Mazirel Pers 2023, 389 pagina's - € 29,99
Korte bio van Dirk-Jan Verdonk (1974)
Korte beschrijving
Een geschiedenis van de moderne vleeskip. Het boek onderzoekt de paradoxale geschiedenis van de vleeskip en belicht de impact van de snelle stijging in productie en consumptie van kippenvlees op de gezondheid van mens, dier en milieu en hoe dit de wereld heeft veranderd. Scherp, kritisch en inzichtelijk geschreven. Geschikt voor de meer geoefende lezer met verregaande interesse in het onderwerp. Dirk-Jan Verdonk (1974) is een Nederlandse auteur, historicus en dierenbeschermer. Hij schreef een klein aantal boeken, waaronder ‘Het dierloze gerecht’ (2009), dat bekroond werd met de Erasmus studie-prijs. Hij is directeur van World Animal Protection Nederland.
Tekst op website uitgever
Waaraan herkennen archeologen over duizenden jaren de aardlaag van onze tijd? Het ongemakkelijke antwoord: de fossiele resten van de vleeskip. Binnen één mensenleven is de moderne vleeskip uitgegroeid tot het meest gegeten dier. Reclames doen voorkomen dat kip veelzijdig en gezond is, maar de geschiedenis geeft een heel ander beeld: de snel gestegen productie en consumptie van kippenvlees trekt een zware wissel op de gezondheid van mens, dier en milieu. In De ontplofte kip laat Dirk-Jan Verdonk zien hoe het kon gebeuren dat er nu jaarlijks zeventig miljard vleeskippen industrieel worden verwerkt en hoe dat de wereld heeft veranderd.
Dirk-Jan Verdonk is historicus en dierenbeschermer. Zijn boek Het dierloze gerecht (2009) werd bekroond met de Erasmus studie-prijs. Van zijn hand verschenen eveneens Dierenrechten (2016) en Dierloos (2019). Hij is directeur van World Animal Protection Nederland.
Fragment uit (de) Inleiding - Het tijdperk van de vleeskip
'Het meest iconische symbool van de moderne tijd is niet de auto of de smartphone, maar de Chicken McNugget.' - Raj Patel & Jason Moore. A History of the World in Seven Cheap Things (vertaald als: Een geschiedenis van de wereld in zeven goedkope zaken : een gids voor kapitalisme, natuur en de toekomst van de planeet - 2019)
Elke dag kip in het antropoceen
Stel dat archeologen over duizenden jaren in aardlagen op zoek zijn naar sporen van het verleden. Waaraan herkennen zij dan deze tijd? Eind 2019 gaf een team van wetenschappers daarop een opmerkelijk antwoord: de vleeskip. Wat archeologen in de toekomst waarschijnlijk zullen aantreffen in de geologische laag van het tijdperk waarin we leven, zo stelden zij, is een wijdverspreide en karakteristieke aanwezigheid van fossiele resten van vleeskippen. Die resten onderscheiden dit tijdperk, het antropoceen, van het vorige, het holoceen.
Ik vind dat een intrigerend inzicht. Het vormt een scherp contrast met hoe de meeste mensen over deze tijd nadenken. In de stortvloed aan boeken en studies die de eigentijdse geschiedenis duiden kom je geen vleeskip tegen. Laat dit op je inwerken: we leven in een tijd die tot in lengte van millennia gedefinieerd zal worden door de vleeskip, maar historici, economen, politicologen en andere commentatoren hebben er geen aandacht voor, kijken eroverheen of negeren het. Het is ene opmerkelijk gemis, een stilte waarvan het moeilijk te geloven is dat ze op een toeval berust. Natuurlijk, er is veel dat de wereld definieert en bovendien krijgt lang niet alles wat mensen belangrijk vinden zijn neerslag in de aardlagen die van onze wereld zullen resteren, maar als de vleeskip een toetssteen is voor wat het antropoceen is gaan heten, verdient haar geschiedenis onze volle aandacht.
Die geschiedenis is opvallend kort. Een mensenleven geleden bestond de moderne vleeskip nog niet. Nu is het de talrijkste vogel op aarde. Jaarlijks leven en sterven er zo'n zeventig miljard vleeskippen. Per dag worden tegenwoordig meer kippen geslacht dan een eeuw geleden in een heel jaar. Dat betekent dat er in de ruim twee jaar dat ik aan dit boek heb geschreven anderhalf keer meer vleeskippen hebben geleefd dan het totale aantal mensen in de geschiedenis van homo sapiens. Daarmee is het verreweg het meest gegeten (gewervelde) dier. De massa van alle vleeskippen bij elkaar opgeteld is groter dan die van alle wilde vogels bij elkaar, van kolibries tot struisvogels en alle vogels behorend tot de tienduizend wilde vogelsoorten daartussenin. Is dat niet verbijsterend> Hoe heeft dat kunnen gebeuren? Hoe heeft in zo'n kort tijdperk één dier de samenstelling van de biomassa op deze aarde zo drastisch kunnen wijzigen?
Een eerste, oppervlakkig antwoord is: omdat de menselijke populatie in een eeuw is verviervoudigd en vooral omdat mensen veel meer kippen zijn gaan eten. Vijftig, zestig jaar geleden aten mensen in de westerse wereld hooguit op zondag een kip (en in Joodse gezinnen op vrijdagavond). Tegenwoordig is er geen vleessoort die zo vaak wordt gegeten als kippenvlees. Kippenvlees is goedkoop en zeer toegankelijk. In 2020 bestond bijna veertig procent van alle door mensen geconsumeerd vlees uit 'pluimvee', voor het overgrote deel afkomstig van vleeskippen. Die veranderde consumptie roept uiteraard weer nieuwe vragen op. Want hoe is dat tot stand gekomen? En wat zijn daarvan de gevolgen? 'Elke dag wat anders: elke dag kip!' Het is een reclameslogan die klinkt als een pijnlijke parodie, maar ze heeft effect gesorteerd en vertegenwoordigt een vrij accurate weergave van de onontkoombaarheid die kippenvlees de afgelopen decennia geworden is. (pagina 7-8)
Boeken over onze nieuwe omgang met niet-dieren en dingen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
De redactie behoudt zich het recht voor reacties te verwijderen