen we een belangrijke rol spelen in het op juiste koers zetten van de mensheid, en een wereld van vrijheid, vreugde en schoonheid nalaten aan onze kleinkinderen, hun kleinkinderen, en alle volgende generaties.

‘Een buitengewoon boek. Ik heb nog nooit iets gelezen wat zo diep en fundamenteel is, en tegelijkertijd zo toegankelijk. William MacAskill is een van de belangrijkste filosofen van vandaag, en dit is zijn magnum opus.’ Rutger Bregman
‘Dit is een boek van grote durf, scherpte, inzicht en verbeeldingskracht. Een wonder waarvoor MacAskill zeer moet worden toegejuicht.’ Stephen Fry
‘Dit is het meest inspirerende boek over ethisch leven dat ik ooit heb gelezen.’ The Guardian

Fragment uit hoofdstuk 1. Pleidooi voor langetermijnisme
De zwijgende miljarden
Toekomstige mensen tellen mee. Het zouden er veel kunnen zijn. We kunnen hun leven beter laten verlopen.
  Dit is het pleidooi voor langetermijnisme in een notendop. De premissen zijn eenvoudig en ik denk niet dat ze bijzonder controversieel zijn. Maar als we ze serieus nemen, komt het neer op een morele revolutie - een revolutie met verstrekkende gevolgen voor hoe activisten, onderzoekers, beleidsmakers en eigenlijk wij allemaal moeten denken en handelen.
  Toekomstige mensen tellen mee, maar we tellen ze zelden mee. Ze kunnen niet stemmen, lobbyen of zich verkiesbaar stellen, dus politici worden nauwelijks gestimuleerd om over ze na te denken. Ze kunnen dus niet met ons onderhandelen of handelen, dus zijn ze nauwelijks vertegenwoordigd op de markt. En ze kunnen hun mening niet rechtstreeks laten horen: ze kunnen niet x'en, of artikelen schrijven in kranten of de straat op gaan. Ze zijn volkomen rechteloos.
  Vroegere sociale bewegingen, zoals die voor burgerrechten en vrouwenkiesrecht, hebben vaak geprobeerd om minder bevoorrechte leden van de samenleving meer erkenning en invloed te geven. Ik zie langetermijnisme als een uitbreiding van die idealen. Hoewel we toekomstige mensen geen echte politieke macht kunnen geven, kunnen we op zijn minst rekening met ze houden. Door afstand te doen van de tirannie van het heden over de toekomst, kunnen we optreden als trustee - en helpen om een bloeiende wereld te creëren voor de generaties na ons. Dat is van het grootste belang. Laat me uitleggen waarom.

Toekomstige mensen tellen mee
Het idee dat toekomstige mensen meetellen is gezond verstand. Toekomstige mensen zijn tenslotte mensen. Ze zullen bestaan. Ze zullen hoop, vreugde, pijn en spijt hebben, net als wij. Ze bestaan alleen niet, nóg niet.
  Stel nu eens, om te zien hoe gevoelsmatig dit is, dat ik tijdens een wandeling een glazen fles op het pad laat vallen en dat die kapotgaat. Een stel dat als ik hem niet opruim, een kind zich later ernstig aan de scherven kan bezeren. Maakt het bij die beslissing om het glas op te ruimen dan uit wanneer het kind zich snijdt? Moet het mij iets uitmaken of dat over een week is, of over tien jaar, of over een eeuw? Letsel is letsel, wanneer het zich ook voordoet. (pagina 25-26)

Opmerking 1
Bovenstaande zin (Hoewel we toekomstige mensen geen echte politieke macht kunnen geven, kunnen we op zijn minst rekening met ze houden.) doet meteen denken aan een andere, al langere tijd lopende discussie over de vraag waarom we dieren en andere 'wezens' geen of meer rechten zouden moeten geven. Klik hier voor een pagina waarop ruim honderd titels staan die op dít blog staan.

Opmerking 2
Het boek zit tjokvol noten, bijlagen e.d. (van pagina 337 t/m 424). Bijzonder is dat de schrijver veel noten uitvoerig toelicht. Het doet denken aan een boek uit 2017 van Raol Martinez:  Hoe vrij zijn wij? de machinaties van macht en de strijd voor onze toekomst. Dat trouwens qua thema enigszins tegen dit boek aanschuurt.

Lees vooral ook: De goede voorouder : langetermijndenken voor een kortetermijn wereld van Roman Krznaric (uit 2021) en/of Effectief altruïsme : 1. Ontdek hoe je het meeste goed kunt doen in de wereld. 2. Doe het! van Peter Singer (uit 1997).

Terug naar Overzicht alle titels