Lemniscaat 2024, 373 pagina's - € 29,99
Tekst op website uitgever
Na vele miljarden jaren waarin allerlei levensvormen ontstonden en weer verdwenen, gebeurde er iets onbegrijpelijks: er ontstond een diersoort die in staat was te reflecteren over zichzelf en de wereld om zich heen. Hoe is het mogelijk dat er uit levenloze stof iets is gegroeid dat kan voelen, proeven, ruiken, zien, horen, denken? Hoe heeft er geest kunnen voortkomen uit stof?
Het zijn vragen waarover filosofen van alle tijden – van Thales tot Descartes, van Plato tot Rorty – zich het hoofd hebben gebroken en waaraan een filosofisch specialisme is gewijd: de philosophy of mind. In de heldere en nuchtere, soms droogkomische stijl die we van hem kennen, geeft Bert Keizer zijn visie op het raadselachtige huwelijk tussen geest en lichaam: living apart together.
Fragment uit 17. Memes
Het begrip 'meme' werd door Richard Dawkins geïntroduceerd in zijn boek The Selfish Gene in 1976. Een meme is een cultureel object als de minirok - de vetkuif - de scooter - een liedje - een slagzin - een manier om plafonds te schragen - het geloof in God - een kerstbroodrecept - een pottenbakmethode - een bepaalde haarstijl, etc. etc.
Memes springen via imitatie van brein naar brein. Ze worden heel makkelijk doorgegeven. Ze repliceren, en lijken daarmee op biologische replicators. Ze kunnen snel uitsterven (het haarmatje van voetballers) of vele eeuwen blijven hangen (godsgeloof). Een meme is een eenheid van cultureel spul, die via praten, schrijven, zingen, handelen, gebaren, feesten, films, festivals of rituelen wordt doorgegeven.
Memes zijn het culturele equivalent van biologische genen. Maar ze worden sneller doorgegeven. Een gen voor blauwe ogen gaat van ouder naar kind. Het duurt vele jaren voordat een gen uitdrukking vindt in een actuele eigenschap, die je vervolgens alleen in de nakomelingen van die ouder aantreft. Een meme daarentegen gaat van brein naar brein en kan binnen enkele weken miljoenen manifestaties opleveren.
Dennett gaat aan de haal met deze culturele objecten die hij beschrijft als informatie-virussen die zich verspreiden onder een groep mensen. Wat mensen nodig hebben is een neuronale basis om zich te kunnen vermenigvuldigen. Vergelijkbaar met virussen die wij kennen en die het kopieermechanisme van een cel naar hun hand zetten voor hun replicatie.
En memes, virussen van de geest, die alleen maar uit informatie bestaan, moeten geesten binnendringen, en dan moeten ze worden doorgewerkt en doorgewerkt en doorgewerkt, maar ze hoeven dit, of wat dan ook, niet te begrijpen.Ik zal meerder hoofdstukken nodig hebben om dit vreemde idee van geestloze informatie-dragende dingen die coalities op gang weten te brengen van opstandige neuronen voor hun ondersteuning - het idee van memes die hersenen infecteren - uit te leggen en te verdedigen.
Coalities van opstandige neuronen? Wat is dit voor rare praat? We belanden weer in de brein/breinverwarring. Neuronen zijn niet opstandig. Maar ook niet meegaand. Ze hebben geen geestelijk leven.
Het dierlijke brein bestaat waarschijnlijk uit neuronale netwerken die verwachtingen genereren zonder te begrijpen wat ze aan het doen zijn. (pagina 114-115)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen